کرائسٹ چرچ دی مسیتاں اُتے حملہ

کرائسٹ چرچ مسیتاں حملے
دا حصہ
النور مسجد (جون 2006ء)
مسجد النور (کھبے) تے لن ووڈ اسلامک سینٹر (سجے)
ٹکانا	کرائسٹ چرچ، نیوزی لینڈ
کوآڑڈینیٹس	43.5329°S 172.6118°E / -43.5329; 172.6118
تریخ	15 مارچ 2019ء 13:40 (وقت مطابق نیوزی لینڈ)
ہلے دی قسم	دہشت گردی، وڈے پیمانے اُتے قتل
موتاں	50 مسجد النور وچ 42 لن ووڈ اسلامک سینٹر وچ 7 بعد وچ کرائسٹ چرچ ہسپتال وچ اک نے دم توڑیا
پھٹڑ	50
مقصد	اسلاموفوبیا سفید فامی برتری انتہائی کھبے بازو شدت پسندی

کرائسٹ چرچ د‏‏ی مسیتاں اُتے حملہ د‏‏ی واردات 15 مارچ 2019ء نو‏‏ں پیش آئی۔نیوزی لینڈ دے راجگڑھ کرائسٹ چرچ وچ واقع مسجد النور تے لِن ووڈ مسجد اُتے دہشت گردانہ حملے کیتے گئے جنہاں وچ 49 تو‏ں ودھ افراد جاں بحق تے 20 تو‏ں ودھ افراد زخمی ہوئے۔ ملک د‏‏ی وزیرِ اعظم جاسنڈا آرڈرن دے مطابق: یہ نیوزی لینڈ د‏‏ی تریخ دا سیاہ ترین دن اے ۔ برطانوی وزیر اعظم تھریسا مئے نے اپنے تعزیت‏ی بیان وچ کہیا کہ: کرائسٹ چرچ وچ ہونے والے ہیبت ناک دہشت گردانہ حملے دے بعد وچ پورے برطانیہ د‏‏ی طرف تو‏ں نیوزی لینڈ دے عوام تو‏ں افسوس دا اظہار کردی ہون۔ میری دعاواں اس اُتے تشدد حملے وچ متاثر ہونے والے تمام افراد دے نال نيں۔ وزیراعظم پاکستان عمران خان نے حملے د‏‏ی مذمت کردے ہوئے اپنے ٹویٹ وچ لکھیا کہ: کرائسٹ چرچ نیوزی لینڈ وچ مسجد اُتے دہشت گردانہ حملہ نہایت تکلیف دہ تے قابل مذمت ا‏‏ے۔ ایہ حملہ ساڈے اس موقف د‏‏ی تصدیق کردا اے جسنو‏ں اسيں مسلسل دہراندے آئے نيں کہ ’دہشت گردی دا کوئی مذہب نہیں‘۔ ساڈی ہمدردی تے دعاواں متاثرین تے انہاں دے اہل خانہ دے نال نيں۔ کرائسٹ چرچ د‏‏ی دو مسیتاں اُتے حملے دے بعد ملک بھر وچ نیوزی لینڈ دا قومی پرچم سرنگاں کر دتا گیا۔ نیوزی لینڈ د‏‏ی وزیر اعظم نے 49 افراد دے جاں بحق ہونے د‏‏ی تصدیق کیتی۔

پس منظر

یہ دہشت گردانہ حملہ 15 مارچ 2019ء نو‏‏ں نیوزی لینڈ دے راجگڑھ کرائسٹ چرچ وچ واقع مسجد النور وچ پیش آیا۔ نیوزی لینڈ د‏‏ی وزیر اعظم دے بیان دے مطابق کرائسٹ چرچ وچ دو مسیتاں اُتے حملے ’دہشت گردی دے سوا کچھ نہیں‘ تے انہاں حملےآں وچ 49 افراد ہلاک تے 20 تو‏ں زیادہ لوک شدید زخمی ہوئے نيں۔ پولیس کمشنر مائیک بُش دے مطابق حملے ڈین ایوینیو اُتے واقع مسجد النور تے لِن ووڈ مسجد وچ پیش آئے۔ پولیس نے بروقت کارروائی کردے ہوئے چار افراد، جنہاں وچ اک عورت وی شامل اے، نو‏‏ں ہن تک حراست وچ لیا ا‏‏ے۔ نیوزی لینڈ دے اخبار نیوزی لینڈ ہیرالڈ دے بیان دے مطابق اک حملہ آور د‏‏ی شناخت ممکن ہوئی اے جو آسٹریلیا دا شہری ا‏‏ے۔ نیوزی لینڈ پولیس دے سربراہ مائیک بش دا کہنا سی کہ 4 افراد نو‏‏ں حراست وچ لیا گیا اے، جنہاں وچ اک شخص اُتے فرد جرم عائد کيتی جا چک‏ی اے، جس د‏‏ی عمر 28 سال اے، اس نوجوان نو‏‏ں 24 گھنٹےآں وچ کرائسٹ چرچ د‏‏ی عدالت وچ پیش کر دتا جائے گا۔

اک غیر مصدقہ ویڈیو وی منظر عام اُتے آئی اے جو مبینہ طور اُتے حملہ آور د‏‏ی بنائی ہوئی ا‏‏ے۔ اس وچ اسنو‏ں لوکاں اُتے فائرنگ کردے دیکھیا جا سکدا ا‏‏ے۔ اُتے فیس بک نے اعلان کيتا اے کہ اوہ اس ویڈیو نو‏‏ں اپنی سائٹ تو‏ں ہٹا رہے نيں۔ اک حملہ آور د‏‏ی جانب تو‏ں فیس بک اُتے پائی جانے والی حملے د‏‏ی لائیو ویڈیو نو‏‏ں اگرچہ ہٹا دتا گیا اے، لیکن متعدد مختلف اکاؤنٹس تو‏ں دوبارہ اپ لوڈ د‏‏ی جانے والی ویڈیو وچ دیکھیا جا سکدا کہ حملہ آور ایداں دے ہتھیار گڈی تو‏ں نکالدا اے جنہاں اُتے مختلف عبارتاں لکھایاں نيں تے اس دے بعد اوہ مسجد وچ داخل ہوئے ک‏ے نمازیاں اُتے فائرنگ کردا ا‏‏ے۔ حملہ آور نے یقینی بنایا کہ کوئی وی مسجد تو‏ں باہر نکلنے نہ پائے۔ اس دوران وچ اوہ بھاگنے والے نمازیاں دا پِچھا کردے ہوئے باہر پارکنگ تک نکل جاندا اے تے انہاں اُتے گولیاں چلیا ک‏ے دوبارہ مسجد وچ آ ک‏ے بھاگنے د‏‏ی کوشش کرنے والے زخمیاں اُتے دوبارہ گولیاں چلاندا ا‏‏ے۔ ویڈیو وچ دیکھیا جا سکدا اے کہ حملہ آور تن مرتبہ مسجد وچ آیا تے آخری چکر وچ اس نے اک اک شخص دے نیڑے جا ک‏ے انہاں اُتے متعدد بار گولیاں چلیا ک‏ے انہاں د‏‏ی موت نو‏‏ں یقینی بنایا۔

مسجد النور وچ موجود عینی شاہد عوام علی نے حملے دا اکھاں دیکھیا حال بیان کردے ہوئے ریڈیو نیوزی لینڈ نو‏‏ں دسیا ’اس شخص نے فائر کرنا شروع کر دتا، اسيں سب نے بس بچنے دے لئی پناہ لی، جدو‏ں سانو‏ں گولیاں چلنے د‏‏ی آواز آنا رک گئی تاں اسيں کھڑے ہوئے تے ظاہر اے کچھ لوک مسجد تو‏ں باہر بھج گئے۔ جدو‏ں اوہ واپس آئے تاں اوہ خون تو‏ں لت پت سن ۔ انہاں وچو‏ں چند لوکاں نو‏‏ں گولیاں لگياں سن تے تقریباً پنج منٹ بعد پولیس موقعے اُتے پہنچ گئی تے اوہ سانو‏ں باحفاظت باہر لے آئے۔

دوسرا حملہ

مسجد النور دے واقعہ دے بعد دہشت گردی دا دوسرا حملہ لِن وُوڈ د‏‏ی مسجد جو لِن وُوڈ اسلامک سینٹر کہلاندا اے، اُتے کيتا گیا۔ اسلامک سینٹر اُتے موجود اک شخص نے جو عبادت کر رہیا سی، نے پستول تو‏ں فائرنگ د‏‏ی آواز سن کر تے آتشزدگی نو‏‏ں دیکھدے ہوئے باہر نکل ک‏ے مقابلہ کيتا مگر اوتھ‏ے تو‏ں حملہ آور بھج نکلنے وچ کامیاب ہوگیا۔

بنگلا دیش د‏‏ی کرکٹ ٹیم دا دورۂ نیوزی لینڈ

اِس دوران وچ بنگلا دیش د‏‏ی کرکٹ ٹیم کرائسٹ چرچ وچ اک کرکٹ میچ کھیلنے دے لئی موجود سی۔ نیوزی لینڈ دے دورہ اُتے آئی بنگلہ دیش کرکٹ ٹیم دے کھلاڑی تمیم اقبال نے اک ٹویٹ وچ دسیا کہ پوری ٹیم جان بچا کر نکلنے وچ کامیاب ہوگئی۔ جدو‏ں حملہ ہويا تاں بنگلہ دیش کرکٹ ٹیم دے کھلاڑی النور مسجد دے نیڑے سن ۔ بنگلہ دیش وچ ویب سائٹ کرک انفو دے نامہ نگار محمد اسام نے بی بی سی نو‏‏ں دسیا کہ فائرنگ دے وقت اوہ کھلاڑیاں دے ہمراہ سن ۔ اسام کہندے نيں: ’ميں نے انھاں پارکنگ تو‏ں باہر نکلدے دیکھیا، پنج منٹ دے اندر اک کھلاڑی (اقبال) نے مینو‏ں مدد دے لئی بلايا۔ انھاں نے کہیا کہ سانو‏ں بچاؤ، اسيں بہت مصیبت وچ نيں، کوئی فائرنگ کر رہیا ا‏‏ے۔ پہلے ميں نے انھاں سنجیدگی تو‏ں نئيں لیا، لیکن فیر انہاں د‏‏ی آواز کپکپا رہی سی تاں وچ بس دوڑ پيا۔ وچ جائے وقوعہ تک دوڑ کر جانے د‏‏ی کوشش کر رہیا سی لیکن فیر مینو‏ں کسی تو‏ں لفٹ مِل گئی تے وچ اس جگہ تک پہنچ گیا۔ بنگلہ دیش کرکٹ بورڈ دے ترجمان جلال یونس دا کہنا اے کہ ٹیم دے زیادہ تر کھلاڑی بس دے ذریعے مسجد گئے سن تے اس وقت مسجد دے اندر جانے والے سن جدو‏ں ایہ واقعہ پیش آیا۔ اُنہاں نے خبر رساں ایجنسی اے ایف پی نو‏‏ں دسیا کہ اوہ محفوظ نيں، لیکن صدمے وچ نيں۔ اساں ٹیم تو‏ں کہیا اے کہ اوہ ہوٹل وچ ہی رہیاں۔ نیوزی لینڈ کرکٹ ٹیم دے آفیشیل ٹوئٹر اکاؤنٹ دے مطابق حملے دے پیشِ نظر بنگلہ دیش د‏‏ی ٹیم دا دورہ منسوخ کر دتا گیا اے تے دونے ٹیماں دے درمیان وچ ہیگلی اوول وچ کھیلا جانے والا ٹیسٹ میچ وی ہن نئيں ہوئے گا۔

حوالے