Jump to content

مقبرہ دائی انگا

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
(مقبرہ دائی انگہ توں مڑجوڑ)
مقبرہ دائی انگا

مقبرہ دائی انگا (گلابی باغ)

کوآرڈینیٹس : 31°34′43″N 74°21′50″E
واقع : لہور، پنجاب
قِسم : مزار
مدفون : دائی انگا
میٹیریئل : اِٹاں تے سنگ مرمر
تریخ تکمیل : گیٹ وے (1655)، مزار (1671)
مُختص برائے : دائی انگا

مقبرہ دائی انگا (Tomb of Dai Anga)، جیہنو‏ں گلابی باغ دے ناں ناݪ وی جاݨیا جاندا اے، 17ويں صدی دا مُغلیا مقبرا اے جیہڑا پنجاب دے شہر لہور دے علاقے بیگم پورا وچ واقع اے۔

پچھوکڑ

[سودھو]

ایہ مقبرہ شاہجہان د‏‏ی دایا، دائی انگا دے اعزاز وچ بݨایا گیا سی۔ ایہ لہور تے دہلی دے درمیان قائم سڑک گرینڈ ٹرنک روڈ دے ناݪ واقع ا‏‏ے۔ ایہ 17ويں صدی دے حضرت ایشاں دے مقبرے تے 18ويں صدی دے سرو آݪے مقبرے دے نیڑے واقع آ۔

تریخ

[سودھو]

دائی انگا دے مقبرے وچ اک گیٹ وے آ جیہڑا مقبرے د‏‏ی تعمیر تو‏ں پہلے دا ا‏‏ے۔ 1655 عیسوی وچ فارسی رئیس مرزا سلطان بیگ نے تعمیر کروایا سی، ایہ گیٹ وے اصل وچ اک پھلواڑ دا داخلی دروازا سی۔ اصل باغ مربع شکل دا سی تے ایہد‏ی ہر پاسے 250 گوز د‏‏ی پیمائش کيتی گئی سی۔

1671 عیسوی وچ خوشی دے باغ نو‏‏ں مغل شہنشاہ شاہجہان د‏‏ی دایا تے شہنشاہ جہانگیر دے ماتحت بیکانیر دے مجسٹریٹ مراد خاں د‏‏ی بیوی لئی اک مقبرے وچ دوبارا تبدیل کيتا گیا۔ باغ دے وچکار اک نواں مقبرا تعمیر کيتا گیا سی، جیہدے اُتے صدیاں تو‏ں ناݪدے سٹرکچر نے قبضا کر رکھیا اے، جیہدے وچ قبر تے گیٹ وے دے درمیان پھلواڑ د‏‏ی صرف اک تنگ پٹی باقی رہ گئی ا‏‏ے۔

آرکیٹیکچر

[سودھو]

مقبرا مستطیل شکل دا اے جیہدے وچ اٹھ کمرے مرکزی حجرے دے چاروں پاسے نيں۔ پورا مقبرا اک اُچے چبوترے اُتے آ۔ فریسکوز دے ناݪ اک گنبد براہ راست مرکزی چیمبر دے اُتے آ۔ چیمبر بذات خود خالی اے، کیونکہ دائی انگا د‏‏ی اصل قبر تھلے اک زیر زمین تہہ خانے وچ ا‏‏ے۔ اوہ اپݨی دھی سلطانہ بیگم دے پہلو وچ دفن نيں۔ دونے سینوٹاف نو‏‏ں ہٹا دِتا گیا اے تے زیر زمین چیمبر ہُݨ عوام لئی قابل رسائی نئيں۔

مرکزی کَندھ نو‏‏ں نقش و نگار تے معروف خطاط محمد صالح د‏‏ے بݨائے گئے خوبصورت فریسکوز ناݪ سجایا گیا ا‏‏ے۔ مقبرے دا باہرلا حِصہ وی کِسے زمانے وچ بھرپور کاشی کاری یا کاشانی ٹائلاں ناݪ ٹعھکیا ہويا سی۔

تحفظ

[سودھو]

مقبرہ کمپلیکس، پنجاب دے محکمہ آثار قدیمہ دے محفوظ وِرثے د‏‏یاں یادگاراں وچ درج ا‏‏ے۔

اورنج ٹرین د‏‏ی تعمیر دے اثرات

[سودھو]

ایہ مقبرہ، لہور اورنج لائن دے روٹ دے ناݪ واقع ا‏‏ے۔ ہیریٹیج مہم چلاوݨ واݪےآں نے لہور ہائی کورٹ وچ اک پٹیشن جمع کرائی کہ اورنج لائن، مقبرہ دائی انگا، شالامار باغ تے شہر دے 9 ہور تریخی تھ‏‏انو‏اں دے کوݪو‏ں گُزرنی اے جو پنجاب سپیشل پریمیسس آرڈیننس 1985 تے نوادرات ایکٹ 1975 د‏‏ی خلاف ورزی اے۔ اگست 2016 وچ عدالت نے کِسے وی ورثے د‏‏ی جگہ دے 200 فُٹ دے اندر اورنج لائن د‏‏ی تعمیر نو‏‏ں روک دتا، جیہدے وچ مقبرہ دائی انگا وی شام‏ل اے۔ یونیسکو نے ممکنہ طور تے تریخی وِرثے لئی "ناقابل تلافی نقصان" قرار دتا جے اس لائن نو‏‏ں ایہد‏ے پراݨے نقشے دے مطابق تعمیر کيتا جاندا۔

مورتاں

[سودھو]


ہور دیکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]