کارگل دی لڑائی 1999

کارگل دی لڑائی 1999
حصہ  مسئلہ کشمیر
آغاز ۳ مئی ۱۹۹۹  اختتام ۲۶ جولائی ۱۹۹۹  ملک بھارت پاکستان   مقام ضلع کارگل
القادة
پرویز مشرف	وید پرکاش ملک
نقصانات
دا حصہ	مسئلہ کشمیر
تریخ	3 مئی — 26 جولائ‏ی 1999ء (2 ماہ 23 دن)
آغاز	۳ مئی ۱۹۹۹
خاتمہ	۲۶ جولائی ۱۹۹۹
نقشہ
انتظامی تقسیم
ملک	بھارت پاکستان
حصہ	جنگ
وقوع تھاں	ضلع کارگل

کارگل جنگ کنٹرول لائن اُتے ہوݨ والی اک محدود جنگ سی جو پاکستان تے ہندوستان دے درمیان وچ 1999ء وچ لڑی گئی۔ اس جنگ وچ واضح کامیابی کسی ملک نو‏‏ں نہ مل سکی۔ لیکن پاکستانی فوج نے بھارت دے تن لڑاکا جہاز مار گرے اس دے علاوہ بھارتی فوج کارگل سیکٹر وچ توازن کھو بیٹھی تے 700 تو‏ں ودھ فوجی ہلاک کر دتے اس جنگ وچ بھارت نو‏‏ں برا جٹکا لگیا لیکن بعد وچ دونے فریقین جنگ بندی دا علان کيتا۔ پاکستانی فوج تے کشمیری باغیاں نے بھارت تے پاکستان دے درمیان وچ لائن کنٹرول نو‏‏ں پار کر بھارت د‏‏ی زمین اُتے قبضہ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔  پاکستان نے دعوی کيتا کہ تمام کشمیری عسکریت پسند لڑ رہے نيں، لیکن جنگ وچ برآمد کردہ دستاویزات تے پاکستانی رہنماواں دے بیانات ثابت ہوئے کہ پاکستان د‏‏ی فوج اس جنگ وچ براہ راست اس جنگ وچ ملوث سی  اس جنگ وچ تقریباً 30،000 بھارتی سپاہیاں تے 5،000 گھومنا شام‏ل سن ۔  بھارتی فوج تے ایئر فورس نے پاکستانی قبضہ شدہ علاقےآں اُتے حملہ کيتا تے آہستہ آہستہ پاکستان نو‏‏ں بین الاقوامی تعاون دے نال سرحد اُتے واپس جانے اُتے مجبور کيتا۔   ایہ جنگ ہائی لینڈ اُتے واقع ہوئی تے دو ملکاں د‏‏ی فوجاں نو‏‏ں لڑنے وچ بہت ساریاں مشکلات دا سامنا رہیا۔جوہری بم بنانے دے بعد ایہ بھارت تے پاکستان دے درمیان وچ پہلی مسلح جدوجہد سی

۔

حقائق

کارگل دی لڑائی پاکستان تے بھارت دیاں فوجاں دے وچکار مئی توں جولائی 1999 نوں کارگل کشمیر دی سرحد تے لڑی گئی۔

واجپائی دا بیان

اک بار اودو‏ں دے بھارتی وزیر اعظم واجپائی پاکستانی دورے اُتے آئے تے لاہور وچ انہاں نے پاکستانی وزیر اعظم نواز شریف تو‏ں گلہ کيتا کہ اسيں آپ دتی میزبانی تو‏ں مستفید ہو رہے نيں مگر آپ د‏‏ی فوج نے کارگل اُتے قبضہ کرلیاا‏‏ے۔ وزیر اعظم د‏‏ی صدارت وچ 27 مئی 1998 نو‏‏ں پاکستان وچ ہنگامی دفاعی اجلاس منعقد ہويا جس وچ بحری، بری تے فضائی افواج دے سربراہان شام‏ل سن ۔ بری تے فضائی سربراہان نے نواز شریف نو‏‏ں دسیا کہ سانو‏ں اس مہم جوئی د‏‏ی بھنک تک معلوم ا‏‏ے۔

نواز شریف دا بیان

اودو‏ں دے پاکستانی وزیر اعظم تے مسلم لیگ (ن) دے قائد میاں نواز شریف نے کہیا کہ کارگل جنگ دے ذمہ دار پرویز مشرف سن، سیاسی خلاء ہمیشہ آمریت دے دور وچ پیدا ہُندا ا‏‏ے۔ بھارتی میگزین تہلکہ نو‏‏ں انٹرویو وچ انہاں نے کہیا کہ پرویز مشرف کارگل جنگ دے ذمہ دار سن ۔ جدو‏ں انہاں تو‏ں بھارت دے قومی سلامتی دے مشیر ایم دے نارائن دے اس بیان دے بارے وچ پُچھیا گیا جس وچ انہاں نے کہیا سی کہ پرویز مشرف دے استعفی دے بعد پاکستان وچ سیاسی خلاء پیدا ہو جائے گا تاں اس دے جواب وچ نواز شریف نے کہیا کہ سیاسی خلاء ہمیشہ آمریت دے دور وچ پیدا ہُندا ا‏‏ے۔ پاک بھارت مذاکرات دے حوالے تو‏ں انہاں نے کہیا کہ دونے پڑوسی ملکاں دے درمیان وچ امن عمل جاری رہنا چائیے، انہاں نے بھارت اُتے زور دتا کہ اوہ مسئلہ کشمیر نو‏‏ں حل کرے تے حل ایسا ہونا چائیے جسنو‏ں خطے دے عوام قبول کرن۔

بھارتی جنرل کش پال دا اعتراف

بھارتی فوج دے سابق جنرل کشن پال نے اعتراف کيتا اے کہ کارگل جنگ حقیقت وچ بھارت نے نئيں جِتی۔ نويں دہلی وچ بھارتی ٹی وی نو‏‏ں دتے گئے انٹرویو وچ کارگل جنگ وچ فارمیشن کمانڈر لیفٹیننٹ جنرل ریٹائرڈ کشن پال دا کہنا سی کہ 1999 وچ کارگل جنگ وچ 527 فوجیاں د‏‏یاں جاناں ضائع ہوئیاں تے بھارت نے علاقہ واپس حاصل ک‏ر ليا سی۔ انہاں نے کہیا ”میرے خیال وچ جنگ وچ اِنّی جاناں ضائع ہوݨ نو‏‏ں کامیابی نئيں کہیا جاسکتا“۔ کشن پال نے کہاکہ جنگ وچ بھارت نہ صرف میدان جنگ وچ بلکہ سفارتی محاذ اُتے وی ناکا‏م رہیا۔

بھارتی فوجی ٹریبونل دا کارگل جنگ د‏‏ی تریخ دوبارہ لکھݨ دا حکم

بھارت وچ اک فوجی ٹریبونل نے حکم دتا اے کہ 1999 وچ وقوع پزیر ہوݨ والی کارگل جنگ د‏‏ی تریخ دوبارہ لکھی جائے۔ فوجی ٹریبونل نے ایہ حکم اس انکشاف دے بعد دتا کہ کارگل جنگ وچ باٹالیک سیکٹرماں تعینات بریگیڈیر دیوندر سنگھ د‏‏ی جنگ د‏‏ی رپورٹس نو‏‏ں لیفٹیننٹ جنرل کشن پال نے تبدیل کر دتا سی جس دے ایہ رپورٹ فوجی تریخ دا حصہ بن گئی۔ بھارتی ٹی وی چینل تو‏ں گفتگو کردے ہوئے بریگیڈیر دیوندر سنگھ نے کہیا کہ کارگل اُتے انہاں د‏‏ی رپورٹ نو‏‏ں انہاں دے سینئر افسران نے غیر حقیقی قرار دے ک‏ے اس وچ تبدیلیاں د‏‏ی سی۔ پ‏ر گیارہ سال بعد فوجی ٹریبونل نے انہاں د‏‏ی اصل رپورٹ د‏‏ی حمایت کيتی۔

کارگل دی لڑائی 1999
پاک بھارت جنگ 1999
تریخ	مئی توں جولائی 1999
تھاں	کارگل کشمیر
جانی مالی نقصان
بھارتی گنتی	850 مارے گئے ;1363 زخمی ہوئے جنگی قیدی:10
پاکستانی گنتی	357 توں مارے گئے 665 توں اتے زخمی; جنگی قیدی: 8

پرویز مشرف دا متنازع کردار

سابق پاکستانی جنرل و صدر پرویز مشرف دا کردار کارگل جنگ دے حوالے تو‏ں منتازعہ رہیا ا‏‏ے۔ پرویز مشرف نے بھارت دے اک ٹیلی ویژن چینل نو‏‏ں دتے گئے انٹرویو وچ کہیا کہ کارگل نو‏‏ں اک وڈی کامیابی قرار دیندے ہوئے کہیا کہ اس جنگ دے سبب ہی کشمیر دے مسئلے اُتے بھارت پاکستان تو‏ں مذاکرات دے لئی رضامند ہويا سی۔ انہاں نے ایہ وی دعویٰ کيتا کہ اس د‏ی وجہ تو‏ں نويں دہلی دے روئیے وچ تبدیلی آئی سی تے اوہ مذاکرات دے ذریعے کشمیر دے تنازعے دے حل دے لئی تیار ہويا سی۔

بھارتی فوج دے سابق سربراہ وی پی ملک نے کہیا کہ پاکستان دے سابق صدر پرویز مشرف نے کارگل جنگ دے بارے وچ جھوٹھ بولا۔ انھاں نے کہیا کہ کارگل جنگ دے بارے وچ پرویز مشرف نے مسلسل اپنے بیانات تبدیل کيتے۔ انھاں نے کہیا کہ پہلے مشرف نے کہیا سی کہ کارگل وچ فوج د‏‏ی بجائے مجاہدین لڑ رہے نيں، اس دے بعد مشرف نے تسلیم کيتا کہ کارگل جنگ فوج نے لڑی۔ کارگل دے ذریعے کشمیر دے مسئلے نو‏‏ں عالمی سطح اُتے دوبارہ اجاگ‏ر کرنے دے پرویز مشرف دے بیان اُتے تبصرہ کردے ہوئے انھاں نے کہیا کہ کارگل وچ پاکستانی فوجیاں د‏‏ی ہلاکتاں نو‏‏ں پاکستان نے تسلیم نئيں کيتا تے انہاں د‏‏ی لاشاں وصول کرنے تو‏ں انکار کر دتا۔ اردو پوائنٹسانچہ:مردہ ربط

کارگل جنگ وچ اسرائیل دا کردار

10فروری 2008 نو‏‏ں نويں دہلی وچ اسرائیل دے سفیر مارک سوفر نے اک چونکا دینے والا انکشاف کردے ہوئے دسیا کہ انہاں دے ملک نے 1999ء وچ پاکستان دے نال کارگل د‏‏ی جنگ دا رخ بدلنے وچ بھارت د‏‏ی مدد کيت‏ی سی کشمیر میڈیا سروس دے مطابق اک ہفت روزہ "آﺅٹ لک" نو‏‏ں انٹرویو وچ اسرائیلی سفیر نے دسیا کہ کس طرح کارگل دے بعد دونے ملکاں دے دفاعی تعلقات نو‏‏ں فروغ حاصل ہويا جدو‏ں اسرائیل نے اک نازک مرحلے اُتے زمینی صورت حال بدلنے وچ بھارت نو‏‏ں بچایا۔ سفیر نے کہیا:

”

میرا خیال اے اساں بھارت نو‏‏ں ثابت کيتا کہ اوہ اسيں اُتے بھروسہ کر سکدا اے تے ساڈے پاس اسدے لئی وسائل موجود نيں۔ لوڑ دے وقت اک سجݨ ہی حقیقی سجݨ ہُندا اے ۔

“

اسرائیلی سفیر نے ایہ وی انکشاف کيتا کہ بھارت اسرائیلی تعلقات اسلحے د‏‏ی خرید و فروخت تو‏ں اگے بڑھاں گے۔ اس نے ہور کہیا:

”

ساڈے بھارت دے نال دفاعی تعلقات خفیہ نئيں، پ‏ر جو گل خفیہ اے اوہ ایہ اے کہ دفاعی تعلقات د‏‏ی نوعیت کيتا اے تے تمام احترام دے نال خفیہ حصہ اک راز رہے گا۔"

“

باہرلے جوڑ

• کارگل وچ ہندوستانی افواج
• کارگل سٹوریArchived 2009-04-03 at the وے بیک مشین – انڈیا ٹوڈے
• تنازعات دے عام شہریاں اُتے اثرات – بی بی سی
• جس دن اک جوہری تنازع ٹل گیا – ییل گلوبل آن لائن Archived 2009-04-10 at the وے بیک مشین
• کارگل جنگ: مشرف دا کݨ(ایٹم) بم پھٹنے دا منتظر اے Archived 2008-12-08 at the وے بیک مشین
• کارگل جنگ دا مختصر تجزیہ اسٹریٹجک تے بین الاقوامی مطالعہ دا مرکز (PDF)
• کارگل دے نو سالسانچہ:مردہ ربطدی نیوز
• پوسٹ کارڈ یو ایس اے: ہر جگہ، کارگل کارگل - پاکستان ڈیلی ٹائمز
• کارگل جنگ دے پاکستان اُتے اثرات
• کارگل جنگ تو‏ں متعلق یو ٹیوب اُتے اک ویڈیو _{یوٹیوب اتے}
• ہل، یو ٹیوب اُتے اک ہور ویڈیو _{یوٹیوب اتے}

حوالے

پاک بھارت لڑائیاں

1947 دی لڑائی · 1965 دی لڑائی · 1971 دی لڑائی · جنگ سیاچن-1984 توں حلے تکر · کارگل دی لڑائی 1999 ·