باکو

باکو
>نشان<centre>
دیس:	آذربائیجان
رقبہ:	260 مربع کلومیٹر
لوک گنتی:	2,036,000

باکو آذربائیجان دا راجگھر تے سب توں وڈا شہر اے ، ایہہ بحیرہ قزوین ( بحیرہ کیسپیئن) دے ساحل تے آباد اے ۔ سنہ2003ء دی مردم شماری دے مطابق اسدی لوک گنتی 20،74،300 اے ۔ باکو جگ چ تیل دے وڈے ذخيرے دے علاقے چ واقع اے ایس لئی ایہہ تیل دیاں صنعتاں دا مرکز اے ۔ شہر 11 ضلعاں تے 48 ٹاؤناں چ ونڈیئا ہوئیا اے ۔ باکو دا گھبلا حصہ پرانا شہر اے جس دے دوالے فصیل اے ۔ دسمبر 2000ء چ اقوام متحدہ دے ادارے یونسکو نے اسنوں عالمی ثقافتی ورثہ قرار دتا ۔ شطرنج دے جگ چ منے پرمنے کھیڈاری گیری کیسپاروف دا تعلق وی باکو نال اے ۔ ( اوداں گیری کیسپاروف روسی اے تے رہندا آذربائیجان چ اے)

تریخ

باکو دا ناں فارسی دے لفظ بادکوبہ ( ہواواں دا ماریئا ہوئیا) توں نکلیئا اے تے اس دے ساحل سمندر تے واقع ہون دی وجہ توں ایہہ ناں اس شہر دی صحیح ترجمانی کردا اے ۔ گھبلے زمانے دے مورخ اسنوں باکویہ ، بلاکوہ تے باکہ وی لکھدے رہے تریخ چ اسدا ناں تیجی صدی عیسوی دے بعد توں برابر آ رہیا اے ۔ باکو لمبے چر تک شیروان شاہاں دے کول رہیا ۔ 1550ء چ صفوی سلطنت دے سلطان طہماسپ اول نے اس تے مل مار لئیا ۔ 1583ء توں 1660ء تک ایہہ شہر سلطنت عثمانیہ دے ہیٹھ رہیا ۔ 1806ء چ روسی سلطنت نے اسنوں ایرانیاں توں کھو لئیا ۔ جزیرہ نما آبشاران توں پہلی وار مشیناں نال 1842ء چ تیل کڈیئا گئیا ۔ 1877ء چ ایتھے ریلوے لین بچھائی گئي ۔ 1907ء چ باکو توں باطوم (بحیرہ اسود) تک تیل دی پائپ لین مکمل ہوگئی تے برآمد ہون لگا ۔ انقلاب روس دے بعد 31 جولائی 1918ء توں 28 اپریل 1920ء تک باکو آزاد دیس آذربائیجان دا راجگھر رہئیا تے فیر لال فوج نے اس تے مل مار لئیا ۔ دسمبر 1991ء چ روس ٹٹن دے بعد باکو آزاد جمہوریہ آذربائیجان دا صدر مقام بن گئیا ۔ باکو دے نیڑے پارسیاں دا آتش کدہ اج وی قائم اے ، مجوسی مذہب دے بانی زرتشت دا تعلق وی آذربائیجان نال سی ۔

یورپی دیساں دے راجگڑھ خطے دے حساب نال
چڑھدا یورپ	ماسکو  • منسک  • کیف  • آستانہ۲  • کشینیف  • وارسا  • پراگ  • بوداپست  • براتسلاوا  • بخارسٹ  • باکو۱  • یریوان۱  • تبلیسی۱
چڑھدا دکھن یورپ	تیرانا  • پریسٹینا  • ساراجیوو  • نیکوسیا  • بلغراد  • ایتھنز  • سکوپیے  • پودگورتسا  • انکرہ۲  • نیکوسیا  • زاغرب  • صوفیہ
لہندا یورپ	لندن  • پیرس  • برلن  • ایمسٹرڈیم  • برسلز  • ویآنا  • برن  • لکسمبرگ (شہر)  • وادوس
اتلا یورپ	ہیلسنکی  • اوسلو  • سٹاکہوم  • کوپن ہیگن  • ریگا  • ویلنیوس  • ٹالن  • ریکجاوک
دکھن یورپ	روم  • انڈورا لا ویلا  • لیوبلیانا  • ولیٹا  • میڈرڈ  • لزبن  • سان مرینو شہر  • مناکو
۱:قفقاز چ ایشیا تے یورپ وشکار دیس:: ۞:: ۲:دیس ایشیا چ تے کجھ حصہ یورپ چ
وڈے شہر:استمبول • سینٹ پیٹرزبرگ • بون • ہامبرگ • میلان • بارسلونا • روستوو نا دانو • میونخ • خارکیف • نیژنی نووگورد • سمارا • قازان • برمنگھم • اوفا • وولگوگراد • کولون • دنیپرو • اودیسا