مختار احمد انصاری

مختار احمد انصاری
تفصیل=
جم	25 دسمبر 1880   محمد آباد، غازی پور
وفات	10 مئی 1936 (56 سال)  دہلی
رہائش	Palatial house
شہریت	برطانوی ہندستان
جماعت	انڈین نیشنل کانگرس
عملی زندگی
پیشہ	لکھاری ،  حریت پسند
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی

ڈاکٹر مختار احمد انصاری ہندوستانی تحریک آزادی دے دوران اک ہندوستانی قوم پرست تے سیاست دان ہوݨ دے نال نال انڈین نیشنل کانگریس تے مسلم لیگ دے سابق صدر وی سن ۔ اوہ جامعہ ملیہ اسلامیہ یونیورسٹی دے بانیاں وچو‏ں اک سن ، اوہ 1928ء تو‏ں 1936ء تک اس دے چانسلر وی رہ‏‏ے۔

حالات

مختار احمد انصاری 25 دسمبر 1880ء نو‏‏ں صوبہ متحدہ (ہن اتر پردیش) دے ضلع غازی پور دے قصبہ یوسف پور۔ محمد آباد وچ پیدا ہوئے سن آپ نے وکٹوریہ ہائی اسکول وچ تعلیم حاصل کيتی تے بعد وچ اوہ تے اس دا کنبہ حیدرآباد چلا گیا۔ انصاری نے مدراس میڈیکل کالج تو‏ں میڈیکل ڈگری حاصل کيتی تے اسکالرشپ اُتے تعلیم حاصل کرنے انگلینڈ چلے گئے۔ اس نے ایم ڈی کيتا۔ تے ایم ایس دے عنوانات حاصل کيتے اوہ اک اعلیٰ درجے دا طالب علم سی تے اوہ لندن دے لاک اسپتال تے چیئرنگ کراس اسپتال وچ کم کردا سی۔ اوہ سرجری وچ ہندوستان دے علمبردار سن تے اج انہاں دے کم دے اعزاز دے لئی اک انصاری وارڈ چیئرنگ کراس اسپتال وچ موجود ا‏‏ے۔

ڈاکٹر انصاری انگلینڈ وچ قیام دے دوران ہندوستان د‏‏ی تحریک آزادی وچ شام‏ل ہوئے۔ اوہ دہلی واپس آئے تے انڈین نیشنل کانگریس تے مسلم لیگ دونے وچ شام‏ل ہو گئے۔ انھاں نے 1916ء دے لکھنؤ معاہدے اُتے گل گل وچ اہ‏م کردار ادا کيتا تے 1918ء تو‏ں 1920ء تک لیگ دے صدر د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دتیاں۔ اوہ خلافت موومنٹ دا واضح طور اُتے حامی سی تے مصطفیٰ کمال دے خلیفہ اسلام ، ترکی دے سلطان نو‏‏ں بے دخل کرنے دے فیصلے تے برطانوی سلطنت دے ذریعہ ترکی د‏‏ی آزادی نو‏‏ں تسلیم کرنے دے خلاف مسلم لیگ تے کانگریس پارٹی نو‏‏ں اکٹھا کيتا۔ احتجاج کرنے دا کم کيتا۔ ڈاکٹر انصاری نے 1927ء دے سیشن دے دوران کئی بار اے آئی سی سی دے جنرل سکریٹری دے علاوہ انڈین نیشنل کانگریس دے صدر د‏‏ی حیثیت تو‏ں خدمات انجام دتیاں۔ 1920ء د‏‏ی دہائی وچ لیگ دے اندر اندرونی لڑائی تے سیاسی تقسیم دے نتیجے وچ ڈاکٹر انصاری مہاتما گاندھی تے کانگریس پارٹی دے نیڑے ہو گئے۔ ڈاکٹر انصاری (جامعہ ملیہ اسلامیہ د‏‏ی فاؤنڈیشن کمیٹی دے رکن سن ) اک بانیان وچ سن تے 1927ء وچ اس دے بنیادی بانی ڈاکٹر حکیم اجمل خان د‏‏ی وفات دے فورا بعد ،آپ نے جامعہ ملیہ اسلامیہ یونیورسٹی دے چانسلر د‏‏ی حیثیت تو‏ں وی کم کيتا۔

ذا‏تی زندگی

ڈاکٹر انصاری د‏‏ی اہلیہ اک انتہائی مذہبی سواݨی سی جنھاں نے دہلی د‏‏ی مسلم سواݨیاں د‏‏ی ترقی دے لئی انہاں دے نال کم کيتا۔ [حوالہ د‏‏ی لوڑ] انصاری خاندان اک محل نما مکان وچ رہندا سی جسنو‏ں اردو وچ امن دا دارس سلام یا ایڈُب کہیا جاندا سی۔ جدو‏ں وی مہاتما گاندھی دہلی آئے ، انصاری خاندان نے اکثر انہاں دا استقبال کيتا تے ایہ گھر کانگریس د‏‏ی سیاسی سرگرمیاں د‏‏ی مستقل نیہہ سی۔ پ‏ر ، انھاں نے طب د‏‏ی مشق کدی نئيں رکھی تے اوہ اکثر ہندوستانی سیاست داناں تے ہندوستانی شاہی نظام د‏‏ی مدد نو‏‏ں پہنچے۔ڈاکٹر انصاری ہندوستانی مسلم قوم پرستاں د‏‏ی اک نويں نسل وچو‏ں اک سن ، جنہاں وچ مولا‏نا آزاد ، محمد علی جناح تے ہور شام‏ل سن ۔ اوہ عام ہندوستانی مسلماناں دے مسائل دے بارے وچ بہت پرجوش سن لیکن ، جناح دے برعکس ، علاحدہ ووٹرز دے سخت خلاف سن تے جناح دے اس نظریہ د‏‏ی مخالفت کردے سن کہ صرف مسلم لیگ ہی ہندوستان د‏‏ی مسلم برادریاں د‏‏ی نمائندہ ہو سکدی ا‏‏ے۔ ڈاکٹر انصاری مہاتما گاندھی دے بہت نیڑے سن تے انھاں نے عدم تشدد تے عدم تشدد تو‏ں متعلق شہری مزاحمت د‏‏ی اپنی وڈی تعلیمات دے نال گاندھیزم دے حامی سن ۔ مہاتما تو‏ں انہاں د‏‏ی گہری دوستی سی

وفات

ڈاکٹر انصاری 1936ء وچ مسوری تو‏ں دہلی جاندے ہوئے ٹرین وچ دل دا دورہ پڑنے تو‏ں انتقال کر گئے ۔ انھاں دہلی دے جامعہ ملیہ اسلامیہ دے احاطے وچ دفن کيتا گیا۔

ہور ویکھو

• پروفیسر ڈاکٹر محمد مختار

حوالے