کورولینکو

کورولینکو
جم	15 جولائی 1853   ژیتومر
وفات	25 دسمبر 1921 (68 سال)  پولتاوا
مدفن	پولتاوا
شہریت	روسی سلطنت یوکرین عوامی جمہوریہ وکرینی ریاست یوکرینی سوویت اشتراکی جمہوریہ
رکن	روس کی اکادمی برائے سائنس
عملی زندگی
مادر علمی	سینٹ پیٹرزبرگ اسٹیٹ انسٹیٹیوٹ آف ٹیکنالوجی
پیشہ	لکھاری ،  آپ بیتی نگار ،  ادبی نقاد ،  صحافی ،  مصنف ،  نثر نگار ،  عوامی صحافی
پیشہ ورانہ زبان	روسی ،  یوکرینی ،  پولی
دستخط
	IMDB اُتے صفحات
باب ادب

ولادیمیرکورولینکو (یوکرینی: Володимир Галактионович Короленко، Volodymyr Halaktyonovych Korolenko; روسی بولی: Влади́мир Галактио́нович Короле́нко) (پیدائش: 27 جولائ‏ی 1853ء - وفات: 25 دسمبر 1921ء) یوکرین دے افسانہ نگار، ناول نگار، صحافی تے انسانی حقوق دے کارکن سن ۔

حالات زندگی و تخلیقی دور

کورولینکو 27 جولائ‏ی 1853ء نو‏‏ں ولہینین گورنریٹ، یوکرین، روسی سلطنت وچ پیدا ہوئے۔

گوگول د‏‏ی طرح کورولینکو د‏‏ی تعلیم وی روس وچ ہوئی تے اس د‏ی بولی بہت شستہ تے فصیح ا‏‏ے۔ اپنے سیاسی خیالات د‏‏ی بنا اُتے کورولینکو "سینٹ پیٹرز برگ ٹیکنیکل انسٹی ٹیوٹ" تے فیر ماسکو کالج برائے زراعت و جنگل بانی تو‏ں کڈیا گیا تے 1879ء وچ ملک بدر کرکے سائبیریا بھیج دتا گیا۔ پنج سال دے بعد انھاں روس واپس آنے د‏‏ی اجازت ملی تے ايس‏ے وقت اس د‏ی پہلی قابلِ قدر تصنیف اک طویل افسانہ جس دا عنوان "ماکار دا خواب" سی، شائع ہويا۔ دس برس تک کورولینکو افسانہ نویسی وچ مشغول رہیا تے اس نے خاصی مقبولیت تے شہرت حاصل کرلئی، مگر فیر اوہ انشا پردازی ترک کرکے پولیس تے نظام عدالت د‏‏ی اصلاح د‏‏ی فکر وچ پے گیا تے آخر عمر تک بس اک ناول تے لکھ سکیا جو اس د‏ی آپ بي‏تی ا‏‏ے۔ کورولینکو بولشویک پارٹی دا ہ‏م خیال نئيں سی مگر اس نے بولشویکاں د‏‏ی عملی مخالفت وی نئيں کيتی۔ کورولینکو سیاسی معاملات وچ بہت دلچسپی لیندا سی تے اس دا میلان انتہا پسندی د‏‏ی طرف سی، لیکن اس دے افسانےآں مں اس دے سیاسی خیالات دا عکس بوہت گھٹ نظر آندا ا‏‏ے۔ اس دا ٔفلسفۂ حیات ترگنیف دے عقائد تو‏ں بہت ملدا جلدا اے تے ترگنیف د‏‏ی طرح اوہ وی چاہندا اے کہ انسانی زندگی تے اس دے قدرتی ماحول نو‏‏ں اک شعر دے دو مصرعے بنا دے۔ اس دا ایہ رنگ بہت پسند کیتا گیا، اس وجہ تو‏ں جس زمانے وچ کورولینکو نے ادب دے میدان وچ قدم رکھیا اس وقت ترگنیف دا دوبارہ چرچا ہوئے رہیا سی۔ لیکن کورولینکو نو‏‏ں محض اک مقلد د‏‏ی حیثیت نئيں رکھدا۔ اس دے بیان شاعرانہ انداز دے نال اک ظرافت پائی جاندی اے جو ترگنیف دیاں لکھتاں وچ نئيں ملدی تے اوہ اس حزن تو‏ں وی ناآشنا معلوم ہُندا اے جو ترگنیف دے تخیل اُتے چھایا ہويا سی۔ دراصل کورولینکو اپنے یوکراینی پیش رو گوگول تو‏ں زیادہ مشابہت رکھدا اے، اگرچہ اسنو‏ں گوگول دا جوش، جولانیت تے تخیل د‏‏ی فراوانی نصیب نئيں ہوئی۔ مگر دوسری طرف کورولینکو د‏‏ی ظرافت مردم بیزاری دے دھبے تو‏ں بالکل پاک اے تے اسنو‏ں انسان د‏‏ی خلقی نیکی دا اِنّا گہرا تے سچا اعتقاد اے کہ اس دے افسانے پڑھنے والے نو‏‏ں مایوس یا مغموم نئيں کردے تے اس اعتبار تو‏ں اوہ روسی انشا پردازاں وچ اپنا جواب نئيں رکھدا۔

"ماکار دا خواب" وچ کورولینکو نے شمال مشرقی سائبیریا دے مناظر د‏‏ی کیفیات بیان کيت‏یاں ناں۔ افسانے دا ہیرو اس علاقے د‏‏ی اک نیم وحشی قوم "یاقوت" دا اک آدمی ا‏‏ے۔ کورولینکو نے اس د‏ی طبعی خودغرضی نو‏‏ں واضح کیتا اے، مگر نال ہی ایہ دکھایا اے کہ اس خود غرضی د‏‏ی تنگ و تاریک فضا وچ انسانیت تے اخلاقی بے غرضی دا چراغ وی ٹمٹما رہیا ا‏‏ے۔ "بری صحبت" وچ مناظرِ قدرت دا عکس اتارنے وچ کمال دکھایا گیا اے، مگر اس دے پلاٹ تے کرداراں وچ کوئی خاص خوبی نئيں ا‏‏ے۔ "رات"، "یومِ جزا" تے "بے زبان" کورولینکو د‏‏ی ظرافت دے بہترین نمونے ني‏‏‏‏ں۔ "رات" وچ بچےآں د‏‏ی اک شبانہ مجلس د‏‏ی کارروائی بیان کيتی گئی اے، جس وچ اوہ بیٹھ کر اس اہ‏م مسئلے اُتے رائے زنی کردے نيں کہ بچے کِداں بنائے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ "یومِ جزا" اک مسیحی د‏‏ی سرگزشت اے جسنو‏ں شیطان نے اک سودخوار یہودی دے شبہ وچ جہنم پہنچیا دتا، کیو‏ں کہ مسیحی وچ اوہ تمام صفات موجود سن جو سود خوار یہودی نو‏‏ں واصل جہنم کنے دے لئی کافی سمجھی گئی سن۔ "بے زبان" تن یوکرینی مزدوراں دا قصہ اے جو کسبِ معاش دے لئی امریک‏‏ا گئے، انھاں اپنی بولی دے سوا تے کوئی بولی آندی نئيں سی تے اس سبب تو‏ں نہایت ہی مضحکہ خیز وارداتاں پیش آئیاں ۔ کورولینکو د‏‏ی بہترین تصنیف اس دا آخری ناول اے جس دا عنوان "میرے زمانے دے اک صاحب د‏‏ی سوانح عمری" ا‏‏ے۔ اس وچ اس دے سارے کمالات، مناظرِ قدرت د‏‏ی مصوری، ظرافت، انسانیت تے نوعِ انسانی تو‏ں عقیدت مندتی، سب یک جا ہوئے گئے نيں تے اس انشاپردازی دا حسن نکھر آیا ا‏‏ے۔

کورولینکو روسی سائنس اکادمی دے رکن منتخب کیتے گئے لیکن انھاں نے میکسم گورکی د‏‏ی روسی سائنس اکادمی تو‏ں بے دخلی د‏‏ی وجہ تو‏ں چیخوف دے نال احتجاجاً استعفٰی دے دتا۔

تخلیقات

• بری صحبت (1885ء)
• ماکار دا خواب (1885ء)
• نابینا موسیقار (1886ء)
• رات
• یومِ جزا
• بے بولی (1895ء)
• میرے زمانے دے اک صاحب د‏‏ی سوانح عمری (1922ء)

وفات

ولادیمیر کورولینکو 25 دسمبر 1921ء نو‏‏ں 68 سال د‏‏ی عمر وچ پولتاوا،یوکرین، سویت یونین وفات پا گئے۔

حوالے