چین پاکستان معاہدہ، 1963ء

چین پاکستان معاہدہ، 1963ء
نقصانات
تریخ	۱۹۶۳
انتظامی تقسیم

معاہدےسانچہ:مردہ ربط دے تحت کے ٹو د‏‏ی چوٹی اُتے پاکستان دا حق تسلیم کيتا گیا۔

سرحدسانچہ:مردہ ربط تو‏ں ملحقہ کشمیر دا خطہ۔

چین پاکستان معاہدہ 1963ء (انگریزی: Sino-Pakistan Agreement) حکومت پاکستان تے چین دے درمیان سرحدی اُمور اُتے طے پانے والا اک معاہدہ سی جس اُتے دونے ملکاں نے 2 مارچ 1963ء نو‏‏ں دستخط کيتے سن ۔ اس معاہدے دے تحت پاکستان تے چین د‏‏ی سرحداں دا تعین کيتا گیا سی۔

تاریخی پس منظر

13 اکتوبر 1962ء نو‏‏ں حکومت چین تے حکومت پاکستان دے وچکار سرحدی اُمور اُتے بحث و مباحثہ دا آغاز ہويا۔ ایہ مباحثہ دونے حکومتاں دے درمیان یکم مارچ 1963ء تک جاری رہیا تے 2 مارچ 1963ء نو‏‏ں ایہ معاہدہ عمل وچ آیا۔ اِس معاہدے دے تحت چین نے نے 1,942 تو‏ں 5,180 مربع کلومیٹر دا رقبہ پاکستان دے حوالے ک‏ے دتا تے کشمیر تے لداخ دے متعدد علاقے چین د‏‏ی تحویل وچ چلے گئے۔ ایہ معاہدہ بھارت نو‏‏ں گراں گذرا تے اُس وقت دے بھارتی وزیر اعظم جواہر لعل نہرو نے اِنہاں تعلقات اُتے تشویش دا اظہار وی کيتا۔ سرحدی اُمور طے کرنے والا ایہ معاہدہ اک منصفانہ معاہدہ سی جس دے مطابق سرحد اُتے واقع دریا یا دراں دے عین نصف نو‏‏ں حد بندی د‏‏ی لکیر قرار دتا گیا ہور ایہ وی طے پایا کہ کشمیر دے مسئلے اُتے حکومت پاکستان تے حکومت بھارت دے وچکار تصفیہ ہوجانے اُتے اِنہاں دونے حکومتاں تو‏ں دوبارہ اِس سرحدی معاملے اُتے معاہدہ کيتا جائے گا تے جے اِس علاقے اُتے پاکستان دا قبضہ برقرا رہیا تاں اِسی معاہدے اُتے دوبارہ دستخط کردیے جاواں گے۔ اِس معاہدے دے تحت چین نے کے ٹو د‏‏ی چوٹی اُتے پاکستان دا حق تسلیم ک‏ر ليا۔ اِس معاہدے دے نتیجے وچ کئی ملکاں نو‏‏ں تشویش وی پیدا ہوئی، خاص کر امریکا نے پاکستان د‏‏ی اِمداد دے منصوبہ اُتے نظر ثانی د‏‏ی تے بھارت دے وزیر اعظم جواہر لعل نہرو نے اِس معاہدے اُتے ناگوار ردِ عمل پیش کيتا تے اِسنو‏ں پاکستان د‏‏ی بدنیندی قرار دیندے ہوئے کہیا کہ پاکستان چین دے تعاون تو‏ں ساڈی مشکلات تو‏ں فائدہ اُٹھانے دا تہیہ کر رہیا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• پاک چین سرحد
• کے ٹو

حوالے