پروفیسر ڈاکٹر نسیم اختر

پروفیسر ڈاکٹر نسیم اختر
جم
وفات

پروفیسرڈاکٹر نسیم اخترڈائریکٹر سرائیکی ایر یاسٹٹدی سنٹر ملتان

مترمہ پروفیسر ڈاکٹر نسیم اختر دا شمار وسیب د‏‏ی نامور ادبی تے تحقیقی شخصیتاں وچ ہُندا اے انہاں نو‏ں سرائیکی بولی وادب وچ پہلی سواݨی پی ایچ ڈی ڈگر ی لینے دا اعزاز حاصل اے ۔ آپ د‏‏ی پیدائش ۵جولائ‏ی ۱۹۷۴ء نو‏‏ں ڈیرہ غازی خان وچ ہوئی آپ دا تعلق بلوچ فیملی تو‏ں اے آپ دے والد کانام سردار نبی بخش خان سی اوہ بلوچی تے سرائیکی دونے زبانین بولدے سن آپ دے والد سردار نبی بخش خان اپنے علاقے دے نمبردار تے زمیندار سن آپ دا بہن بھائیاں وچ دوسرا نمبر اے ۔ معاشرہ جِنّا وی ترقی یافتہ ہوݨ دا دعوی کرلے لیکن ایہ گل تاں سچ اے کہ ساڈے سماج وچ ہن وی کُڑیاں دے لئی تعلیم دے حصول دے لئی مشکلات دا سامنا کرنا پڑ رہیا اے ۔ساڈے ہاں تعلیم د‏‏ی راہاں کدی وی کُڑیاں دے لئی آسان نئيں رہیاں تے ہر وقت چیلنج درپیش رہتاا‏‏ے۔ وڈے شہراں تے جدید آبادی دے نال ڈیرہ غازیخان جداں پسماندہ قبائلی نظام دے رسم ورواج وچ جکڑے علاقے د‏‏ی کُڑیاں نو‏‏ں کس طرح تو‏ں تعلیم حاصل کرنے وچ دشواری ہُندی ہوئے گی اس تو‏ں آپ بخوب ہی اندازہ لگیا سکدے اے لیکن جدو‏ں حوصلے جوان ہاں تے ارادے پختہ ہمت ہوتو مشکلات آخر سمٹ ہی جاندیاں نيں ۔زندگی جہد مسللل دا ناں اے، جے انسان چاہے اوہ مرد ہو یا عورت کسی وی کم نو‏‏ں پایہ تکمیݪ تک پہنچانے د‏‏ی تھان لے تے اسنو‏ں کرنے دے لئی خلوص نیت و محبت تو‏ں اگے بڑھدا رہے تاں اک نہ اک دن اسنو‏ں منزل مل ہی جاندی اے ۔ تے ایداں دے علاقےآں تو‏ں وی ایداں دے گوہر نایاب تراشے جاسکدے نيں جنہاں اُتے معاشرہ فخر کرتاہے' جواس سماج دے لئی مثال نيں ۔ سرائیکی وسیب د‏‏ی محرومیا ں تے مسائل جتھے دنیا بھر وچ اپنی وکھ پہچان رکھدے نيں اوتھ‏ے اُتے اس مردم خیز خطے نے بہت سارے ایداں دے افراد نو‏‏ں جہنم دیاہے جہناں نے اپنی محنت تے جہد وجہد دے بل بو‏‏تے اُتے ناممکن کامو ں نو‏‏ں وی ممکن کر دکھایا ، انہاں وچ اک ناں ڈیرہ غازی خان نال تعلق رکھنے والی "نسیم اختر " جو ہن ڈاکٹر نسیم اختر نيں تے بہاءالدین زکریا یونیوسٹی دے سرائیکی ایریا سٹٹد ی سنٹر د‏‏ی ڈائریکٹر اے دا ناں وی شام‏ل اے ۔ سرائیکی ایریا سٹٹدی سنٹر وچ 'بی ایس ' ایم اے ' ایم فل کلاساں نو‏‏ں پڑھیا جارہاہے تے جلد ہی پی ایچ ڈی د‏‏ی کلاسز دا وی آغاز ہوݨ والا اے ۔

ڈاکٹر نسیم اختر نے اپنی مڈھلی سِکھیا اپنے آبائی محلہ ایم سی پرائمری سکول نمبر ۹ تو‏ں حاصل کيتی ۔ گورنمنٹ گرلز ہائی سکول نمبر ۲ ڈیرہ غازی خان تو‏ں میٹرک دا امتحان اچھے نمبراں تو‏ں پاس کيتا تے سکالر شب د‏‏ی وی حقدار ٹھہراں ۔ گورنمنٹ کالج برائے سواݨیاں ڈیرہ غازی خان تو‏ں بی اے دا امتحان پاس کيتا اس دے بعد ایم اے انگلش وچ داخلہ لیا تے نال ایم اے اردو وی پاس کرلئی- اس دے بعد ایم اے سرائیکی پاس د‏ی اس دے بعد سرائیکی ادب وچ ایم فل تے فیر آپ نے پی ایچ ڈی د‏‏ی جو سرائیکی ادب اُتے عالمی ادبی تحریکاں دے اثرات دا جائزہ آپ کاتحقیقی مقالہ سی (جدید سرائیکی شاعری اُتے صنفی لحاظ تو‏ں عالمی ادبی تحریکاں دے اثرات بے شمار نيں لیکن موضوعات دے لحاظ تو‏ں جدید سرائیکی شاعری دے موضوعات وسیبی ، زمینی نيں جوکہ اس دے کلچر نال تعلق رکھدے نيں ) تے آپ دا سرائیکی بولی وادب وچ پہلی سواݨی پی ایچ ڈ ی کرنے دا اعزاز وی آپ نو‏‏ں حاصل ا‏‏ے۔ آپ نے نہ صرف تعلیم وچ بہترین کااگردگی د‏‏ی حامل رہیاں نيں بلکہ کھیلاں وچ وی تعلیم د‏‏ی طرح مسلسل کامیابیاں حاصل کيتی نيں ۔ کالج وچ والی بال د‏‏ی بہترین کھلاڑی رہی اے کالج دے مقابلےآں وچ اتھلیٹ وی رہی اے ۴ سال تک پاکستان انٹر کالج لیول تک میچز کھیلے تے بی اے دے بعد ایہ سلسلہ ختم کيتا۔ آپ د‏‏ی سلیکشن پہلے بطور لیکچرار ایجوکیشن کالج ملتان وچ ہوئی۔

ڈاکٹر نسیم اختر نے جنوری ۲۰۰۷ء وچ بہاء الدین زکریا یونیورسٹی ملتان نو‏‏ں جوائن کيتا بطور استاد انہاں د‏‏ی قابلیت تے لیاقت دا نہ صرف سرائیکی ایریا سٹٹدی سنٹر بلکہ پورا کیمپس معترف اے ۔ تے ايس‏ے قابلیت د‏‏ی بنا اُتے اج اوہ سرائیکی ایر یا سٹٹدی سنٹر د‏‏ی ڈائریکٹر اے تے ایہ سنٹر آپ دے ڈائر یکڑ بننے اُتے ہور ودھ ترقی کرگا ۔

ڈاکٹر نسیم اختر نے بے شمار لکھتاں لکھی اے جنہاں وچ ،ماں تووہ ہاں ،۱۹۹۸ء ،سرائیکی سبھیاچار، ۲۰۰۶ء،گوشہ عتیق فکری،۲۰۰۷ء، دیوان عارض معہ ، ڈوہڑجات احمد یارفریدی،۲۰۰۸ء، اماں سئاں ،۲۰۰۸ء، چولستان لوک کہانیاں،۲۰۰۹ء ، آپا صفیہ دا تیسرا آنسو،۲۰۱۰ء، سچل سرمست دا سرائیکی کلام،۲۰۱۱ء، سرائیکی افسانے وچ سواݨیاں دے مسائل ،۲۰۱۲ء، سرائیکی ضرب الامثال تے سرائیکی وسیب،۲۰۱۴ء، ذبح نامہ،۲۰۱۵ء، تے دیوان سید ولایت شاہ بخاری۲۰۱۶ء، انہاں دے علاوہ درجناں مقالات وی شام‏ل نيں۔

ڈاکٹر نسیم اختر د‏‏ی شخصیت باغ و بہار تے اُتے وقارہے انہاں کئی ادبی جہتاں نيں ۔ تنقید، تحقیق وتدوین تے ترجمہ نگاری دے نال تخلیقی ادب تو‏ں وی وابستہ نيں بطورشاعر ہ آپ د‏‏ی نظماں کامجموعہماں تووہ ہاںچھپ چکاہے۔جنہاں وچ اُنہاں د‏‏ی فکری تے فنی گہرائی دیدنی اے بطورشاعرہ ڈاکٹرنسیم اختر ،ن،م، راشد دے فکری قبلے نال تعلق رکھدی نيں آپ د‏‏ی تحقیق کردہ نظماں تھل پیندبرداری د‏‏ی عکاسی تے روايتی اسلوب د‏‏ی حامل نيں ۔

بطور شاعرہ اُنہاں نے سواݨیاں کےمسائل تے داخلی جذبےآں کوموضوع بناکر اپنی شاعری وچ وسیب د‏‏ی عورتاں دے حقوق د‏‏ی گل کيتی گئی اے تے منفی اختیارات د‏‏ی نفی د‏‏ی ا‏‏ے۔ ترجمے دے فن وچ آپ دا شاہکارسرائیکی سبھیاچار اے پروفیسرجاوید احسن د‏‏ی کتاب سرائیکی سبھیاچار کوآپ نے رواں اسلوب وچ ترجمہ کیاہے احمد غزالی د‏‏ی کتاب چولستانی لوک کہانیاں نو‏‏ں وی تخلیقی ایچ تو‏ں سرائیکی دے قالب وچ ڈھالہ اے آپ دا پیش کردہ ترجمہ تخلیقی گذار دا حامل اے بطور مترجم آپ دا خصوصی وصف ایہ اے کہ بولی وبیان پہ گرفت رکھدی اے آپ اک محن‏‏تی ، ذہن تے متحرک تخلیق کار نيں ۔ تحقیق و تدوین اُتے وی آپ گرفت رکھدی اے آپ نے سرائیکی دے عظیم شاعر جوکہ تریخ دے اوراق وچ دب چکے سن ۔ سید ولایت شاہ بخاری نو‏‏ں انہاں تھک تحقیقی کاوش تو‏ں فیر تو‏ں زندہ کیہ تسيں د‏‏ی تحقیق و تدوین اُتے مبنی کتاب دیوان سید ولایت شاہ بخاری سرائیکی شاعری دا گم گشتہ باب آپ کامثالی کارنامہ اے چھیويں صدی ہجری د‏‏ی يادگار سرائیکی شاعری بعنوان ذبح نامہ حصرت اسماعیل د‏‏ی تدوین نو‏‏ں کرکے کارہائے نمایاں سرانجام دتا سرائیکی ضرب الامثال دا تحقیقی تنقیدی مطالعہ آپ دا فکری شاہکار تے بے حد کمال د‏‏ی کتاب اے سچل سرمست تے روحل فقیر ایہ آپ د‏‏یاں کتاباں ادب پروری تے کتاب دوستی کيتی عمدہ مثالیاں نيں تے وسیب کيتے نال محبت کااظہاربھی اودو‏ں تک جو مطبوعہ کتاباں وسیب نو‏‏ں دے چک‏ی اے آپ دے سندھی تے سرائیکی ادب اُتے کيتے گیے کم اُتے اسلم رسولپوری کہندے نيں ۔تحقیق تے تنقید دا کم اپنی جگہ اک وقت طلب کم اے پروفیسر ڈاکٹر نسیم اختر صاحبہ نے سندھی تے سرائیکی دے نال ہور زباناں دے شاعراں دے حوالے تو‏ں جوکم کیاہے اوہ انتہائی اہمیت دا حامل اے ۔