مفتی جعفر حسین
مفتی جعفر حسین اعلیٰ اللہ مقامہ پاکستان دے اہل تشیع دے دوسرے قائد سن ۔ اوہ 1911ء وچ پاکستان دے شہر گوجرانوالہ وچ پیدا ہوئے۔ آپ دے والد ماجد حکیم چراغ دین نے آپ دی تربیت تے پرورش دی ذمہ داری آپ دے تایا حکیم شہاب الدین دے سپرد کر رکھی سی۔ پنج برس دی عمر وچ تایا نے آپ نوں قرآن کریم دے علاوہ عربی بولی دی تدریس وی شروع کر دتی سی، جس دے بعد تقریباً ست سال دی عمر وچ آپ نے حدیث و فقہ دی تعلیم دا آغاز کیتا ۔
جناب مفتی جعفر حسین اعلیٰ اللہ مقامہ نے قران حکیم ،عربی ،حدیث تے فقہ دی تعلیم اپنے تایا حکیم شہاب الدین دے علاوہ، مولانا چراغ علی خطیب جامع مسجد اہل سنت تے حکیم قاضی عبدالرحیم، جو ندوی لکھنؤ دے فارغ التحصیل سن، توں وی حاصل کيتی۔ آپ نے بارہ برس دی عمر تک طب، حدیث، فقہ تے عربی بولی وچ کافی حد تک عبور حاصل کر ليا سی۔ 1926ء وچ مرزا احمد علی مرحوم آپ نوں اپنے ہمراہ لکھنؤ لے گئے جتھے آپ نے مدرسہ ناظمیہ وچ مولانا ابوالحسن عرف منن صاحب، جناب سعید علی نقوی، جناب مولانا ظہورالحسن تے جناب مفتی احمد علی مرحوم توں کسب علم وفیض فرمایا۔ مدرسہ ناظمیہ وچ تحصیل علم دے دوران آپ اپنی ذہانت دے باعث کافی معروف ہوئے۔ آپ نے اوتھے امتحانات وچ نہ صرف ایہ کہ امتیازی تے نمایاں حیثیت حاصل کيتی بلکہ کچھ اعزازی سنداں وی حاصل کيتیاں ۔
نو سال تک لکھنؤ وچ تحصیل علم دے بعد آپ 1935ء وچ اعلیٰ تعلیم دے لئی باب العلم حضرت علی بن ابی طالب علیہ السلام دے شہر نجف اشرف (عراق) وچ تشریف لے گئے جتھے پنج سال تک جوار امام علی علیہ السلام وچ حوزہ علمیہ دے جید علما کرام وفقہاء عظام توں کسب فیض کيتا، کہ جنہاں وچ ہور علما کرام دے علاوہ صاحب شریعت، عالم باعمل جناب آیت اللہ العظمی آقای سید ابوالحسن اصفہانی رضی اللہ تعالٰی عنہ وی شامل نيں۔ نجف اشرف (عراق) توں پنج سال دے بعد آپ فارغ التحصیل ہوکے 1940ء وچ گوجرانوالہ وچ تشریف لیائے تاں آپ حجۃ الاسلام مفتی جعفر حسین دے ناں متعارف ہوئے آپ جید عالم دین ہونے دے نال نال بہترین ادیب، مبلغ تے مقرر وی سن ۔ آپ اک نڈر، بے باک، راست گو تے سادہ انسان سن، آپ اُتے جو وی مذہبی فرائض عائد ہوئے آپ نے انہاں نوں ہمیشہ لگن، محنت تے دیانتداری توں انجام دتا۔ بالآخرہ بروز پیر 29اگست 1983ء کوداعی اجل نوں لبیک کہندے ہوئے اس دارفانی توں اک قوم نوں گریاں چھوڑدے ہوئے وفات فرماگئے ۔
آپ دی خدمات درج ذیل نيں۔
ترجمہ نہج البلاغہ
[سودھو]یہ کتاب حضرت علی علیہ السلام دے خطبات، خطوط تے کلمات قصار اُتے مشتمل اے۔ چوتھی صدی ہجری وچ سید شریف رضی رضی اللہ تعالٰی عنہ حضرت امیر دے ایہ خطبات ،خطوط تے کلمات قصار کہ جو انہاں دی نظر وچ فصاحت وبلاغت دے انتہائی آخری درجہ نوں پہنچے ہوئے سن، جمع کیتے تے ايسے مناسبت توں اس کتاب کاناں نہج البلاغہ (یعنی بلاغت دا راستہ) رکھیا۔ ایہ کتاب پوری دنیا وچ اپنا ثانی نہ رکھنے دی بنا اُتے مشہور اے۔ اس کتاب اُتے بولی عربی ،فارسی اورانگریزی وچ بہت ساریاں شروحات تے ترجمہ لکھے جاچکے نيں۔ مفتی صاحب نے اہل اردو بولی اُتے احسان کردے ہوئے اس عظیم شہ پارے نوں اردو بولی وچ ترجمہ تے مختصر شرح دے نال پیش کیتا۔ اج تک جس کِسے نے اس کتاب نوں اک مرتبہ پڑھیا اے فیر اس دا گرویدہ ہوئے گیا اے۔
ترجمہ صحیفہ کاملہ
[سودھو]یہ کتاب چوتھے امام حضرت علی زین العابدین علیہ السلام دی دعاواں اُتے مشتمل اے انہاں تمام دعاواں دی سند بلکہ اس تمام صحیفہ دی سند اورخود امام عالی مرام علیہ السلام توں اسيں تک پہنچنے دی تمام تریخ اس دے مقدمہ وچ موجود اے۔ ایہ کتاب جو زبور آل محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے ناں توں مشہور اے تمام مسلم دنیا وچ معروف اے۔ اس کتاب دے بارے مصر دے مشہور عالم دین طنطاوی جوہری مصری خداوند دی بارگاہ وچ شکوہ کردے ہوئے ایويں رقم طراز نيں : خداوندا ایہ تیری کتاب موجود اے قران تے ایہ اہل بیت علیہم السلام وچوں اک مشہور بزرگ ہستی دے کلمات نيں۔ ایہ دونے کلام، اوہ آسمان توں نازل شدہ کلام تے ایہ اہل بیت علیہم السلام دے صدیقین وچوں اک صدیق دی بولی توں نکلیا ہويا کلام دونے بالکل متفق نيں۔ ہن وچ بلند آواز توں پکاردا ہاں ہندوستان تے تمام اسلامی ملکاں وچ اے فرزندان اسلام، اے اہل سنت، اے اہل تشیع۔ کیتا ہن وی وقت نئيں آیا کہ تسيں قران تے اہل بیت علیہم السلام دے مواعظ توں سبق حاصل کرو۔ ایہ دونے تسيں نوں بلا رہے نيں انہاں علوم دے حاصل کرنے دی طرف، جنہاں توں عجائب قدرت منکشف ہُندے نيں تے خدا دی معرفت حاصل ہُندی اے۔ تفرقہ انگیز مباحث توں باز آؤ تے انہاں ہدایات اُتے عمل کرو۔ انہاں علوم توں استفادہ کرو تے سورج دے تھلے، زمین دے اُتے زندہ رہنے دا سامان کرو۔
آپ نے اس صحیفہ دا اردو بولی وچ ترجمہ کرکے مسلمانان برصغیر اُتے عظیم احسان کیتا اے۔
یہ دونے ترجمے اردو ادب دا شہکار وی نيں۔
سیرت امیرالمومنین علیہ السلام
[سودھو]یہ کتاب آپ دی تالیف اے تے دوضخیم جلداں اُتے مشتمل اے۔ جس وچ آپ مولا علی علیہ السلام دی زندگی اورسیرت اُتے تمام جوانب توں روشنی پائی اے۔
ملت جعفریہ دی قیادت
[سودھو]علمی میدان دے علاوہ سیاسی میدان وچ وی آپ نے کافی خدمات انجام دتی نيں جنہاں وچوں صرف شیعیان پاکستان دی عظیم الشان رہبری سرلسٹ اے آپ ہی اوہ عظیم ہستی نيں کہ جنہاں نے شیعیان پاکستان دے حقوق دے تحفظ دے لئی تحریک نفاذ فقہ جعفریہ پاکستان دی سب توں پہلی صدارت قبول فرمائی تے قائد ملت جعفریہ پاکستان دے ناں توں بہترین قیادت فرمائی۔ ہمیشہ آپ دا احسان شیعیان پاکستان اُتے باقی رہ جائے گا۔
”تو جا چکيا اے فیر وی میری محفلاں وچ اے “