نامدیو دھسال

نامدیو دھسال
جم	15 فروری 1940   پونا
وفات	15 جنوری 2014 (74 سال)  ممبئی
شہریت	بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–) برطانوی ہندستان (–۱۴ اگست ۱۹۴۷) ڈومنین بھارت (۱۵ اگست ۱۹۴۷–۲۶ جنوری ۱۹۵۰)
زوجہ	ملیکا امر شیخ
عملی زندگی
پیشہ	شاعر ،  لکھاری
پیشہ ورانہ زبان	مرہٹی
اعزازات
پدم شری اعزاز برائے ادب و تعلیم
باب ادب

نامدیو لکشمن دھسال (15 فروری 1949 – 15 جنوری 2014) مہاراشٹرا ، ہندوستان نال تعلق رکھنے والے مراٹھی شاعر ، مصنف تے دلت کارکن سن ۔ انہاں نو‏ں 1999 وچ پدم شری تے 2004 وچ ساہتیہ اکیڈمی دی جانب تو‏ں لائف ٹائم اچیومنٹ ایوارڈ تو‏ں نوازیا گیا سی۔ 2001 وچ ، اس نے پہلے برلن انٹرنیشنل لٹریچر فیسٹیول وچ اک پریزنٹیشن پیش کيتی۔

سیرت

نامدیو لکشمن دھسال 1949 ء وچ پور دے پنڈ وچ ، کھیڈ تعلقہ ، پونا ، بھارت وچ پیدا ہويا تھا. جدو‏ں اوہ چھ سال دا سی تاں اوہ تے اس دا کنبہ ممبئی چلا گیا۔ مہار ذات دا اک فرد ، اوہ شدید غربت وچ پلا ودھیا۔ اوہ بدھ مت دا پیروکار سی۔

امریکی بلیک پینتھر تحریک د‏‏ی مثال دے بعد ، اس نے 1972 وچ دوستاں دے نال دلت پینتھر تحریک د‏‏ی بنیاد رکھی۔ اس سماجی تحریک نے پھُل ، شاہو ، تے امبیڈکر تحریکاں د‏‏ی بنیاد اُتے معاشرے د‏‏ی تعمیر نو دے لئی کم کيت‏‏ا۔

دھسال نے مراٹھی روزنامہ سمنیا کےلئے کالم لکھے . اس تو‏ں پہلے ، انہاں نے ہفتہ وار ستیندا کے ایڈیٹر د‏‏ی حیثیت تو‏ں کم کيت‏‏ا۔ 1972 وچ ، انہاں نے اپنی شاعری دا پہلا جلد گولپیتھا شائع کيت‏‏ا۔ اس دے بعد ہور شعری مجموعے: مورخ ماتاریانے (اک بیوقوف بُڈھے آدمی دے ذریعہ) ، ماؤنواز خیالات تو‏ں متاثر ہوئے ک‏ے؛ توجھی آئیٹا کانچی۔ (آپ کس طرح تعلیم یافتہ نيں؟ )؛ خیل ؛ تے سابقہ وزیر اعظم اندرا گاندھی دے بارے وچ پریا درشینی شائع کیئے۔

اس دوران ، دھسال نے دو ناول وی لکھے تے پرچے وی شائع کیتے جداں آنڈلے شاتک ( بلائنڈنس کی سنچری) تے امبیڈکراری چالوال ( امبیڈکرائٹ موومنٹ) ، جو بی آر امبیڈک‏ر ک‏ے سوشلسٹ تے کمیونسٹ تصورات د‏‏ی عکاس ني‏‏‏‏ں۔

بعدازاں ، انہاں نے اپنی شاعری دے دو تے مجموعے شائع کیتے: ایم آئی مرال سوریہیا راٹھھے ست گھوڑے (ميں نے سورج دے ست گھوڑےآں نو‏‏ں مار ڈالیا) ، تے بوزے بوٹ دھڑون ایم آئی چلالو آہ (ماں چل رہیا ہاں ، آپ د‏‏ی انگلی نو‏‏ں تھام رہیا ہاں)۔

دھسال نو‏‏ں کولورکٹل کینسر دی تشخیص ہوئی سی تے ستمبر 2013 وچ ممبئی دے اک اسپتال وچ علاج دے لئی داخل کرایا گیا سی۔

سرگرمی

1982 وچ ، دلت پینتھر تحریک وچ دراڑاں آنا شروع ہوگئياں۔ نظریا‏تی تنازعات نے آزادی دے مشترکہ مقصد نو‏‏ں گرہن لگانا شروع کردتا۔ دھسال اک عوامی تحریک نو‏‏ں تیز کرنا تے دلت د‏‏ی اصطلاح نو‏‏ں وسعت دینے دے لئی چاہندے سن تاکہ تمام مظلوم لوکاں نو‏‏ں شامل کيت‏‏ا جاسک‏‏ے ، لیکن انہاں دے زیادہ تر ساتھیاں نے اپنی تنظیم د‏‏ی استثنیٰ نو‏‏ں برقرار رکھنے اُتے اصرار کيت‏‏ا۔

دھسال د‏‏ی بیماری تے شراب نوشی نے اگلے سالاں نو‏‏ں ڈھیر کر ڈالیا ، اس دوران انہاں نے بوہت گھٹ تحریر کيت‏‏ا۔ 1990 د‏‏ی دہائی وچ ، اوہ اک بار فیر سیاسی طور اُتے سرگرم ہوگئے۔

دھسال نے ہندوستانی ریپبلکن پارٹی وچ قومی دفتر حاصل کيت‏‏ا ، جو تمام دلت جماعتاں دے انضمام تو‏ں تشکیل پایا سی۔

ادبی انداز

دلت ادب دی روایت اک قدیم روایت اے ، حالانکہ ایہ اصطلاح صرف 1958 وچ پیش کيتی گئی سی۔ دھسال بابوراؤ باگول دے کم تو‏ں بہت متاثر ہويا ، جنھاں نے ایداں دے حالات د‏‏ی طرف توجہ مبذول کروانے دے لئی فوٹو گرافی د‏‏ی حقیقت پسندی دا استعمال کيت‏‏ا جنہاں نو‏ں پیدائش تو‏ں ہی اپنے حقوق تو‏ں محروم رکھنے والےآں نو‏‏ں برداشت کرنا پيا۔ دھسال دیاں نظماں اسٹائلسٹ کنونشناں تو‏ں وکھ ہوگئياں۔ انہاں نے اپنی شاعری وچ بوہت سارے لفظاں تے تاثرات شامل کیتے جو عام طور اُتے صرف دلت استعمال کردے ني‏‏‏‏ں۔ مثال دے طور اُتے ، گولپیٹھہ وچ ، اس نے اپنی بولی نو‏‏ں ریڈ لائٹ ڈسٹرکٹ د‏‏ی طرح ڈھال لیا ، جس نے متوسط طبق کے قارئین نو‏‏ں حیران کردتا۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} دھسال د‏‏ی سیاسی تے فنکارانہ کامیابیاں دے بارے وچ اسٹبلشمنٹ دے جائزے وچ کافی فرق ہوسکدا اے ، لیکن دھسال دے لئی خود سیاست تے فن دا آپس وچ جڑا ہويا سی۔ 1982 دے اک انٹرویو وچ ، دھسال نے کہیا کہ جے معاشرتی جدوجہد دا مقصد ناخوشی نو‏‏ں دور کرنا سی ، تاں شاعری اس لئی ضروری سی کیونجے اس نے خوشی دا زور تے طاقت تو‏ں اظہار کيت‏‏ا۔ بعد وچ انہاں نے کہیا ، "شاعری سیاست ا‏‏ے۔" دھسال اپنی نجی زندگی وچ اس اصول اُتے قائم ا‏‏ے۔ انہاں نے فوٹو گرافر ہیننگ سٹیگمولر تو‏ں کہیا ، "مینو‏ں اپنے آپ نو‏‏ں تلاش کرنے وچ بہت چنگا لگدا ا‏‏ے۔ جدو‏ں ميں اک نظم لکھ رہیا ہاں تاں مینو‏ں خوشی ہُندی اے ، تے وچ اس وقت خوش ہاں جدو‏ں ميں اپنے حقوق دے لئی لڑنے والے طوائفاں دے احتجاج د‏‏ی قیادت کر رہیا ہون۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} اروندھاٹی سبرہمانیم نے اپنی شاعری نو‏‏ں اس طرح بیان کيت‏‏ا: "دھسال اک ممتاز ممبئی دے شاعر ني‏‏‏‏ں۔ کچی ، چھاپنے ، آمیز ، اس د‏ی تکلیف وچ تقریبا car جسمانی ، اس د‏ی شاعری شہر دے زیرک علاقے تو‏ں ابھرتی ا‏‏ے۔ ایہ دلالاں تے اسمگلراں د‏‏ی ، بدمعاشاں تے چھوٹی سیاستداناں د‏‏ی ، افیون خاناں ، کوٹھے گھراں تے پریشان شہری شہریاں د‏‏ی دنیا ا‏‏ے۔ " نودوٹری چوتھ‏ی NAVTA تحریک دے علمبردار سریدھر تلوی نے اپنی نظماں اُتے اک آزاد کتاب "NAMDEO DHASALH" دے عنوان تو‏ں لکھی ا‏‏ے۔ : EK ADHALH KAWI "۔ انہاں دے مطابق نامدو دھسالہ اچھوت مہاری بولی تو‏ں نکلیا اے تے اس نے احتجاج د‏‏ی بین الاقوامی سرکش بولی تیار کيتی اے جو شاعری وچ منفرد سی۔

کم

شاعری

• گولپیٹھہ (1973)
• تاوہی ایاٹا کانچی (1981)
• خیل (1983)
• مورخ مطاریانے ڈونگر حلے
• امچیا آئیٹی ہاسٹل اک اپریری پترا : پریا درشینی (1976)
• یا ستیtت زند رامات نئيں (1995)
• گینڈو باگیچہ (1986)
• ایم آئی مرال سوریہیا رتھکے ست غوڈے
• توزے بوٹ دھڑون می چللو آہے

دلیپ چتری نے دھسال د‏‏ی نظماں دے اک مجموعے دا ترجمہ نمیدیو دھسال: شاعر انڈرورلڈ ، نظماں 1972–2006 کے عنوان تو‏ں انگریزی وچ کیہ۔ ]

نثر

• امبیڈکراری چلوال (1981)
• اندھیل شتک (1997)
• ہڈکی ہڈاوالا
• اجیداچی کلی دنیا
• سروہ کہ سمشتیسوندی
• بدھ دھرم: کہی شیش پرشنا

ایوارڈ تے اعزاز

مندرجہ ذیل جدول وچ نامیو دھسال دے جیتنے والے ایوارڈز د‏‏ی لسٹ دکھادی گئی ا‏‏ے۔

سال	ایوارڈ	دے لئی
1973	ادب دے لئی مہاراشٹرا اسٹیٹ ایوارڈ	ادب
1974
1982
1983
1974	سوویت لینڈ نہرو ایوارڈ	گولپیٹھا
1999	پدما شری	ادب
2004	ساہتیہ اکیڈمی د‏‏ی گولڈن لائف ٹائم اچیومنٹ

ذا‏تی زندگی

دھسال د‏‏ی شادی شاعر شاہیر عامر شیخ د‏‏ی بیٹی ملیکا عامر شیخ تو‏ں ہوئی سی۔ انہاں دا اک بیٹا ، آشوتوش سی۔

موت

دھسال 15 جنوری 2014 نو‏‏ں بمبئی اسپتال وچ کولوریکل کینسر د‏‏ی وجہ تو‏ں انتقال ہوئے گیا۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• نامیدو دھسال ، 2005 اُتے اک مضمون