پبلک ڈسٹریبوشن سسٹم
عوامی ونڈ نظام، (پیڈیئیس سکیم) بھارت دا غذا سرکھیا پربندھ اے جس نوں غذا اتے غیر-خوراکی چیزاں بھارت دے غریب لوکاں لئی سبسڈی ریٹ اُتے مہیا کرواؤن لئی اپبھوگتا خوراک اتے عوامی ونڈ معاملے دے وزارت، دے ماتحت بھارت سرکار ولوں قائم کیتا گیا سی۔اس تحت دیس دے کئی راجاں وچ قائم واجب قیمتاں والیاں دوکاناں (جس نوں راشن دیاں دوکاناں وی کیہا جاندا اے) دے جال راہیں کنک، چاول، کھنڈ اتے مٹی دا تیل ورگیاں ضروری چیزاں دا ونڈیا جانا شامل ہن۔ عوامی ونڈ نظام (پیڈیئیس) دی خرید اتے دیکھبھال اک سرکاری مالکیت والا نگم، بھارتی خوراک نگم کردا اے۔
اج بھارت کول چین توں علاوہ دنیا وچ اناج دا سبھ توں وڈا بھنڈار اے، سرکار اس تے ہر سال 750 بلیئن روپئے (10 بلیئن ڈالر)، روپئے اُتے خرچ کردی اے جو اس دی جیڈیپی دا لگبھگ 1 فیصد اے پر اس دے باو جود وی بھارت وچ اجے 21% لوک کپوشت ہن۔ دیس بھر وچ غریب لوکاں نوں اناج ونڈن دا پربندھ راج سرکاراں ولوں کیتا جاندا اے۔ 2011 تک، پورے بھارت وچ 505,879 مناسب قیمت دیاں دوکاناں (ایپھّ پی ایسّ) سن۔[۱] پیڈیئیس سکیم ماتحت، غریبی ریکھا توں ہیٹھاں والا ہریک پروار ہر مہینے 35 کلو چاول جاں کنک لئی یوگ اے، جدوں کہ غریبی ریکھا توں اپر والا اک پروار مہیناوار ادھار اُتے 15 کلوگرام اناج دا حقدار اے۔ [۲]
اتہاس[سودھو]
ایہہ سکیم پہلی وار 14 جنوری 1945 نوں دوجی عالمی جنگ دوران شروع کیتی گئی سی، اتے موجودہ روپ وچ جون 1947 وچ لانچ کیتی گئی سی۔ بھارت وچ راشننگ دی شروعات 1940 دے بنگال دور دے ویلے توں ملدی اے۔ ایہہ راشن نظام ہری انقلاب توں پہلاں 1960 دے دہاکے دے شروع دوران اناج دی گھاٹ دے مدنظر مڑ سرجیت ہوئی سی۔ 1992 وچ، پیڈیئیس غریب پریواراں، خاص کرکے دور-دراڈے، پہاڑی،اتے درگھٹنا والے علاقیاں وچ مرتکز آرپیڈیئیس (روینپڈ پیڈیئیس) بن گئی۔ 1997 وچ آرپیڈیئیس ٹیپیڈیئیس (ٹارگیٹڈ پیڈیئیس) بن گئی جس نے سبسڈی والیاں دراں اُتے اناج دی ونڈ لئی صحیح قیمت والیاں دوکاناں قائم کیتیاں۔
مرکز اتے راج دیاں ذمہ واریاں[سودھو]
مرکز اتے راج سرکاراں پی ڈی ایس نوں نیمت کرن دی ذمہ واری سانجھیاں کردیاں ہن۔ حالانکہ مرکز سرکار اناج دی خرید، بھنڈارن، آواجائی اتے وڈے پدھر اُتے ونڈ لئی ذمہ وار اے، پر صوبہ سرکاراں نرپکھّ قیمت دیاں دوکاناں (ایپھّ پی ایسّ) دے قائم نیٹورک راہیں کھپتکاراں نوں ایہہ ونڈن دی ذمہ واری لیندیاں ہن۔ راج سرکاراں کم شیل ذمہ واریاں لئی وی ذمہ وار ہن جناں وچ غریبی ریکھا توں ہیٹھاں پریواراں دی ونڈ اتے پچھان، راشن کارڈ جاری کرنا اتے ایپھپیئیس دے کم کاج دی نگرانی اتے نگرانی شامل اے۔سانچہ:سپشٹیکرن
صحیح قیمت دی دوکان[سودھو]
اک عوامی ونڈ دی دوکان، جس نوں بہتر(صحیح) قیمت دی دوکان (ایپھّ پی ایسّ) وی کیہا جاندا اے، بھارت سرکار ولوں قائم بھارت دی عوامی ونڈ نظام دا اک حصہ اے جو غریباں نوں سبسڈی ملّ اُتے راشن ونڈدیاں ہن۔ [۳] مقامی طور اُتے ایہہ راشن دوکاناں اتے عوامی ونڈ دیاں دوکاناں وجوں جانیاں جاندیاں ہن، اتے مکھ طور' تے کنک، چاول اتے کھنڈ ویچدے ہن جو کہ بازار دی قیمت توں گھٹ قیمت اُتے جاری کردے ہن، جس نوں اشو پرائیز کیہا جاندا اے۔ ایہناں تے ہور ضروری چیزاں وی ویچیاں جا سکدیاں ہن۔ چیزاں خریدن لئی تہاڈے کول اک راشن کارڈ ہونا چاہیدا اے۔ ایہہ دوکاناں مرکز اتے راج سرکار دی سانجھی مدد نال پورے دیس وچ چلائیاں جاندیاں ہن۔ ایہناں دوکاناں دیاں چیزاں بہت سستیاں ہندیاں ہن پر اوسطاً گنوتا دیاں ہندیاں ہن۔ راشن دیاں دوکاناں ہن زیادہ تر علاقیاں، پنڈاں قصبیاں اتے شہراں وچ موجود ہن۔ بھارت وچ 5.5 لکھ (0.55 ملیان) توں وی زیادہ دوکاناں ہن، جو عالمی وچ سبھ توں وڈا ونڈن دا نیٹورک اے۔
کمیاں[سودھو]
بھارت دی عوامی ونڈ نظام اس دیاں کمیاں توں بناں نہیں اے۔ غریبی ریکھا توں گھٹ پریواراں دے ہیٹھاں تقریباً 40 ملیان دی کوریج دے نال، اک تجزیہ وچ ہیٹھلیاں ڈھانچاگت کمیاں اتے گڑبڑیاں دی کھوج کیتی گئی: [۴]
- راشن دیاں دوکاناں وچ گھٹیا قسم دے اناج حاصل کرن والے کھپتکاراں دیاں شکائتا ودھیاں ہن۔ [۵]
- روگ ڈیلر گھٹیا سٹاک دے نال فوڈ کارپوریشن آف انڈیا (ایپھسیائی) توں حاصل کیتی چنگی سپلائی نوں بدل دندے ہن اتے چنگی دکانداراں نوں چنگی کوالٹی دا ایپھسیائی سٹاک ویچدے ہن۔
- ناجائز واجب قیمت والیاں دوکاناں دے مالک کھلھے بازار وچ اناج ویچن لئی وڈی گنتی وچ جائلی کارڈ بناؤندے پائے گئے ہن۔
- درجہ دتے جان والے گھراں دی پچھان اتے پروانت پیڈیئیس سیواواں نوں ونڈن دا کم وکھ وکھ راجاں وچ بہت زیادہ انیمت اتے وکھ وکھ رہا اے۔ بنیاد یوآئیڈیئیائی کارڈاں دے تازہ ترقی نے سدھے نقد تبادلے دے نال پیڈیئیس سیواواں دی پچھان اتے ونڈ دی مسئلہ نوں حل کرن دی چیلنج نوں اپنایا اے۔
- کھیتری ونڈ اتے ایپھپیئیس دا کوریج امطمعن اے اتے ضروری چیزاں دی قیمت استحکام دا مکھ مقصد پورا نہیں ہویا۔
- اتھے کوئی مقرر ماپدنڈ نہیں اے کہ کہڑے پروار غریبی ریکھا توں اپر جاں ہیٹھاں ہن۔ ایہہ اسپشٹتا پیڈیئیس پرنالیاں وچ بھرشٹاچار اتے گراوٹ لئی وڈا گنجائش دندی اے کیونکہ کجھ لوک جو لابھپاتری ہندے ہن، اوہناں دے کول یوگ دستاویز نہیں ہندے۔
ایہہ وی ویکھو[سودھو]
- سدھا لابھ ٹرانسفر
- بھارت وچ سبسڈیاں
- بھارت وچ کپوشن
- قومی خوراک سرکھیا ایکٹ، 2013
حوالے[سودھو]
- ↑ http://pib.nic.in/newsite/PrintRelease.aspx?relid=74180
- ↑ "UP foodgrain scam trail leads to Nepal, Bangladesh". The Times of India. 11 دسمبر 2010. https://web.archive.org/web/20121104222448/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-12-11/india/28265185_1_indo-nepal-foodgrains-indo-bangladesh. Retrieved on ۶ جنوری ۲۰۲۱.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Planning Commission 11th FYP document: Nutrition and Social Safety Net, on PDS and Defects and shortcomings
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
باہری لنک[سودھو]
- پیڈیئیس - خوراک اتے عوامی ونڈ ڈیپارٹمنٹ، کھپتکاراں دے معاملے، خوراک اتے عوامی ونڈ وزارت دی سرکاری ویبسائیٹ
- یوجنابندی کمیشن، بھارت وچ 10 ویں سکیم وچ ، عوامی ونڈ نظام (پیڈیئیس)
- پبلک ڈسٹریبیوشن سسٹم: فوڈ مہم دے حق اُتے جان پچھان
- فوڈ بینکنگ انڈیا Archived 2019-09-28 at the وے بیک مشین دلی پھوڈبینکنگ نیٹورک تے
- [۱] آپریشن بلیک - آج تک
- دسمبر 2001 نوں بھارت سرکار دے سکیم کمیشن، اروند ورمانی اتے پی وی راجیو ولوں وادھو خوراک سٹاک، پیڈیئیس اتے خرید پالیسی ورکنگ پیپر نن۔ 5/2002-پیسی ،
- [۲] "ایپیڈیئیس بہار" وکھے