Jump to content

یاقوت الحموی

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
یاقوت الحموی
(عربی وچ: ياقوت بن عبد الله الحَمَوي الرومي ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
جم سنہ 1178 [۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


قسطنطنیہ   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 20 اگست 1229 (50–51 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


حلب   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

مدفن مقبرہ خیزران   ویکی ڈیٹا اُتے (P119) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
استاذ ابو البقاء عکبری   ویکی ڈیٹا اُتے (P1066) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ مہم جو ،  جغرافیا دان ،  لکھاری ،  مورخ   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان عربی [۲]  ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شعبۂ عمل تریخ ،  علم زبان ،  جغرافیا   ویکی ڈیٹا اُتے (P101) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
کارہائے نمایاں معجم البلدان   ویکی ڈیٹا اُتے (P800) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

یاقوت الحموی (پیدائش: 1178ء12 اگست 1229ء) مسلمان مؤرخ تے جغرافیہ نگار سن۔ اُنہاں دی وجہ شہرت معجم البلدان اے جو دنیاء دے شہراں دی انسائیکلوپیڈیا لغت اے جو پنجوی‏‏ں تے چھیویں صدی ہجری دے زمانہ وچ دنیا دے مختلف تھاواں توں متعلق معلومات فراہم کردی اے۔

ابتدائی حالات

[سودھو]

بغداد وچ قیام

[سودھو]

بحیثیت مؤرخ تے جغرافیہ نگار

[سودھو]

جیون

[سودھو]

الشیخ الامام شہاب الدین ابو عبد اللہ یاقوت بن عبد اللہ الحموی الرومی البغدادی اے، تریخ وچ انہاں دی پیدائش دے متعلق کچھ نئی‏‏ں ملدا، پر ایہ ثابت اے کہ انہاں روم توں قیدی بناکے دوسرے قیدیاں دے نال بغداد لیایا گیا سی جتھے انہاں اک غیر تعلیم یافتہ تاجر “عسکر الحموی” نوں فروخت کر دتا گیا چنانچہ انہاں توں منسوب ہوکر یاقوت الحموی کہلائے۔

عسکر الحموی نے انہاں پڑھنے اُتے ڈال دتا اس امید دے نال کہ اوہ نہ صرف انہاں فائدہ پہنچائے گا بلکہ دوسری تاجر برادری دے حساب کتاب مرتب کرنے وچ معاون ثابت ہون گے، انہاں نے صرف ونحو تے لغت دے دوسرے قاعدے سکھے، عسکر الحموی نے انہاں تجارتی اسفار وچ استعمال کیتا فیر انہاں آزاد کر دتا، آزاد ہونے دے بعد انہاں نے نسخِ کتب نوں ذریعۂ روزگار بنایا، اس کم توں انہاں بوہت ساریاں کتب دے مطالعہ دا موقع ملیا تے انہاں دے علمی افق وچ اضافہ ہویا۔

کچھ عرصہ بعد اوہ عسکر الحموی دے کول دوبارہ لوٹ آئے جنہاں نے انہاں اُتے فیر نظرِ کرم کیتی تے انہاں اپنے تجارتی اسفار دا نگران بنادتا، اس کم توں انہاں نے خوب فائدہ اٹھایا تے منفرد جغرافیائی معلومات اکٹھیاں کیتیاں، فیر حلب گئے تے اوتھوں خوارزم جاکے سکونت اختیار کرلی، 616 ہجری وچ جدو‏‏ں چنگیز خان نے خوارزم اُتے شبِ خون ماریا تو اپنا سب کچھ چھڈ کے موصل چلے گئے تے آخر کار فیر حلب آ گئے جتھے 626ھ وچ انتقال کر گئے۔

انہاں دیاں اہم لکھتاں وچ انہاں دی مشہور ترین کتاب “معجم البلدان” اے جو کئی زباناں وچ ترجمہ ہوکے کئی بار شائع ہوچکی اے، اس کتاب وچ ہور موضوعات دے نال نال زمین دی تصویر تے متقدمین تے متاخرین دا زمین دے بارے وچ تصور زیرِ بحث لیایا گیا اے، کتاب وچ برید، الفرسخ، المیل، الکورہ ورگے الفاظ دی کثرت توں تکرار اے۔

حوالے

[سودھو]
  1. فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb131894251 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
  2. http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb131894251 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۰ اکتوبر ۲۰۱۵ — مصنف: Bibliothèque nationale de France — اجازت نامہ: Open License