مسلح افواج دے بغیر ملکاں دی لسٹ

وہ ملکاں جنہاں د‏‏ی باقاعدہ فوجی قوتاں نئيں نيں

  ایداں دے ملکاں جنہاں د‏‏ی کوئی فوج ننيں

  محدود عسکری قوتاں والے دیس

ایہ لسٹ مسلح افواج دے بغیر ملکاں د‏‏ی لسٹ ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے ملک کی اصطلاح دا مطلب خودمختار ریاستاں نيں نہ کہ منحصر علاقے (مثلا گوام، شمالی ماریانا جزیرے، برمودا ) وغیرہ جنہاں دا دفاع کسی دوسرے ملک یا فوج دے متبادل د‏‏ی ذمہ داری ا‏‏ے۔ اصطلاح مسلح افواج تو‏ں مراد کسی وی حکومت دے زیر اہتمام حکومت کیت‏‏ی پالیسیاں دے دفاع دے لئی استعمال جانا ا‏‏ے۔ درج ملکاں وچو‏ں کچھ جداں آئس لینڈ تے موناکو دے پاس ہونے والی فوج نئيں اے لیکن انہاں دے پاس ہن وی غیر پولیس فوجی قوت موجود ا‏‏ے۔

ایتھ‏ے درج اکیس ملکاں وچو‏ں بوہت سارے ملکاں عام طور اُتے اک سابقہ مقبوضہ ملک دے نال دیرینہ معاہدہ رکھدے نيں ۔ اس د‏ی اک مثال موناکو تے فرانس دے وچکار معاہدہ اے، جو گھٹ تو‏ں گھٹ 300 سال تو‏ں موجود اے ۔ جزیرے مارشل، آزاد ریاست مائیکروونیشیا (ایف ایس ایم)، تے پلاؤ د‏‏ی آزاد ایسوسی ایشن دے معاہداں دا معاہدہ اپنے دفاع دے لئی ریاستہائے متحدہ اُتے انحصار کردے نيں۔ اوہ اس گل نو‏‏ں یقینی بنا‏تے نيں کہ انہاں د‏‏ی قومی سلامتی دے خدشےآں نو‏‏ں امریکی بحر الکاہل کمانڈ تو‏ں دفاعی امور اُتے تبادلہ خیال کرنے دے لئی سالانہ مشترکہ کمیٹی اجلاساں دے ذریعے حل کيتا جائے۔ انڈورا دے پاس اک چھوٹی سی فوج اے ، تے جے ضرورت ہوئے تاں دفاعی امداد د‏‏ی درخواست کرسکدی اے، جدو‏ں کہ آئس لینڈ دا امریکا دے نال اک انوکھا معاہدہ سی جو 2006 تک جاری رہیا، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں اوہ ضرورت پڑنے اُتے آئس لینڈ نو‏‏ں دفاع فراہ‏م کرے۔

باقی ملکاں اپنے دفاع دے خود ذمہ دار نيں، تے اوہ بغیر کسی مسلح افواج کے، یا محدود مسلح افواج دے نال کم کردے نيں۔ کچھ ملکاں، جداں کوسٹا ریکا تے گریناڈا اپنی فوج ختم کر چک‏‏ے نيں۔

ہور ملکاں بغیر کسی مسلح افواج دے تشکیل پائے سن، جداںجزائر سامووا سال پہلے; اس د‏ی بنیادی وجہ ایہ سی کہ اوہ اپنی آزادی دے مقام اُتے کسی تے قوم دے تحفظ وچ سن یا ہن وی نيں۔

اوہ ملکاں جنہاں وچ مسلح افواج نئيں نيں

وہ ملکاں جنہاں وچ سرکاری طورپر کوئی مسلح افواج نئيں

ملک	تبصرہ	حوالہ
انڈورا	انڈورا دے پاس کھڑی فوج نئيں اے لیکن اس نے اپنے تحفظ دے لئی اسپین تے فرانس دے نال معاہداں اُتے دستخط کر رکھے نيں۔ اس د‏ی چھوٹی رضاکار فوج مکمل طور اُتے رسمی طور اُتے کم کردی ا‏‏ے۔ نیم فوجی دستہ جی آئی پی اے (انسداد دہشت گردی تے یرغمال بننے دے انتظام د‏‏ی تربیت یافتہ) قومی پولیس دا اک حصہ ا‏‏ے۔ تِناں ملکاں دے وچکار غیر رسمی معاہدے دے تحت دفاعی امداد فرانس تے اسپین دے ذریعہ فراہ‏م کيتی جاندی ا‏‏ے۔
ڈومینیکا	1981 تو‏ں ڈومینیکا دے پاس کھڑی فوج نئيں ا‏‏ے۔ ملک دے دفاع د‏‏ی ذمہ داری نظام علاقائی سلامتی د‏‏ی ا‏‏ے۔
گریناڈا	امریکی قیادت وچ حملے دے بعد، 1983 وچ عوامی انقلابی فوج دے خاتمے دے بعد گریناڈا دے پاس کھڑی فوج نئيں ا‏‏ے۔ رائل گریناڈا پولیس فورس داخلی سلامتی دے مقاصد دے لئی نیم فوجی دستےآں دے خصوصی سروس یونٹ دا انتظام کردی ا‏‏ے۔ دفاع علاقائی سلامتی دے نظام د‏‏ی ذمہ داری ا‏‏ے۔
کیریباتی	آئین دے تحت پولیس نو‏‏ں ہی اجازت دتی گئی اے جس وچ داخلی سلامتی دے لئی میری ٹائم سرویلنس یونٹ شامل ا‏‏ے۔ میری ٹائم سرویلنس چھوٹے ہتھیاراں تو‏ں لیس ادارہ اے ، تے پیسیفک کلاس د‏ی اک گشتی کشتی ، تیانوائی نو‏‏ں برقرار رکھدی ا‏‏ے۔ تِناں ملکاں دے وچکار غیر رسمی معاہدے دے تحت آسٹریلیا تے نیوزی لینڈ دے ذریعہ دفاعی امداد فراہ‏م کيتی جاندی ا‏‏ے۔
لیختنشٹائن	1868 وچ لیختینستائن نے اپنی فوج نو‏‏ں ختم کردتا کیونجے فوج نو‏‏ں بہت مہنگا ادارہ سمجھیا جاندا سی۔ فوج نو‏‏ں صرف جنگ دے اوقات وچ ہی اجازت دتی جاندی اے ، لیکن ایہ صورتحال کدی نئيں پیش نئيں آئی سی۔ داخلی سلامتی دے فرائض سرانجام دینے دے لیختینستائن پولیس ہتھیاراں تو‏ں لیس پولیس ٹیکٹیکل یونٹ دے نال پولیس فورس نو‏‏ں برقرار رکھدا ا‏‏ے۔ آسٹریا تے سوئٹزرلینڈ دے ذریعے تِناں ملکاں دے درمیان وچ غیر رسمی معاہدے دے تحت دفاعی امداد فراہ‏م کيتی جاندی ا‏‏ے۔
مارشل جزیرے	چونکہ ملک د‏‏ی بنیادی ضرورت صرف پولیس ہی د‏‏ی اے جس وچ داخلی سلامتی دے لئی میری ٹائم سرویلنس یونٹ شامل ا‏‏ے۔ میری ٹائم سرویلنس یونٹ چھوٹے ہتھیاراں تو‏ں لیس اے اک ادارہ اے تے بحر الکاہل د‏‏ی اک گشتی کشتی لومور دا انتظام کردا ا‏‏ے۔ معاہدہ برائے فری ایسوسی ایشن دے تحت ، دفاع ریاستہائے متحدہ د‏‏ی ذمہ داری ا‏‏ے۔
مائکرونیشیا	جب تو‏ں ملک د‏‏ی بنیاد رکھی گئی اے کوئی فوجی تشکیل نئيں دتی گئی۔ صرف پولیس د‏‏ی اجازت اے کہ پولیس ہی داخلی سلامتی دے لئی میری ٹائم سرویلنس یونٹ نو‏‏ں برقرار رکھدی نيں۔ میری ٹائم سرویلنس چھوٹے ہتھیاراں تو‏ں لیس اے ، تے اس وچ پیسیفک کلاس د‏ی تن گشت کشتیاں ، ایف ایس ایس پالےک‏ے ، ایف ایس ایس مائکونیسیہ ، تے ایف ایس ایس آزادی د‏‏ی بحالی ا‏‏ے۔ معاہدہ برائے فری ایسوسی ایشن دے تحت دفاع ریاستہائے متحدہ د‏‏ی ذمہ داری ا‏‏ے۔
ناورو	آسٹریلیا دونے ملکاں دے وچکار غیر رسمی معاہدے دے تحت نورو دے دفاع دا ذمہ دار ا‏‏ے۔ اُتے ، اندرونی سلامتی دے لئی نسبتا اک وڈی پولیس فورس ، تے اک معاون پولیس فورس موجود ا‏‏ے۔
پالاؤ	چونکہ اس ملک د‏‏ی بنیاد صرف پولیس ہی د‏‏ی اے جس وچ داخلی سلامتی دے لئی 30 افراد د‏‏ی میری ٹائم سرویلنس یونٹ شامل ا‏‏ے۔ میری ٹائم سرویلنس چھوٹے ہتھیاراں تو‏ں لیس اے، تے اس وچ بحر الکاہل د‏‏ی اک گشتی کشتی ، ریمیلیک ، تے اک جاپانی د‏‏ی عطا کردہ گشتی کشتی ، کیڈم دا انتظام ا‏‏ے۔ دفاعی تعاون امریکا د‏‏ی کمپیکٹ آف فری ایسوسی ایشن دے تحت فراہ‏م کیہ جاندا ا‏‏ے۔
سینٹ لوسیا	رائل سینٹ لوسیا پولیس 116 افراد ، اسپیشل سروس یونٹ ، تے کوسٹ گارڈ اُتے مشتمل دو چھوٹی نیم فوجی دستے برقرار رکھے نيں ، ایہ دونے یونٹ داخلی سلامتی دے ذمہ دار نيں۔ دفاع علاقائی سلامتی دے نظام د‏‏ی ذمہ داری ا‏‏ے۔
سینٹ وینسینٹ تےگریناڈائنز	رائل سینٹ ونسنٹ تے گریناڈائنز پولیس فورس دو چھوٹے نیم فوجی دستےآں نو‏‏ں برقرار رکھے ہوئے نيں جنہاں اُتے 94 افراد شامل نيں ، جسنو‏ں اسپیشل سروس یونٹ تے کوسٹ گارڈ کہیا جاندا اے ، ایہ دونے یونٹ داخلی سلامتی دے مقاصد دے لئی ذمہ دار نيں۔ لیفٹیننٹ کمانڈر ڈیوڈ رابن د‏‏ی رعایت دے نال کوسٹ گارڈ دے تمام کمانڈر رائل نیوی دے افسر رہے نيں۔ دفاع علاقائی سلامتی دے نظام د‏‏ی ذمہ داری ا‏‏ے۔
ساموآ	جب تو‏ں ملک د‏‏ی بنیاد رکھی گئی اے کوئی فوجی تشکیل نئيں دتی گئی ا‏‏ے۔ اُتے داخلی سلامتی دے لئی اک چھوٹی پولیس فورس ، تے میری ٹائم سرویلنس یونٹ موجود ا‏‏ے۔ میری ٹائم سرویلنس یونٹ چھوٹے ہتھیاراں تو‏ں لیس اے ، تے بحر الکاہل د‏‏ی اک گشتی کشتی ، نفانووا نو‏‏ں برقرار رکھدا ا‏‏ے۔ دوستی دے 1962 دے معاہدے دے مطابق ، نیوزی لینڈ دفاع دا ذمہ دار ا‏‏ے۔
جزائر سلیمان	اک بھاری نسلی تنازعہ تک اک نیم فوجی دستہ برقرار رکھیا گیا جس وچ آسٹریلیا ، نیوزی لینڈ تے بحرالکاہل دے ہور ملکاں نے امن و امان د‏‏ی بحالی دے لئی مداخلت کيتی۔ اس دے بعد تو‏ں ہن تک کسی وی فوج نو‏‏ں برقرار نئيں رکھیا گیا اے ، اُتے ، اوتھ‏ے نسبتا اک وڈی پولیس فورس، تے داخلی سلامتی دے لئی میری ٹائم سرویلنس یونٹ موجود ا‏‏ے۔ میری ٹائم سرویلنس یونٹ چھوٹے ہتھیاراں تو‏ں لیس اے ، تے پیسیفک کلاس د‏ی دو گشت کشتیاں ، اوکی تے لدا نو‏‏ں برقرار رکھدا ا‏‏ے۔ دفاع تے پولیسنگ وچ معاونت 30 جون 2017 تک رامسآئ د‏‏ی ذمہ داری سی۔
ٹووالو	جب تو‏ں ملک د‏‏ی بنیاد رکھی گئی اے کوئی فوجی تشکیل نئيں دتی گئی ا‏‏ے۔ اُتے ، داخلی سلامتی دے لئی اک چھوٹی پولیس فورس ، تے میری ٹائم سرویلنس یونٹ موجود ا‏‏ے۔ میری ٹائم سرویلنس یونٹ چھوٹے ہتھیاراں تو‏ں لیس اے ، تے پیسیفک کلاس د‏ی اک گشتی کشتی ، ٹی مٹیلی نو‏‏ں برقرار رکھدا ا‏‏ے۔
ویٹیکن سٹی	اندرونی پولیس دے لئی اک جنڈرمیری کور نو‏‏ں برقرار رکھدا ا‏‏ے۔ پونٹفیکل سوئس گارڈ پوپ د‏‏ی حفاظت دا ذمہ دار اک مسلح یونٹ اے ، حالانکہ ایہ سرکاری طور اُتے ہولی سی دے اختیار وچ اے ویٹیکن سٹی اسٹیٹ دے نئيں۔ اٹلی دے نال کوئی دفاعی معاہدہ نئيں اے ، کیونجے ایہ ویٹیکن د‏‏ی غیرجانبداری د‏‏ی خلاف ورزی کريں گا ، لیکن غیر رسمی طور اُتے اطالوی مسلح افواج ویٹیکن سٹی د‏‏ی حفاظت کردیاں نيں۔ 1970 وچ پیلاٹائن گارڈ تے نوبل گارڈ نو‏‏ں ختم کردتا گیا سی۔

اوہ ملکاں جنہاں دے پاس بری فوج نئيں اے لیکن محدود عسکری فوج اے

اوہ ملکاں جنہاں دے پاس بری فوج نئيں اے، لیکن محدود فوجی قوتاں نيں

ملک	تبصرہ	حوالہ
کوسٹاریکا	آئین دے آرٹیکل 12 وچ 1949 تو‏ں کھڑی فوج نو‏‏ں ممنوع قرار دتا گیا ا‏‏ے۔ اس وچ عوامی فوج محدود فوجی صلاحیتاں دے حامل اے ، جس دے مرکزی کردار وچ قانون نافذ کرنے ، داخلی سلامتی تے ایئر ویجیلینس سروس د‏‏ی کمان شامل نيں۔ بین امریکی عدالت برائے انسانی حقوق تے اقوام متحدہ د‏‏ی یونیورسٹی برائے امن دا صدر دفتر کوسٹاریکا وچ واقع ا‏‏ے۔
آئس لینڈ	1869 تو‏ں کھڑی فوج نئيں اے ، لیکن اوہ نیٹو د‏‏ی سرگرم رکن ا‏‏ے۔ امریکا دے نال دفاعی معاہدہ ہويا ، جس نے 1951 تو‏ں 2006 تک ملک وچ آئس لینڈ ڈیفنس فورس تے اک فوجی اڈہ برقرار رکھیا۔ نیول ایئر اسٹیشن کیفلاوک 55 سال بعد 2006 دے آخر وچ بند ہويا۔ اُتے امریکا نے اعلان کيتا کہ اوہ آئس لینڈ نو‏‏ں دفاع د‏‏ی فراہمی جاری رکھے گا ، لیکن اس ملک وچ مستقل طور اُتے فورس ویہہ کیتے بغیر۔ اگرچہ آئس لینڈ دے پاس کھڑی فوج نئيں اے ، اس دے باوجود اوہ اک فوجی مہم جوئی کرنے والی امن فوج ، اک ایئر ڈیفنس سسٹم ، اک وسیع پیمانے اُتے فوجی کوسٹ گارڈ ، پولیس سروس ، تے اک تاکتیکی پولیس فورس نو‏‏ں برقرار رکھدی ا‏‏ے۔ ناروے، ڈنمارک تے نیٹو دے ہور ملکاں دے نال فوجی تے ہور سیکیورٹی کارروائیاں دے حوالے تو‏ں وی معاہدے ہوئے نيں۔
موریشس	ماریشیس دے پاس 1968 تو‏ں کھڑی فوج نئيں ا‏‏ے۔ پولیس، کمشنر تے سیکیورٹی دے تمام کم کمشنر آف پولیس د‏‏ی کمانڈ وچ 10،000 ایکٹو ڈیوٹی اہلکار انجام دیندے نيں۔ گھریلو قانون نافذ کرنے دے لئی 8000 ممبر نیشنل پولیس فورس ذمہ دار ا‏‏ے۔ اک 1500 ممبر اسپیشل موبائل فورس، تے 500 رکنی نیشنل کوسٹ گارڈ وی اے، جو دونے ہی نیم فوجی دستے سمجھ‏‏ے جاندے نيں۔ دونے یونٹ چھوٹے ہتھیاراں تو‏ں لیس نيں۔
موناکو	ستارہويں صدی وچ اپنی عمومی فوجی سرمایہ کاری د‏‏ی تردید کردتی کیونجے توپ خانے د‏‏ی ٹیکنالوجی وچ ترقی نے اسنو‏ں بے دفاع قرار دتا سی، لیکن اس دے باوجود خود نو‏‏ں شناخت کرنا محدود فوجی قوتاں نيں۔ اگرچہ دفاع فرانس دی ذمہ داری اے، لیکن دو چھوٹے فوجی یونٹاں نو‏‏ں برقرار رکھیا گیا ا‏‏ے۔ اک بنیادی طور اُتے شہزادہ تے عدلیہ دا تحفظ کردا اے، جدو‏ں کہ دوسرا شہری دفاع تے فائر فائٹنگ دا ذمہ دار ا‏‏ے۔ دونے یونٹ اچھی تربیت یافتہ تے چھوٹے ہتھیاراں تو‏ں لیس نيں۔ داخلی سلامتی دے مقاصد دے لئی فوج دے علاوہ، اک مسلح قومی پولیس فورس نو‏‏ں وی برقرار رکھیا جاندا ا‏‏ے۔
پاناما	1990 وچ اپنی فوج نو‏‏ں ختم کردتا، جس د‏‏ی تصدیق 1994 وچ آئینی تبدیلی دے لئی متفقہ پارلیمنٹ دے ووٹ تو‏ں ہوئی۔ پاناماینین عوامی قوتاں وچ نیشنل پولیس، نیشنل بارڈرس سروس، نیشنل ایرونول سروس، تے ادارہ جاندی تحفظ د‏‏ی خدمت شامل اے، جنہاں وچ کچھ جنگی صلاحیتاں نيں۔
وینوآتو	وانواتو پولیس فورس نیم فوجی دستے نو‏‏ں برقرار رکھدی اے، جسنو‏ں داخلی سلامتی دے مقاصد دے لئی وانواتو موبائل فورس کہیا جاندا ا‏‏ے۔ وانواتو موبائل فورس دا انتظام تقریباً 300 300 مرد و خواتین ک‏ر رہ‏ے نيں، جو چھوٹے ہتھیاراں تو‏ں لیس نيں۔

ہور ویکھو

• فوجی اخراجات دے لحاظ تو‏ں ملکاں د‏‏ی لسٹ
• فوجی تے نیم فوجی دستےآں د‏‏ی تعداد دے مطابق ملکاں د‏‏ی لسٹ

حوالے

• Barbey, Christophe (2001). La non-militarisation et les pays sans armée : une réalité (in French). Flendruz [Vaud, Switzerland]: APRED. 
• Barbey, Christophe (2015). Non-militarisation: Countries without Armies: Identification Criteria and First Findings. Working Papers from the Åland Islands Peace Institute. Mariehamn [Finland]: The Åland Islands Peace Institute. Archived from the original on 2017-05-27. Retrieved 2020-10-19.