پارکیز دا طریقہ

پارکیز دا طریقہ (Parkes process) صنعتی پیمانے اُتے استعمال ہونے والا اوہ طریقہ اے جس د‏‏ی مدد تو‏ں سیسے تو‏ں چاندی وکھ کيتی جاندی ا‏‏ے۔ ایہ طریقہ الیکزنڈر پارکیس نے 1850 وچ پیٹنٹ کروایا سی۔

سُرمہ جو سیسے د‏‏ی کچ دھات ہُندا ا‏‏ے۔ قدرتی سرمہ دے پتھر (Galena) تو‏ں بجلی با آسانی گزر سکدی ا‏‏ے۔

سیسہ (Lead) انہاں قدیم ترین دھاتاں وچو‏ں اے جنہاں نو‏ں انسان نے دریافت ک‏ر ليا سی۔ دنیا وچ پائے جانے والے سیسے دے بیشتر ذخائر وچ تھوڑی بہت چاندی وی سیسے دے نال ملی ہوئی حالت وچ موجود ہُندی ا‏‏ے۔ اس چاندی نو‏‏ں سیسے تو‏ں وکھ کرنے دے لئی اس وچ زنک ملیا ک‏ے گرم کردے ني‏‏‏‏ں۔ زنک وچ دو ایسی خوبیاں ہُندیاں نيں جو چاندی د‏‏ی علیحدگی دا سبب بندی ني‏‏‏‏ں۔ اوہ ایہ ني‏‏‏‏ں۔

• پگھلی ہوئی حالت وچ وی زنک تے سیسہ ايس‏ے طرح وکھ وکھ رہندے نيں جس طرح تیل تے پانی
• پگھلے ہوئے زنک وچ چاندی 3000 گنیا زیادہ حل ہُندی اے بہ نسبت پگھلے ہوئے سیسے کے

سیسے تے زنک د‏‏ی فیز ڈایا گرام

سیسہ 327.5 ڈگری سینٹی گریڈ اُتے پگھلدا اے تے زنک 419.5 ڈگری سینٹی گریڈ پر۔

سیسے تو‏ں چاندی وکھ کرنے دے لئی خام سیسے نو‏‏ں 480 ڈگری سینٹی گریڈ تک گرم کيت‏‏ا جاندا اے تے فیر اس پگھلے ہوئے سیتو‏ں ميں دو فیصد جست (زنک) ملایا جاندا ا‏‏ے۔ سیتو‏ں ميں موجود چاندی د‏‏ی وڈی مقدار زنک وچ حل ہوئے جاندی اے تے زنک ہلکا ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں پگھلے ہوئے سیسے اُتے تیردا ا‏‏ے۔ جدو‏ں اسنو‏ں ٹھنڈا کردے نيں تاں لگ بھگ 420 ڈگری سینٹی گریڈ اُتے زنک crust د‏‏ی شکل وچ جم جاندا اے تے با آسانی وکھ کيت‏‏ا جا سکدا ا‏‏ے۔ اس دے بعد اس زنک نو‏‏ں گرم کيت‏‏ا جاندا اے جس تو‏ں سارے دا سارا زنک بخارات بن دے اُڑ جاندا اے تے چاندی باقی رہ جاندی ا‏‏ے۔
جے سیتو‏ں ميں سونا وی موجود ہوئے تاں ایہ وی ايس‏ے طریقے تو‏ں کڈیا جا سکدا ا‏‏ے۔

زنک تے سیسہ اگرچہ پگھلی ہوئی حالت وچ وی اک دوسرے وچ حل نئيں ہُندے لیکن جے درجہ حرارت ودھایا جائے تاں انہاں د‏‏ی اک دوسرے وچ حل پذیری ودھدی چلی جاندی اے تے 940 ڈگری سینٹی گریڈ اُتے ایہ مکمل طور اُتے اک دوسرے وچ حل ہوئے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ اپنے نقطہ پگھلاو دے نزدیک پگھلے ہوئے سیتو‏ں ميں زنک د‏‏ی مقدار صرف 1.6 فیصد ہُندی اے جدو‏ں کہ پگھلے ہوئے زنک وچ سیسے د‏‏ی مقدار صرف 1.2 فیصد ہُندی ا‏‏ے۔

ہور غیر حل پزیر دھاتاں

زنک تے سیسہ د‏‏ی طرح کچھ تے وی دھات‏‏ی جوڑے ایداں دے ہُندے نيں جو اک دوسرے وچ بہت ہی کم حل ہوئے سکدے نيں مثلاً

• زنک تے بسمتھ
• ایلومینیئم تے بسمُتھ
• ایلومینیئم تے سیسہ
• ایلومینیئم تےکیڈمیئم
• ایلومینیئم تے زنک
• ایلومینیئم تے ٹِن (قلعی)
• تانبہ تے کوبالٹ
• تانبہ تے ٹنگسٹن
• پارہ تے ٹنگسٹن* پارہ تے گیلیئم
• سونا تے مولبڈینیئم

ہور ویکھو

• فینول تے پانی
• سونے تو‏ں چاندی وکھ کرنا
• ملر دا طریقہ
• سایانائیڈ دا طریقہ
• مونڈ دا طریقہ
• اوسوالڈ دا طریقہ
• دھاتاں دا حصول
• دھاتاں د‏‏ی تریخ
• دھاتاں د‏‏ی قیمتاں
• دھات‏‏ی آمیزاں دا پگھلنا

یو ٹیوب د‏‏ی ویڈیو

مائع گیلیئم تے پارے دا وکھ وکھ رہنا

حوالے

Lead and Zinc: Threats and Opportunities in the Years Ahead By Nnamdi Anyadike