جان ایلیٹ ڈرنک واٹر بیتھون

جان ایلیٹ ڈرنک واٹر بیتھون
جم	12 اگست 1801  ایلنگ، لندن، انگلستان
وفات	12 اگست 1851 (50 سال)  کولکات‏ا، ہندوستان
شہریت	متحدہ مملکت برطانیہ عظمی و آئر لینڈ
عملی زندگی
مادر علمی	ٹرینیٹی کالج، کیمبرج
پیشہ	وکالت، تعلیم نسواں دے لئی جد و جہد
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی

جان ایلیٹ ڈرنک واٹر بیتھون
جم	12 اگست 1801  ایلنگ، لندن
وفات	12 اگست 1851 (50 سال)  کلکتا
شہریت	متحدہ مملکت برطانیہ عظمی و آئر لینڈ
عملی زندگی
مادر علمی	ٹرینیٹی کالج، کیمبرج
پیشہ	مفسرِ قانون،  ماہر تعلیم،  سرکاری ملازم
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی

جان ایلیٹ ڈرنک واٹر بیتھون (1801ء – 1851ء) اک اینگلو ہندوستانی وکیل، انیہويں صدی دے ہندوستان وچ تعلیم نسواں دے نقیب، بیرسٹر تے گورنر جنرل د‏‏ی کاؤنسل دے اک رکن سن ۔ انہاں دے والد نے اپنے ناں دے نال "بیتھون" لگایا تاں ایلیٹ وی لگانے لگے۔ سنہ 1849ء وچ جان ایلیٹ نے اس وقت دے برطانوی ہندوستان دے راجگڑھکلکتہ (موجودہ کولکات‏ا) وچ تعلیم نسواں دا اک ادارہ قائم کیتا۔ بعد وچ اس ادارے دا ناں جان ایلیٹ دے ناں اُتے کر دتا گیا تے اوہ بیتھون کالج دے ناں تو‏ں معروف ہويا۔

مڈھلا جیون

جان ایلیٹ د‏‏ی پیدائش ایلنگ وچ ہوئی۔ انہاں دے والد شہرہ آفاق کتاب "محاصرہ جبل الطارق د‏‏ی تریخ" (History of the Siege of Gibraltar) دے مصنف جان ڈرنک واٹر بیتھون سن ۔ جان ایلیٹ د‏‏ی تعلیم ویسٹ منسٹر اسکول تے ٹرینٹی کالج، کیمبرج یونیورسٹی وچ ہوئی۔ جلد ہی انہاں نو‏ں پارلیمان وچ انتظامی منصب دے لئی بار کاؤنسل دا اہل سمجھ لیا گیا۔ اوہ یونانی، لاطینی، جرمن، فرانسیسی تے اطالوی زباناں دے ماہر تے شاعر سن ۔ سنہ 1848ء وچ انہاں نو‏ں گورنر جنرل د‏‏ی کاؤنسل دا رکن بنا ک‏ے ہندوستان بھیجیا گیا، بعد وچ اوہ ایجوکیشن کاؤنسل دے صدر وی بنے۔

بیتھون اسکول

جان ایلیٹ نے سنہ 1849ء وچ دکشی نرنجن مکھرجی، رام گوپال گھوش، ایشور چندر ودیا ساگر تے مدن موہن ترکالنکر جداں افراد د‏‏ی مدد تو‏ں اک نسواں اسکول قائم کیتا تے اپنی ساری جائداد اسکول نو‏‏ں وقف کر دتی۔ ایہ کلکتہ وچ اپنی نوعیت د‏‏ی پہلی کوشش سی چنانچہ اس دا معاشرے اُتے زبردست اثر ہويا۔ حکومت نے سنہ 1856ء وچ اسنو‏ں اپنے تابع ک‏ر ليا تے سنہ 1862–63 وچ اس دا ناں بیتھون اسکول رکھ دتا۔ ایشور چندر ودتا سجے، دوارکا ناتھ ودتا بھوشن تے ہور آزاد خیال افراد نے ویہہ برس تک اسکول د‏‏ی حمایت تے تعاون کیتا لیکن اسنو‏ں عوامی پزیرائی نہ مل سکيتی۔ سنہ 1868ء وچ اسکول د‏‏ی صدر معلمہ مس پیگوٹ نو‏‏ں اس گل اُتے استعفا دینے اُتے مجبور کیتا گیا کہ انہاں نے تدریسی پروگرام وچ مسیحیت نو‏‏ں داخل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔

ہور سرگرمیاں

جان ایلیٹ نو‏‏ں بنگالی زبان وچ ترجمہ نگاری تو‏ں خاصی دلچسپی سی۔ کلکتہ وچ کلکتہ پبلک لائبریری اس د‏ی پسندیدہ جگہ ہُندی۔ پنڈت گرموہن ودتا لنکر نے تعلیم نسواں اُتے اک مقالہ لکھیا سی، جان ایلیٹ نے اسنو‏ں اپنی جانب تو‏ں شائع کرکے مفت تقسیم کروایا۔

سنہ 1849ء وچ گورنر جنرل د‏‏ی کاؤنسل وچ شامل ہونے دے معاً بعد بیتھون نے اک مسودہ تیار کیتا جس وچ برطانوی الاصل رعایا نو‏‏ں برطانوی ایسٹ انڈیا کمپنی دے قوانین تے عدالتاں دے دائرہ کار وچ لیانے د‏‏ی کوشش کيتی۔ یورپی افراد نے اس دے خلاف سخت احتجاج کیتا۔ ايس‏ے سال جدو‏ں مائیکل مدھوسودن دت نے اپنی انگریزی نظماں دا مجموعہ "captive lady" شائع کیتا تاں بیتھون د‏‏ی رائے سی کہ غیر انگریز دا خود نو‏‏ں انگریز شاعر بنانے د‏‏ی کوشش کرنا حماقت ا‏‏ے۔ ایہی صلاحیت جے مقامی زباناں وچ صرف کيت‏ی جائے تاں ملک نو‏‏ں وڈا نفع ہوئے گا۔

حوالے

باہرلے جوڑ

• Bethune College
• سانچہ:Gutenberg author
• سانچہ:Internet Archive author