نوجوانان ترک انقلاب
Young Turk Revolution | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بسلسلہ سلطنت عثمانیہ دا خاتمہ | |||||||
Declaration of the Young Turk Revolution by the leaders of the Ottoman ملت (سلطنت عثمانیہ) in 1908 | |||||||
| |||||||
محارب | |||||||
نوجوانان ترک | Ottoman imperial government | ||||||
کمانڈر اور رہنما | |||||||
اسماعیل انور پاشا Ahmed Niyazi Bey | Sultan عبدالحمید ثانی |
لیکھ بسلسلہ تریخ |
---|
تریخ سلطنت عثمانیہ |
عروج (1299–1453)
|
توسیع (1453–1566) |
تقلب (1566–1703)
|
زوال (1789–1908)
|
خاتمہ (1908–1922)
|
تریخ نویسی |
مختلف تنظیماں ، جنہاں وچوں کچھ پہلے زیر زمین سن ، نے سیاسی جماعتاں قائم کيتیاں۔ [۱] انہاں وچ " کمیٹی آف یونین اینڈ پروگریس " (سی یو پی) ، تے " فریڈم اینڈ ایکارڈ پارٹی " ، جو لبرل یونین یا لبرل اینٹینٹی (ایل یو) دے ناں توں وی جانی جاندی سی، وڈی جماعدیاں سن۔ عثمانی سوشلسٹ پارٹی ورگی چھوٹی جماعتاں وی سن۔ سپیکٹرم دے دوسرے سرے اُتے نسلی جماعدیاں سن جنہاں وچ شامل سن ۔ پیپلز وفاقی پارٹی (بلغاری سیکشن) ، بلغاری آئینی کلب ، فلسطین وچ یہودی سوشل ڈیموکریٹک لیبر پارٹی (پوآل صیون) ، الفتات ، تے آرمینیاں دے تحت منظم آرمیناکان ، ہنچاکیان تے آرمینیائی انقلابی وفاق (اے آر ایف). اے آر ایف ، جو پہلے غیر قانونی قرار دتا گیا سی ، سلطنت عثمانیہ وچ آرمینیائی برادری دا مرکزی نمائندہ بن گیا نے، [۲] 1908 توں پہلے دی آرمینی اشرافیہ دی جگہ لے لی ، جو تاجراں ، کاریگراں تے مذہبی رہنماواں اُتے مشتمل سی جنہاں نے ریاست دے عثمانی نظام دی حدود وچ زیادہ مراعات حاصل کرنے وچ اپنا مستقبل دیکھیا سی۔
پس منظر
[سودھو]عبدالحمید دے دور دی قدامت پسند سیاست دا مقابلہ معاشرتی اصلاحات دی مقدار سی جو اس دور وچ ہويا۔ ترکی وچ زیادہ آزاد خیال ماحول دی ترقی نے سبھیاچار نوں تقویت بخشی ، تے بعد وچ ہونے والی بغاوت دی وی راہاں فراہم کيتیاں ۔ عبد الحمید دا سیاسی حلقہ نیڑے تر تے بدلا ہويا سی۔ جدوں سلطان نے 1876 توں سابقہ سیاست ترک کردتی ، تاں اس نے 1878 وچ عثمانی پارلیمنٹ نوں معطل کردتا۔ اس توں افراد دا اک بہت چھوٹا گروہ عثمانی سلطنت وچ سیاست وچ حصہ لینے دے قابل ہوئے گیا۔ [۳]
سلطنت عثمانیہ دی میراث نوں برقرار رکھنے دے لئی، بوہت سارے ترکاں نے ملک نوں جدید بنانے دی ضرورت محسوس کيتی۔ اُتے ، عبدالحمید دا طرز حکمرانی ترقی پذیر قوم دے مطابق نئيں سی۔ انقلاب دی ابتداء دو سیاسی دھڑاں دی تنظیم وچ اے۔ نہ ہی عبدالحمید دے دور حکومت توں اتفاق کیتا گیا سی ، بلکہ ہر اک دے وکھ وکھ مفادات سن ۔ لبرلز سلطنت عثمانیہ وچ اعلیٰ طبقے دے گروپ سن تے انھاں نے تھوڑی بہت معاشی مداخلت دے نال حکومت کیتی ہور نرمی دی خواہش دا اظہار کیتا۔ انہاں نے مختلف نسلی گروہاں دی ہور خودمختاری دے لئی وی زور دتا ، جو سلطنت وچ غیر ملکیوں وچ مقبول ہوئے گئے۔ اک قدرے نچلے طبقے وچ اک مختلف گروپ تشکیل دتا۔ ممبر مزدور طبقے دے سن تے سب توں اہم سیکولر حکومت چاہندے سن ۔ پرانے آئین وچ واپسی دے لئی ابتدائی طور اُتے ایہ دونے گروہاں نے ايسے ارادے دے تحت تشکیل دتی سی ، لیکن ثقافتی اختلافات نے انہاں نوں تقسیم کردتا سی۔ [۳]
انقلاب
[سودھو]ینگ ترکاں وچ فوجی روایت دے ارکان ، فوجی افسران نے بغاوت کيتی۔ انہاں دی سکڑدی ریاست دا دفاع شدید پیشہ ور فخر دی گل بن گیا سی جس دی وجہ توں اوہ اپنی ریاست دے خلاف ہتھیار اٹھاندے رہے۔ انقلاب نوں متحرک کرنے والا واقعہ جون 1908 وچ برطانیہ دے ایڈورڈ VII تے روس دے نکولس II دے وچکار بالٹک بندرگاہ ریال وچ اک اجلاس سی۔ اگرچہ انہاں سامراجی طاقتاں نے پچھلے سو سالاں وچ انہاں دے وچکار نسبتا چند وڈے تنازعات دا سامنا کیتا سی ، لیکن اک بنیادی دشمنی ، جسنوں بصورت ہور " گریٹ گیم " کہیا جاندا اے ، نے صورتحال نوں اس حد تک ودھیا دتا کہ قرارداد طلب کيتی گئی۔1907 دا اینگلو روسی کنونشن فارس (سلطنت دی مشرقی سرحد) تے افغانستان وچ اپنے متعلقہ کنٹرول دی نشاندہی کرنے والی حدود نوں مستحکم کردے ہوئے لرزاں برطانوی روس تعلقات نوں سامنے لیایا۔
فوجی افسران اس اجلاس توں خوفزدہ سن کہ ایہ مقدونیہ دی تقسیم دا پیش خیمہ اے ، بلقان وچ فوج دے یونٹاں نے سلطان عبد الحمید دوم دے خلاف بغاوت کيتی۔ ریاست نوں برقرار رکھنے دی خواہش ، اسنوں تباہ نہ کرنا ، انقلابیاں نوں تحریک ملی۔
یہ بغاوت جولائی 1908 وچ شروع ہوئی۔ [۴] میجر احمد نیازی ، راجگڑھ توں بھیجی گئی اک تحقیقاتی کمیٹی دے ذریعہ اپنے سیاسی چالاں دی دریافت دے خوف توں ، 3 جولائی نوں 200 پیروکاراں نوں آئین دی بحالی دا مطالبہ کرنے دے نال ، راسن توں منقطع ہوگئے۔ اس بغاوت نوں دبانے دی سلطان دی کوشش خود فوجیاں وچ تحریک دی مقبولیت دی وجہ توں ناکام ہوگئی۔ نظریہ عثمانیہ دی وجہ توں بغاوت تیزی توں پھیل گئی۔
24 جولائی نوں ، سلطان عبد الحمید دوم نے 1876 دے آئین دی بحالی دا اعلان کیتا۔ [۵]
بعد وچ
[سودھو]1908 عثمانیہ دے عام انتخابات نومبر تے دسمبر 1908 دے دوران ہوئے۔ 17 دسمبر نوں یونین دی تنظیم ، کمیٹی آف یونین اینڈ پروگریس نے پارلیمنٹ وچ اکثریت حاصل کيتی۔ سلطنت عثمانیہ دی سینیٹ نے پہلی بار دستوری دور نال تعلق رکھنے والے زندہ ارکان دے نال 17 دسمبر 1908 نوں 30 سال توں زیادہ عرصے بعد دوبارہ تشکیل نو کيتی۔ چیمبر آف ڈپٹی دا پہلا اجلاس 30 جنوری 1909 نوں سی۔ انہاں پیشرفتاں دے نتیجے وچ بتدریج اک نويں گورننگ اشرافیہ تشکیل پائی۔ کچھ برادریاں وچ ، جداں یہودی (سی ایف) اسلامی یوروپ تے شمالی افریقہ دے یہودی تے ترکی وچ یہودی ) ، ینگ ترکاں دی تقلید کرنے والے اصلاح پسند گروپاں نے قدامت پسند حکمران طبقہ نوں بے دخل کردتا تے انہاں دی جگہ اک نواں اصلاح پسند طبقہ بنا دتا۔
ینگ ترک انقلاب نے تنظیمی بہتری دا وعدہ کیتا سی ، اک بار جدوں ایہ حکومت قائم ہوئی تاں حکومت نے پہلے تاں خود نوں غیر منظم تے غیر موثر ثابت کیتا۔ اگرچہ انہاں محنت کش طبقے دے شہریاں نوں حکومت اُتے قابو پانے دے بارے وچ بوہت گھٹ معلومات سن ، لیکن انہاں نے اپنے نظریات نوں سلطنت عثمانیہ اُتے مسلط کیتا۔ اک چھوٹی سی لبرل فتح وچ ، انگلینڈ دے لبرل حامی تے اتحادی ، کامل پاشا نوں 5 اگست 1908 نوں گرینڈ وزیر دے طور اُتے مقرر کیتا گیا۔ انہاں دی پالیسیاں نے یونین تے پروگریس کمیٹی تے لبرلز دے وچکار کچھ توازن برقرار رکھنے وچ مدد کيتی ، لیکن سابقہ دے نال تنازعہ دے نتیجے وچ اسنوں بمشکل 6 ماہ بعد ہی 14 فروری 1909 نوں ہٹادتا گیا۔ [۶]
سلطان نے اپنی علامتی حیثیت برقرار رکھی ، تے اپریل 1909 وچ پوری سلطنت وچ عوامی جمہوری جذبات نوں ہويا دے کے اقتدار اُتے قبضہ کرنے دی کوشش ( 1909 دا عثمانی کاؤنٹرکاپ )۔ سلطان دی اقتدار وچ واپسی دا عمل اس وقت پیدا ہويا جدوں اس نے خلافت دی بحالی ، سیکولر پالیسیاں ختم کرنے تے شریعت اُتے مبنی قانونی نظام نوں بحال کرنے دا وعدہ کیتا۔ 13 اپریل 1909 نوں ، فوج دی اکائیاں نے بغاوت دی ، جس وچ مذہبی طلباء تے پگڑی دار مولویاں نے "ہم شرعیہ چاہندے نيں" دے نعرے لگیائے ، تے سلطان دی مطلق طاقت دی بحالی دے لئی پیش قدمی کيتی۔ 31 مارچ دے واقعہ ، 24 اپریل 1909 نوں حرکت اردوسو کے ذریعہ محمود شوکت پاشا دے زیر اقتدار پارلیمنٹ نوں بحال کردتا۔ اس دے بعد عبدالحمید دوم نوں محمد پنجم دے حق وچ معزول کر دتا گیا۔
ہور ویکھو
[سودھو]- انقلاب دے بکھرے ہوئے خواب – انقلاب کے بارے وچ 2014 دی کتاب
کتابیات
[سودھو]- Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- Hanioğlu, M Şükrü (2001) ، تیاری برائے انقلاب: ینگ ترکس ، 1902–1908 ، آکسفورڈ یونیورسٹی پریس ، آئی ایس بی این Hanioğlu, M Şükrü .
- Benbassa, Esther (1990) ، انہاں گرانڈ رابن سیفرڈ این پولیٹیک ، 1892‐1923 [ سیاست وچ اک عظیم سیفریڈک ربی ، 1892–1923 ] (فرانسیسی وچ ) ، پیرس ، پی پی ، 27–28 .
- کرسچن راکووسکی ، ترک انقلاب ، اگست 1908
حوالے
[سودھو]- ↑ سانچہ:Harvard citation
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ Ahmad, Feroz (July 1968). "The Young Turk Revolution". Journal of Contemporary History 3 (3): 19–36. doi: .
- ↑ The Encyclopædia Britannica, 15th Edition, 1983, page 788, Volume 13
- ↑ Quataert, Donald (July 1979). "The 1908 Young Turk Revolution: Old and New Approaches". Middle East Studies Association Bulletin 13 (1): 22–29. doi: .
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
باہرلے جوڑ
[سودھو]سانچہ:Armenian Genocide [[گٹھ:1908ء د