ہیومن رائٹس کمیشن آف پاکستان
انسانی حقوق کمشن پاکستان ( اردو: تنظیم حقوق انسانی پاکستان ) ( ایچ آر سی پی ) اک آزاد ، جمہوری غیر منافع بخش تنظیم اے ۔ 1987 وچ قائم کيتا گیا ، ایہ ملک وچ انسانی حقوق دی قدیم تنظیماں وچوں اک اے۔ ایچ آر سی پی پاکستان وچ انسانی حقوق دی نگرانی ، حفاظت تے فروغ دے لئی پرعزم اے۔ اس دا تعلق حکومت یا کسی سیاسی جماعت توں نئيں اے ۔ مئی 2020 وچ کمیشن نے انسانی حقوق دی متعدد ناکامیاں دا خاکہ پیش کيتا ، جنہاں وچ غیر اعزازی غیرت دے ناں اُتے قتل ، اقليتی ہندو کم عمر لڑکیوں نوں زبردستی مذہب تبدیل کرنا تے توہین رسالت دے قانون دا استعمال جاری رکھنا شامل اے جس وچ سزائے موت نوں خوف زدہ کرنے تے اسکور نوں طے کرنے وچ مدد ملدی اے۔
مشن[سودھو]
ایچ آر سی پی دا ہدف ایہ اے کہ انسانی حقوق دے پورے حصول دا ادراک کرن ، جداں کہ بین الاقوامی آلات وچ بیان کيتا گیا اے ، پاکستان دے تمام شہریاں دے نال نال ملک وچ موجود تمام افراد دے ذریعہ۔ اس مقصد دا اطلاق صنف ، نسل ، عقیدے یا مذہب ، ڈومیسائل ، معذوری ، معاشرتی معاشی حیثیت ، تے جنسی شناخت یا رجحان دی بنیاد اُتے کسی تفریق یا امتیازی سلوک دے بغیر ہُندا اے۔ ایہ خاص طور اُتے کمزور یا پسماندہ گروپاں اُتے لاگو ہُندا اے ، جداں خواتین ، بچے ، نسلی تے مذہبی اقلیتاں دے ممبران ، مزدور ، کسان تے انسانی حقوق دی پامالی دے شکار۔
کم دے دائرہ کار[سودھو]
ایچ آر سی پی دے کم دے دائرہ کار وچ شامل نيں:
- مطبوعات ، ورکشاپاں ، جلساں تے ریلیاں دے ذریعے انسانی حقوق دے بارے وچ عوامی شعور اجاگر کرنے دے لئی وکالت دی مہمات۔
- ڈیٹا اکٹھا کرنے ، شائع کرنے تے پھیلانے دے ذریعہ انہاں علاقےآں اُتے توجہ مرکوز کرنا جنہاں وچ انسانی حقوق دی تردید یا خلاف ورزی کيتی گئی اے۔
- حقوق دی سنگین خلاف ورزیاں دی تحقیقات دے لئی حقائق تلاش کرنے دے خصوصی مشناں دا انعقاد۔
- انسانی حقوق توں ہونے والی زیادتیاں نوں روکنے تے ٹھوس متبادل پیش کرکے انسانی حقوق دے احترام نوں فروغ دینے دے اقدامات نوں متعارف کرانے تے انہاں اُتے عمل درآمد دے لئی موزاں حکام توں لابنگ۔
- متعلقہ حکام نوں شکایات تے شکایات دا حوالہ دے کے تے خصوصی معاملات وچ یا اجتماعی مفادات اُتے اثرانداز ہونے والے افراد نوں قانونی امداد فراہم کرکے انسانی حقوق دی پامالی دے شکار افراد نوں دشواری دی فراہمی۔
- آئینی تے قانونی اصلاحات دے لئی خیالات تے دباؤ پیدا کرکے جمہوری طرز حکمرانی تے قانون دی حکمرانی نوں فروغ دینا ، (ب) شراکت دار جمہوریت تے حکومتاں وچ برادریاں دے کردار ، (ج) منصفانہ انتخابی عمل ، (د) عدلیہ دی آزادی تے قانونی پیشہ ، (ر) عوام دی حمایت وچ انتظامیہ ، تے (س) قانون دے نفاذ کرنے والے ادارےآں دے لئی قانونی چارہ جوئی تے زیر حراست افراد دے حقوق دے تحفظ دے ضمن وچ کم توں کم معیارات۔
- بیداری ، وکالت تے مداخلت نوں فروغ دینے دے لئی کارکناں نوں تربیت تے متحرک کرنا۔
- انسانی حقوق دے وسیع موضوعات تے مخصوص امور اُتے ملکی تے بین الاقوامی دونے ورگی تنظیماں دے نال نیٹ ورکنگ تے تعاون۔
- مذکورہ بالا علاقےآں اُتے خیالات دا تبادلہ کرنے دے لئی ، یونیورسل متواتر جائزہ سمیت ، اقوام متحدہ دے نظام دے نال رابطے کرنا۔
ساخت[سودھو]
ایچ آر سی پی پاکستان بھر وچ 5000 توں زیادہ ممبراں اُتے مشتمل اے تے اس دے ممبراں دے ذریعہ منتخب کردہ اک ایگزیکٹو کونسل دے ذریعہ حکومت کردی اے۔
تنظیم دا سیکرٹریٹ لاہور وچ مقیم اے۔ اس دے گلگت ، حیدرآباد ، کراچی ، ملتان ، پشاور ، کوئٹہ تے تربت وچ ست علاقائی دفاتر نيں۔ ہور برآں ، سینٹر برائے جمہوری ترقی اسلام آباد توں چلدی اے۔ ایچ آر سی پی دے تمام دفاتر رضاکار گروہاں دے نال مل کے کم کردے نيں ، جو پورے پاکستان دے ضلعے تے قصبےآں وچ سرگرم ممبراں دے ذریعہ شامل نيں۔
تریخ[سودھو]
.jpg)
عاصمہ جہانگیر دے ہمراہ ، ایچ آر سی پی دے پاس اک وسیع مینڈیٹ اے ، جس وچ خواتین دے حقوق شامل نيں ، جنہاں وچ صنفی مساوات ، خواتین دے خلاف تشدد ، گھریلو تشدد ، غیرت دے ناں اُتے قتل ، لاپتہ ہونا ، سزائے موت دے خاتمے ، پریس دی آزادی اُتے پابندی ، آزادی تقریر ، مذہب تے اعتقاد دی آزادی ، نقل و حرکت دی آزادی ، ریاست دی زیادتیاں تے مذہبی تحریک دے ذریعہ تشدد ۔ کمیشن ایشین فورم برائے ہیومن رائٹس اینڈ ڈویلپمنٹ (فورم- ایشیاء ) ، [۱] گلوبل نیٹ ورک آف ڈومیسٹک الیکشن مانیٹرس (جی این ڈی ای ایم) ، انٹرنیشنل فیڈریشن آف ہیومن رائٹس (ایف آئی ڈی ایچ) ، جنوبی ایشین برائے انسانی حقوق دی اک ممبر تنظیم اے۔ (SAHR) ، تے سزائے موت دے خلاف عالمی اتحاد ۔
2020 تک ، اس دی چیئرپرسن حنا جیلانی نيں ، جو بین الاقوامی سطح اُتے انسانی حقوق دی مداح دی وکیل نيں تے اقوام متحدہ دے سابق نمائندہ برائے انسانی حقوق دے محافظاں کیتی۔[۲]
HRCP دی کچھ کارنامے[سودھو]
علیحدہ الیکٹوریٹ دا خاتمہ ۔ ایچ آر سی پی نے مطالبہ کيتا کہ 1986 وچ اپنے فاؤنڈیشن تقریب وچ مشترکہ انتخابی حلفےآں توں وکھ وکھ الیکٹورٹ دی جگہ لی جائے۔ ایہ مطالبات 2002 وچ وڈے پیمانے اُتے پورے کیتے گئے سن ۔
عقیدے اُتے مبنی امتیاز لوکاں دے قومی شناختی کارڈاں وچ 'مذہب' کالم داخل کرنے دے خلاف ایچ آر سی پی دی ماساں حکومت اُتے ایہ اقدام واپس لینے دے لئی دباؤ ڈالیا۔
پابند مزدوری ۔ بونڈڈ لیبر سسٹم (خاتمہ) ایکٹ 1992 نوں ایچ آر سی پی نے تیار کيتا سی تے اس دے بورڈ دے اک ممبر نے پارلیمنٹ وچ منتقل کيتا سی۔ مسودہ اپنایا گیا تے قانون بن گیا۔ سپریم کورٹ نے ایچ آر سی پی دی اس درخواست نوں وی قبول کرلیا جس دے تحت بندے ہوئے حارث اس ایکٹ دے تحت راحت حاصل کرسکدے نيں۔
قانون دی حکمرانی ۔ 1995 وچ ، وزیر اعظم بے نظیر بھٹو نے ایچ آر سی پی توں کہیا کہ اوہ کراچی ، سندھ وچ لاقانونیت دی تحقیقات کرے۔
نیشنل ہیومن رائٹس کمیشن ۔ قومی انسانی حقوق کمیشن دے قیام توں متعلق مسودہ قانون اُتے نظر ثانی کردے ہوئے ، انسانی حقوق دی وزارت نے ایچ آر سی پی توں انہاں پٹ طلب کيتا تے اسنوں شامل کيتا۔
سزائے موت ۔ ایچ آر سی پی نے سزائے موت دے خاتمے دے لئی مستقل طور اُتے مہم چلائی اے۔ حکومت نے 2008 دے آخر وچ پھانسیاں اُتے اک مورخہ رکھیا ، جسنوں پنج سال بعد واپس لیا گیا۔ اس تعزیرات دی بحالی تے سزائے موت نوں ختم کرنے دیاں کوششاں جاری نيں۔
انتخابی اصلاحات ۔ انتخابی اصلاحات دے لئی ایچ آر سی پی دی تجویز نوں حکومت نے قبول کيتا ، جس وچ قومی تے صوبائی اسمبلیاں دے لئی بیک وقت پولنگ تے قبائلی علاقےآں وچ بالغاں دے حق رائے دہی وچ توسیع شامل اے۔
اذیت ۔ ایچ آر سی پی تے ایمنسٹی انٹرنیشنل نے باہمی تعاون دی اک طویل تریخ رکھی اے: 2012 وچ ، ایچ آر سی پی نے بلوچستان تے خیبر پختونخوا دے کارکناں دے لئی تشدد دے معاملات دی نگرانی دے لئی مشترکہ تربيتی اجلاس دا انعقاد کيتا۔
جبری مشقت ۔ جبری مشقت دے بارے وچ ایچ آر سی پی دے اعداد و شمار نوں خصوصی نمائندہ نے سن 2016 دی سالانہ رپورٹ وچ غلامی دی ہمعصر شکلاں اُتے استعمال کيتا سی۔
لاپتہ ہونا ۔ ایچ آر سی پی مستقل طور اُتے لاپتہ ہونے دے کانٹے دار مسئلے نوں عوامی ایجنڈے وچ لے کے آیا اے۔ اس نے 2007 وچ ایہ معاملہ سپریم کورٹ وچ اٹھایا سی تے مقدمات دائر کرنے دا سلسلہ جاری رکھے ہوئے اے۔
اقوام متحدہ دے نال بین الاقوامی سطح اُتے کم ۔ انسانی حقوق دے محافظاں دے لئی اقوام متحدہ دے سکریٹری جنرل دے پہلے نمائندے دے طور اُتے ایچ این سی پی کونسل دے دو ممبران ، مرحومہ عاصمہ جہانگیر نوں اقوام متحدہ دی خصوصی نمائندہ دے طور اُتے (غیر قانونی قانونی قتل دے نال نال اعتقاد دی آزادی پر) تے حنا جیلانی دا انتخاب وڈی حد تک تسلیم کيتا گیا سی۔ HRCP اُتے تے دے لئی انہاں دا کم۔ 2013/14 وچ ، انہاں نے فلسطین تے سری لنکا دے لئی اقوام متحدہ دے پینلز اُتے خدمات انجام دتیاں۔ 2010 وچ ، ایچ آر سی پی نوں اقوام متحدہ دی اقتصادی تے سماجی کونسل دے نال خصوصی مشاورتی حیثیت دتی گئی۔
- پاکس کرسٹی انٹرنیشنل پیس ایوارڈ ، 2016
ہور ویکھو[سودھو]
- ایمنسٹی انٹرنیشنل
- انسانی حقوق دی مہم
- پاکستان وچ انسانی حقوق
- ہیومن رائٹس واچ
- وزارت انسانی حقوق (پاکستان)
- پاکستان وچ مذہبی تفریق