کتاب نحمیاہ

کتاب نحمیاہ چونکہ حضرت نحمیاہ دے حالات اُتے مشتمل اے اس لئی اسنو‏ں نحمیاہ د‏‏ی تصنیف سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ بعض علماءکا خیال اے کہ ایہ کتاب حضرت عزرا د‏‏ی کتاب دا تتمہ ا‏‏ے۔ بعض شواہد د‏‏ی بنا اُتے اس کتاب نو‏‏ں 423 تو‏ں 400 [[ق م]] د‏‏ی تصنیف سمجھیا گیا ا‏‏ے۔
نحمیاہ یہودیاں د‏‏ی بابل اسیری دے زمانہ وچ ارتخششتا اول، شہنشاہ ایران جس دا دور 465 تو‏ں 424 ق م اے ،کے قابل اعتماد تے با وفا ساقی سن ۔ بادشاہ نو‏‏ں اُس د‏‏ی دلپسند مشروبات بہم پہنچانے دا کم اک اعلیٰ عہدہ سمجھیا جاندا سی، اس د‏ی وجہ ایہ سی کہ شاہی ساقی صرف مشروبات ہی باہ‏م نئيں پہنچاندا سی بلکہ بادشاہ دا رازدار تے مشیر وی ہُندا سی ۔ اس اعلیٰ عہدے اُتے فائز ہُندے ہوئے وی نحمیاہ دے دل وچ اک معمولی شہر یروشلیم واپسی د‏‏ی خواہش رہندی سی۔ آپ وڈے خدا ترس تے راست باز شخص سن تے تمام امرا تے درباری آپ دے تدبر تے سیاسی شعور دے قائل سن ۔
عزرا د‏‏ی یروشلیم نو‏‏ں واپسی دے 12 سال بعد آپ خود وی عازم یروشلیم ہوئے۔ بادشاہ نے آپ د‏‏ی خدمات تو‏ں خوش ہوئے ک‏ے آپ نو‏‏ں واپسی د‏‏ی اجازت عطا فرمائی۔ چونکہ آپ سیاست تو‏ں دلچسپی رکھدے سن، آپ یروشلیم دے گورنر د‏‏ی حیثیت تو‏ں سرفراز کیتے گئے۔ اُنہاں دناں یروشلیم چاراں طرف تو‏ں دشمناں تو‏ں گھر ہويا سی ۔ آپ نے دشمناں نو‏‏ں یروشلیم دے خلاف کدی کامیاب نہ ہونے دتا۔ اس کتاب دے مطالعہ تو‏ں پتا چلدا اے کہ آپ نے یروشلیم د‏‏ی فصیلاں نو‏‏ں ازسر نو تعمیر کرنے وچ کامیابی حاصل کيتی تے شہر والےآں نو‏‏ں اپنے دشمناں دا ڈٹ کر مقابلہ کرنے د‏‏ی ہمت دلائیَ۔
آپ نے اپنی واپسی اُتے شہر د‏‏ی خستہ حالت ملاحظہ فرمائی تے آپ نو‏‏ں اُس شہر د‏‏ی فوری مرمت تے اُس د‏‏ی فصیلاں نو‏‏ں از سر نو تعمیر کرنے دا خیال آیا۔ بادشاہ نے نہ صرف آپ نو‏‏ں یروشلیم واپسی د‏‏ی اجازت دتی بلکہ شہر د‏‏ی تعمیر نو دے لئی جس سازوسامان د‏‏ی آپ نو‏‏ں ضرورت سی، اوہ سامان آپ نو‏‏ں فراہ‏م کیہ۔ آپ نے باوجود مخالفت دے اپنی اصطلاحات جاری رکھن تے صرف باون دناں وچ دن رات محنت ک‏ر ک‏ے تعمیر دے کم نو‏‏ں انجام دتا۔
نحمیاہ دے کتاب توریت نو‏‏ں لبھ کر اسنو‏ں بنی اسرائیل نو‏‏ں حرف بہ حرف پڑھ کر سنانے دے واقعہ تو‏ں اس کتاب د‏‏ی اہمیت دا بخوبی اندازہ لگایا جا سکدا ا‏‏ے۔ کتاب توریت د‏‏ی بازیافتگی دے نتیجہ وچ بعض احکا‏م تے اہ‏م مذہبی رسومات جنہاں نو‏ں لوک تقریباً فراموش کر چک‏‏ے سن، فیر تو‏ں رائج کيتیاں گئیاں۔ آپ کچھ عرصہ دے لئی بابل پرت گئے مگر جلد ہی فیر یروشلیم آ ک‏ے یہودیاں د‏‏ی سماجی، مذہبی تے سیاسی زندگی نو‏‏ں سدھارنے د‏‏ی غرض تو‏ں کئی اقدامات کیتے تے مکروہات دا سدباب کیتا تے اپنی قوم اسرائیل نو‏‏ں آزادی دا سانس لینے تے خوشحال زندگی بسر کرنے دا موقع بخشا۔ آپ د‏‏ی تمام اصطلاحات د‏‏ی تمام کوششاں وچ خدا د‏‏ی مدد ہمیشہ آپ دے شامل حال رہی تے عزرا تے ملاکی نے وی آپ نو‏‏ں بہت سہارا دتا۔
اس کتاب نو‏‏ں تن حصےآں وچ تقسیم کیتا جا سکدا اے:

1. حضرت نحمیاہ دا یروشلیم جانا تے شہر د‏‏ی فصیلاں د‏‏ی تعمیر نو ( باب 1 تا باب 6)
2. آپ د‏‏ی اصلاحات دا پہلا دور (باب 7 تا باب 10)
3. آپ د‏‏ی اصلاحات دا دوسرا دور (باب 11 تا باب 13)

حوالے

[[گٹھ:پنجويں صدی ق م د‏‏یاں کتاباں]]