چھلا (گیت)

چھلا جگنی دے وانگ پنجابی لوک گیتاں نال جڑی اک برتانتک جگت اے۔ اس نوں بہت سارے گائکاں نے گایا اے جنہاں وچ عنایت علی، گرداس مان اتے شوکت علی شامل ہن۔ عنایت علی دا گایا بہت اعلیٰ منیا جاندا اے۔ اس دا اک ہور روپ ربی شیرگل نے وی گیا اے۔ اس دے نال اک دند-کہانی وی جڑی ہوئی اے۔

دند-کہانی

سانجھے پنجاب وچ جھلا نام دا اک ملاح سی جلا (جھلا)۔ چھلا اسدا اکلا پتر سی۔ لوی عمرے ای چھلے دی ماں چلانا کر گئی۔ گھر وچ بس پیواتے پتّر رہِ گئے۔ جھلا پت نوں کدے اکلا نہیں سی چھڈدا۔ بیڑی واہندا تاں پت نوں وی نال لے جاندا۔ اک دن جھلے دی طبیعت ٹھیک نہیں سی۔ اوس نے سواریاں نوں پار لے جان توں ہوڑ دتا۔ سواریاں نے ضد کیتی بئی ‘اپنی تھاں اپنے پت نوں گھل دے۔ وڈا ہو گیا ای۔ بیڑی چلا لوو گا۔’ جھلا پہلاں تاں نہیں منیا۔ پر سواریاں نے ضد کیتی تاں پت نوں گھلنا پے گیا۔

کجھ کہندے نے چھلا رسّ کے کشتی لے گیا سی۔ چھلے دی کہانی دا اک ہور روپ وی ملدا اے، جتھے چھلا اک بندے دا ناں نہ ہو کے اک گہنے دا ناں اے۔ ایس کہانی وچ کسے سوانی دا کھسم پرائے ملک گیا اے، کسے دا عاشق وچھڑیا اے اتے چھلا نشانی دے گیا اے۔ ایتھے سندری چھلا ویکھ ویکھ برہوں دے دکھڑے گاؤندی اے۔ اودھر ‘چھلا’ گلی گلی روندا پھردا اے۔

پر مکھ کہانی جھلے دے چھلے دی اے، چھلا جو بیڑی لے کے گیا تے پھیر نہیں پرتیا۔ پانی وچ ڈبّ مویا جاں کسے جانگلی جانور دے اڑکے چڑھ گیا۔ جھلا پت توں وچھڑکے ‎‎‎کملی گیا۔ لوکیں اودوں توں کملیپ دیاں گلاں کرن والیاں نوں جھلا کہہ دیندے نیں ۔ دریا کنڈھے پت نوں کئی دناں تک لبھدا رہیا۔ پتر نہیں ملیا تاں اوسنے گاؤن شروع کر دتا۔

گیت دا اک روپ

جاوو نی کوئی موڑ لیاوو
نی میرے نال گیا اج لڑ کے
ﷲ کرے جےآ جاوے سوہنا
دیواں جان قدماں وچ دھر کے
چھلا بیڑی پور اے
وطن ماہی دا دور اے
جانا پہلے پور اے
گل سن چھلیا او چھورا
دل نوں لایا اے جھورا
چھلا کالیاں مرچاں
موہرا پی کے مرساں
سرے تیرے چڑھساں
وےگل سن چھلیاڈھولا
 تیتھوں کادا اوہلا
چھلا نوں نوں تھیوے
پتر مٹھڑے میوے
اللہ سبھ نوں دیوے
چھلا چیچی پایا
دھیاں دھن نے پرایا
چھلا لشکاں مارے
ماواں جاندیاں وارے
پتّ پچھیاں دے بھارے
ﷲ سنگ نہ نکھیڑے
۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.
۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.
۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.
۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.۔.
چھلا پایاای گہنے
سدا ماپے نہیں رہنے
ایہہ دکھ جندڑی نے سہنے
اوگل سن چھلیا ڈھولا
ساڑ کے کیتا ای کولا
چھلا مڑ کے نہیں آیا
رونا عمراں دا پایا
ملیا ای دیس پرایا
گل سن چھلیا
او ڈھولا کاہنوں پایا ای رولا
چھلا ہویا ویری
سجن بھج گئے کچہری
روواں شکر دوپہری
گل سن چھلیا
پاوے، برا ویلا نہ آوے۔