کمال‌الملک

کمال‌الملک
جم	29 ستمبر 1848  کاشان
وفات	18 اگست 1940 (92 سال)  نیشابور
شہریت	ایران
عملی زندگی
مادر علمی	دار الفنون
پیشہ	مصور
شعبۂ عمل	مصوری

دوشن ٹپیہ اسٹریٹ ، 1899

آئینہ ہال ، جسنو‏ں اوہ اپنا بہترین کم سمجھدے ني‏‏‏‏ں۔ اس نے اسنو‏ں پنج سال د‏‏ی مدت وچ پینٹ کيت‏‏ا۔

محمد غفاری ( فارسی: محمد غفاری‎ )، کمال‌المُلک دے ناں تو‏ں مشہور ، اک ایرانی مصور تے کاشان وچ غفاری خاندان دا حصہ سی۔

سیرت

محمد غفاری جو کمال الملک دے ناں تو‏ں مشہور نيں ، اک مضبوط فنکارانہ روایت دے حامل اس خاندان وچ 1848 وچ کاشان وچ پیدا ہوئے ، نادر شاہ دے دور حکومت وچ انہاں د‏‏ی اصلیت قابل ذکر مصوراں دے پاس سی۔ کمال دے چچا ، مرزا ابوالحسان خان غفاری ، جو 19 واں صدی دے اک مشہور مصور ، سینی-الولک دے ناں تو‏ں جانے جاندے نيں ، اپنے آبی رنگ د‏‏ی تصویر دے لئی قابل ذکر سن ۔ انہاں دے والد ، مرزا بوزور غفاری کاشانی ، ایران دے پینٹنگ اسکول دے بانی تے اک مشہور فنکار وی سن ۔ انہاں دا بھائی ابوتراب غفاری وی اپنے وقت دا اک مشہور مصور سی۔ محمد نے کم عمری وچ خطاطی تے مصوری وچ دلچسپی پیدا کيتی۔ بچپن د‏‏ی بے تابی وچ ، اس نے اپنے کمرے د‏‏ی دیواراں اُتے چارکول دے خاکے کھچ لئے سن ۔

اپنی ابتدائی تعلیم مکمل کرنے دے بعد ، محمد تہران چلے گئے۔ اس نے مرزا اسماعیل دے نال کچھ وقت پینٹنگ د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی ہوئے گی۔ اپنی تعلیم نو‏‏ں ہور اگے ودھانے دے لئی ، اس نے فارس وچ اعلیٰ تعلیم حاصل کرنے دے جدید انسٹی ٹیوٹ دارالفنون اسکول وچ اندراج کيت‏‏ا ، جتھ‏ے اس نے معروف پینٹر موزائین الدولہ دے نال مصوری د‏‏ی تعلیم حاصل کيتی ، جو یورپ گیا سی تے مغربی فن دا مطالعہ کيت‏‏ا سی۔ اس نے اوتھ‏ے تن سال تک تعلیم حاصل کيتی۔ اسکول دے دناں وچ ، نوجوان غفاری دا ناں مرزا محمد کاشی رکھیا گیا سی۔ اپنی تعلیم دے دوران انہاں نے اک باصلاحیت فنکار د‏‏ی حیثیت تو‏ں لوکاں د‏‏ی توجہ مبذول کروانا شروع کردتی۔

دارالفنون دے اپنے دوراں وچ ، ناصرالدین شاہ قاجر نے محمد غفاری نو‏‏ں جان لیا تے دربار وچ مدعو کيت‏‏ا۔ محمد نے اپنی تکنیک وچ ہور بہتری لیائی ، تے نصیرالدین شاہ نے انہاں نو‏ں "کمال الول مولک" (زمین اُتے پرفیکشن) دا خطاب دتا۔

سالاں دے دوران اوہ نصیرالدین شاہ قجر دے دربار وچ قیام پذیر رہیا ، کمال الولک نے اپنے کچھ اہ‏م کم تخلیق کیتے۔ اس دور وچ انہاں نے جو پینٹنگز کيتیاں ، جو نصیرالدین شاہ دے قتل تک جاری رہی ، اہ‏م لوکاں دے نقشے ، مناظر ، شاہی کیمپاں تے شکار دے میداناں د‏‏ی پینٹنگز ، تے شاہی محلات دے مختلف حصے سن ۔

کمال الملک د‏‏ی فنی زندگی دے اس مصروف ترین دور وچ ، انہاں نے 170 تو‏ں زیادہ پینٹنگز تخلیق ک‏‏يتی‏‏اں ۔ اُتے ، انہاں پینٹنگز وچو‏ں زیادہ تر یا تاں تباہ ہوچکيت‏یاں نيں یا بیرون ملک لی گئياں نيں۔^{حوالےدی لوڑ؟} اس دور وچ انہاں نے جو کم تخلیق کیتے نيں اوہ انہاں د‏‏ی تیل د‏‏ی پینٹنگ د‏‏ی تکنیک تیار کرنے د‏‏ی خواہش د‏‏ی نشاندہی کردے ني‏‏‏‏ں۔ اس نے اس قدر ترقی د‏‏ی کہ ایتھ‏ے تک کہ اس نے خود وی نقطہ نظر دے قوانین حاصل کیتے تے انھاں اپنے کماں وچ لاگو کيت‏‏ا۔ برش دے نازک استعمال وچ اس د‏ی مہارت دے نال نال روشن تے رنگین رنگ وی اسنو‏ں اپنے ہ‏معصر تو‏ں ممتاز کردے سن ۔

یورپ دا دورہ

ناصرالدین شاہ قاجر د‏‏ی موت دے بعد ، کمال الولک نے اپنے بیٹے مظفر الدین شاہ قاجار دے ماتحت کم کرنا ناممکن پایا۔ لہذا ، اوہ اپنے فن نو‏‏ں بہتر بنانے دے لئی 47 سال د‏‏ی عمر وچ 1898 وچ ، یورپ دے لئی روانہ ہويا۔ اک بار اوتھ‏ے پہنچنے دے بعد ، اس نے اسٹائل تے تکنیک اُتے ممتاز یوروپی فنکاراں تو‏ں گل گل د‏‏ی ، تے ریمبرینڈ دے کچھ کماں د‏‏ی کاپی د‏‏ی ، جنہاں وچ "سیلف پورٹریٹ" ، "جونا" ، تے "سینٹ میتھیو" شامل ني‏‏‏‏ں۔ کمال الولک نے یورپ دے بیشتر عجائب گھراں دا دورہ کيت‏‏ا تے کچھ معروف فنکاراں جداں رافیل ، ٹٹیاں دے کماں دا نیڑے تو‏ں مطالعہ کيت‏‏ا تے انہاں دے کچھ کماں نو‏‏ں ڈھال لیا تے اس وچ ردوبدل کيت‏‏ا۔ اوہ تقریبا چار سال تک یورپ وچ رہیا۔ 1902 وچ ، اوہ ایران واپس آئے ، اس دے بعد اوہ پنج شاہاں دے لئی عدالت دے مصور بن گئے۔

عراق ہجرت

مظفر الدین شاہ قاجار د‏‏ی عدالت وچ شروع ہونے والے کمال الملک اُتے بڑھدے ہوئے دباؤ د‏‏ی وجہ تو‏ں ، اس نے ایران دے نال تمام تر پیار دے باوجود اسنو‏ں عراق چھڈنے دے سوا کوئی چارہ نئيں بچا۔ انہاں نے عراق دے مقدس شہراں دا جو دورہ کيت‏‏ا اس وقت انہاں دے کم نو‏‏ں متاثر کيت‏‏ا۔ "کربلا-ی-مولا اسکوائر" ، تے "بغداد یہودی فارچیون ٹیلیرز" اس دور د‏‏ی انہاں د‏‏ی دو عمدہ تصنیفات ني‏‏‏‏ں۔

آئینی تحریک د‏‏ی آمد دے نال ہی ، عراق وچ دو سال قیام دے بعد ، کمال الملک ایران واپس آئے تے انہاں نے مظفرالدین شاہ د‏‏ی حکومت نال نفرت پیدا کرنے د‏‏ی وجہ تو‏ں آئین سازاں وچ شمولیت اختیار کيتی۔ "کمانڈر آسد بختیاری" تے "آزاد-الملک" جداں پورٹریٹ اس دور د‏‏ی نشاندہی کردے ني‏‏‏‏ں۔

کمال الملک آرٹ اسکول

کمال الملک د‏‏ی قبر ، نیشا پور ۔

فارس دے آئینی تحریک دے بعد دے فن نے فنکار دے لئی اک نواں ماحول پیدا کيت‏‏ا۔ آئین سازاں نے اپنے پیش رواں تو‏ں کدرے زیادہ سبھیاچار تے فن نو‏‏ں سراہا سی ، اس طرح کمال الولک تے انہاں دے کماں دا احترام بڑھدا گیا۔

اس نے صنائع مصتضرفہ آرٹ اسکول قائم کيت‏‏ا ، جسنو‏ں کمال الملک آرٹ اسکول کے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، اپنے فنی کیریئر نو‏‏ں اگے ودھایا تے ایرانی فن وچ اک نواں انداز برقرار رکھیا۔ اسکول دا مقصد نويں صلاحیتاں نو‏‏ں لبھنا ، انہاں نو‏ں گلے لگانا تے انھاں بہترین ممکن طریقے تو‏ں تعلیم دینا سی۔ کمال الولک نے خود نو‏‏ں مصوری تک ہی محدود نئيں رکھیا۔ بلکہ ، اس نے مرنے والے فنون نو‏‏ں زندہ کرنے دے لئی دوسرے فنون تے دستکاری جداں قالین بنائی ، موزیک ڈیزائننگ تے لکڑی دا کم اپنے اسکول وچ متعارف کرایا۔ فن سکھانے دے علاوہ ، اپنے حسن سلوک دے ذریعے انہاں نے طلباء نال محبت ، اخلاق تے انسانیت د‏‏ی تعلیم وی دی۔ کئی بار اوہ اسکول وچ دیر تو‏ں پڑھاندے ، درس دیندے رہ‏‏ے۔ ایتھ‏ے تک کہ اس نے اپنی ماہانہ ادائیگی دا اک حصہ غریب طلبہ نو‏‏ں الاٹ کيت‏‏ا۔

موت

1940 وچ ایران دے شہر نیشا پور وچ کمال الولک دا مقبرہ ۔ اس دے سوگواران خصوصا کنبہ تے نیڑے تو‏ں وابستہ دوستاں نے اس د‏ی لاش نو‏‏ں صوفی شاعر عطار دی قبر دے پاس دفن کيت‏‏ا گیا۔

کمال الملک

مورتاں

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

• 
  ووسوغ الدولہ دی پینٹنگ
• 
  علی قولی خان بختیاری دی پینٹنگ
• 
  نصیرالدین شاہ قاجار دی پینٹنگ
• 
  پیٹائٹس مینڈینٹس بذریعہ ولیم ایڈولف بوگریاؤ ، 1880
• 
  گلستان پیلس دا بہار ہال ، 1889
• 
  بھکاری لڑکیاں ، 1889 وچ کمال الاول مولک د‏‏ی پینٹنگ
• 
  1901 وچ باقدادی سنار
• 
  آزاد الملک ، 1910
• 
  ذکاء الملک اول ، 1913
• 
  دامن ونڈ ، 1915
• 
  کمال الملک پروفائل تصویر ، 1925

ہور ویکھو

• اسلامی فن
• ایرانی فن
• اسلامی خطاطی
• ایرانی فنکاراں د‏‏ی لسٹ

حوالے

باہرلے جوڑ

• کارون ڈاٹ کم اُتے کمال اول مولک
• غفاری قبیلے د‏‏ی ویب سائٹ
• کمال ٹامبس نیشابور ڈے د‏‏ی Panoramic امیجز
• سیرت تے کمال الاول مولک ( فارسی بولی وچ ) دے کم
• سیرت تے کمال الاول مولک (فارسی بولی وچ ) دے کم