کٹھالی دا طریقہ

کُٹھالی دے طریقے نو‏‏ں انگریزی وچ cupellation کہندے ني‏‏‏‏ں۔ اس طریقے تو‏ں سونے چاندی تو‏ں ملاوٹ وکھ کيتی جاندی ا‏‏ے۔

کٹھالی (cupel) اس چھوٹی سی پیالی نو‏‏ں کہندے نيں جس وچ سونا چاندی رکھ دے پگھلائی جاندی ا‏‏ے۔ ایہ پیالہ یا پیالی عام طور اُتے جلی ہوئی ہڈیاں د‏‏ی راکھ یا کھریا مٹی (chalk) تو‏ں بنائی جاندی ا‏‏ے۔ جدو‏ں اس وچ ملاوٹ والا سونا چاندی رکھ دے بھٹی وچ اِنّا گرم کردے نيں کہ دھات پگھل جائے تاں سونے چاندی دا کشتہ (oxide) نئيں بندا لیکن سیسہ، تانبا، زنک، آرسینک، اینٹیمنی تے بسمتھ دا کُشتہ (آکسائیڈ) بن جاندا ا‏‏ے۔ ایہ آکسائیڈ پگھلی ہوئی حالت وچ پیالی وچ جذب ہوئے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں د‏‏ی کچھ مقدار بخارات (بھاپ) بن دے اُڑ جاندی ا‏‏ے۔ ٹھنڈا ہونے اُتے جو دھات پیالی وچ باقی رہ جاندی اے اوہ صرف سونے تے چاندی اُتے مشتمل ہُندی ا‏‏ے۔ انسان ایہ طریقہ قدیم زمانے تو‏ں استعمال کردا چلا آ رہیا اے تے اج وی ایہ زیر استعمال ا‏‏ے۔
سونے چاندی نو‏‏ں کٹھالی وچ گرم کرنے تو‏ں پہلے اس وچ عام طور اُتے سیسہ ملایا جاندا اے جس تو‏ں کم آسان ہوئے جاندا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو