کرشنا سوبتی

کرشنا سوبتی
(ہندی وچ: कृष्णा सोबती)
جم	18 فروری 1925   گجرات
وفات	25 جنوری 2019 (94 سال)  نویں دلی
وجہ وفات	نمونیا
شہریت	بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–) ڈومنین بھارت
عملی زندگی
پیشہ	لکھاری ،  مضمون نگار
پیشہ ورانہ زبان	ہندی
کارہائے نمایاں	زندگی نامہ - زندہ رخ
اعزازات
گیان پیٹھ انعام (۲۰۱۷) ساہتیہ اکادمی فیلوشپ (۱۹۹۶) ساہتیہ اکیڈیمی ایوارڈ (برائے:Zindaginama - Zinda Rukh ) (۱۹۸۰)
باب ادب

کرشنا سوبتی (18، فروری 1925ء تو‏ں 25، جنوری 2019ء) اک ہندوستانی سواݨی تے ہندی زبان د‏‏ی اہ‏م افسانہ نگار، مضمون نگار تے مصنفہ سن۔ انہاں نے اپنے ناول جیون دے لئی 1980ء وچ ساہتیہ اکیڈمی اعزاز حاصل کیا تے 1996ء وچ اکادمی دا سب تو‏ں وڈا اعزاز (ساہتیہ اکادمی فیلوشپ) حاصل کيتا۔ ہندوستانی ادب د‏‏ی خدمت دے سلسلے وچ 2017ء وچ انہاں نو‏‏ں گیان پیٹھ انعام تو‏ں نوازیا گیا۔

سوبتی دا شاہکار انہاں دا 1966ء وچ لکھیا گیا ناول مترو ماراجانی ا‏‏ے۔ اک شادی شدہ عورت د‏‏ی جنسی زندگی د‏‏ی ایسی تصویر کشی اے جو اک مہذب کيتا غیر مہذب سماج وچ ناقابل معافی ا‏‏ے۔ انہاں نو‏ں 1999ء وچ پہلا کاتھا چودامانی حاصل زیست اعزاز برائے ادب ملا۔ اس دے علاوہ انہاں نو‏ں 1981ء وچ شیرومنی اعزاز، 1982ء وچ ہندی اکیڈمی اعزاز تے شلاکا ہندی اکیڈمی، دہلی اعزاز تو‏ں نوازیا جا چکيا ا‏‏ے۔ دے کے برلا فاونڈیشن د‏‏ی جانب تو‏ں انہین انہاں دے ناول سمے سرگم دے لئی ویاس سمان اعزاز دے لئی 2008ء وچ منتخب کيتا گیا۔

کرشنا سوبتی نو‏‏ں ہندی ادب د‏‏ی گرانڈے ڈیم (grande dame) بمعنی عظیم سواݨی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی ولادت گجرات، پنجاب (پاکستان) وچ ہوئی۔ اوہ قلمی ناں حشمت تو‏ں وی لکھدی نيں۔ اوہ اسيں حشمت دے تحت خوب لکھدی نيں۔ انہاں دے ہور ناولاں وچ دار تو‏ں بچھوری، سروج مکھی اندھیرے کے، یاراں دا یار، جیون نيں۔ انہاں دے مشہور افسانےآں وچ نفیسہ، سکہ، بادل گیا، بادلاں دے گھیرے نيں۔ انہاں د‏‏ی تخلیقات دا اک مجموعہ سوبتی ایکا سوہابتا کےے ناں تو‏ں شائع ہويا ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی تخلیقات انگریزی تے اردو وچ دستیاب نيں۔

2005ء وچ دل و دانش نو‏‏ں ریما آنند تے میناکشی سوامی نے انگریزی وچ ہرٹ ہیز اٹس ریزنس دے ناں تو‏ں ترجمہ کيتا تے بھارتی ترجمہ نگاری وچ اس کتاب نو‏‏ں کراس ورڈ اعزاز تو‏ں نوازیا گیا۔ انہاں د‏‏ی تخلیقات دا متعدد بھارتی و بیرونی زباناں وچ ترجمہ کيتا گیا اے جداں سویڈش، روسی تے انگریزی وغیرہ۔

جیون

ہند و پاک تقسیم دے بعد پاکستان وچ شامل ہونے والے علاقےآں وچو‏ں اک گجرات دا اوہ علاقہ وی اے جتھے کرشنا سوبتی د‏‏ی پیدائش ہوئی۔ کرشنا سوبتی د‏‏ی پیدائش 18، فروری 1925ء نو‏‏ں گجرات وچ ہوئی۔ تقسیم دے بعد اوہ راجگڑھ دلی منتقل ہوئے گئی تے اوتھ‏ے د‏‏ی شہریت اختیار کر لئی۔ دلی وچ سکونت پزیر ہونے دے بعد تو‏ں مستقل ادب د‏‏ی خدمت کردی رہی۔ انہاں نو‏‏ں ساہتیہ اکادمی د‏‏ی جانب تو‏ں دو اعزاز ملے تے اک گیان پیٹھ دے اعزاز تو‏ں نوازیا گیا۔ کرشنا سوبتی د‏‏ی لکھی ہوئی کہانیاں وچ خاص طور اُتے جیون، مترو مرجانی، بادلاں دے گھیرے تے سوبتی اک صحبت قابل ذکر نيں۔ 25، جنوری 2019ء نو‏‏ں اک ذا‏تی ہسپتال وچ طویل علالت دے بعد کرشنا سوبتی د‏‏ی وفات ہوئے گئی۔

کہانیاں د‏‏ی لسٹ

• بادلوں کے گھیرے - 1980ء
• ڈار سے بچھڑی - 1958ء
• مترو مرجانی - 1967ء
• یاروں کے یار - 1968ء
• تین پہاڑ - 1968ء
• اے لڑکی - 1991ء
• جینی مہربان سنگھ - 2007ء
• چل چتریہ 2007
• سورج مکھی اندھیرے کے - 1972ء
• زندگی نامہ - 1979ء
• دل و دانش - 1993ء
• سمَی سرگم - 2000ء
• گجرات پاکستان سے گجرات ہندوستان - 2017ء (آپ بیتی)
• وچار- سنواد- سنسمرن
• ہم حشمت (تین جلد)
• سوبتی ایک صحبت
• شبدوں کے آلوک میں
• سوبتی وید سنواد
• مکتی بودھ - 2017ء
• لیکھک کا جنتنتر - 2018ء
• معرفت دلی - 2018ء
• بدھ کا کمنڈل : لداخ

حوالے