نیپولین

نیپولین
جمن تھاں	{{{جمن تھاں}}}
جمن نی تاریخ	{{{جمن نی تاریخ}}}
دیس	فرانس
ناگرکتا	{{{ناگرکتا}}}
کم	سیاستدان/جرنیل
سال سرگرم	{{{سال سرگرم}}}
گن	شہنشاہ فرانس

نپولین بونا پارٹ (1768-1821) فرانس دا اک سیاسی تے فوجی آگو سی جیہڑا انقلاب فرانس تے اوہدے نال جڑیاں لڑائیاں ویلے اگے آیا۔ اسدی اگوائی چ فرانسیسی فوجاں نے یورپ دے بہت سارے علاقیاں تے مل ماریا۔ واٹرلو دی لڑائی وچ ہار مگروں اسنوں سینٹ ہلینا جزیرے چ بند کردتا گئیا جتھے اوہ مریا۔ اوہنے فرانس وچ ایسے کم کیتے جیدے اثرات ہجے وی ہيگے نیں۔

جم پل

نیپولین فرانس دے جزیرہ کارسیکا دی تھاں اجاکیو چ 15 اگست 1769ء چ جمیا۔ اک سال پہلے ایہ جزیرہ جینوآ توں فرانس نوں ملیا۔ اوہ 8 پین پراواں وچوں دوجے نمبر تے سی۔ نپولین دا پیو کارلو بوناپارٹ اک وکیل سی جیہڑا کارسیکا ولوں فرانس دے بادشاہ لوئی XVI دے دربار وچ سی۔ اوہدی ماں لٹیزیا ریمولینو نے اپنے نچلے پتر نوں ڈاہڈے ڈسپلن وچ رکھیا۔ جوزف اوہدا وڈا پرا سی تے لوسین، ایلیزا، لوئیس، پالین، کیرولین تے جیروم اوس توں نکے سن۔ 21 جولائی 1771 نوں اوہنوں اجاکیو گرجے وچ کیتھولک سائی بنایا گیا۔ کھاندے پیندے گھر دا نیانا ہون باجوں اوہنوں اوہنوں ودیا تھانواں تے پڑھنا اسان سی۔ جنوری 1779 وچ اوہنوں اک مزہبی سکول وچ فرانسیسی پڑھنے پایا گیا تے مئی وچ اوہونں برائینی لی شتو دی فوجی اکیڈیمی وچ پیجیا گیا۔ اکیڈیمی وچ اوہدا کارسیکی بولن اک مخول سی پر اک استاد دا کہنا سی جے اوہ میتھمیٹکس تریخ تے جغرافیے وچ بہت تیز سی۔ 1784 وچ ایتھوں پڑھائی کرن مگروں اوہنے اکول ملٹری، پیرس وچ گیا تے جیہڑا اوہدا سمندری فوج وچ جان دا شوق سی اوتھے اوہ مک گیا۔ ایتھے اوہدی سکھلائی توپخانے وچ افسر بنن دی سی۔ پیو مرن باجوں اوہنوں پیسے تھوڑے ہون تے دو سال دی پڑھائی اک سال وچ کرنی پئی۔اکول ملٹری توں پڑھن والا اوہ پہلا کارسیکی سی۔

لڑائیاں

کارسیکا تے طولون

ستمبر 1785 وچ فوجی پڑھائی سکھلائی مکن تے اوہنوں فوج وچ توپخانے دی اک رجمنٹ وچ کچا لفٹین لا دتا گیا۔ 1789 وچ انقلاب فرانس دے ٹرن تے دو سال دی چھٹی لے کے پیرس تے کارسیکا ٹرگیا۔ کارسیکا وچ انقلابی فرانس نال ہمدردی ہون باجوں ایس ولوں لڑ ریا سی تے جولائی 1792 وچ اوہنوں کپتان بنا دتا گیا۔ جون 1993 وچ اپنے ٹبر نال اوہ فرانس آگیا۔ طولون شہر انقلاب فرانس دا ویری تے بادشاہ نال جڑیا ہویا سی اوہدے کول برطانیہ دی سمندری فوج ولوں وی ہلہ شیری سی تے اوہنے اوتھے مل ماریا ہویا سی۔ نپولین نوں اوس شہر نوں واپس لین دا کیا گیا اوہنے شہر دا دوالا ویکھ کے اک اچی تھاں تے توپاں لے کے بندرگاہ تے کھڑے برطانوی جہازاں تے گولے سٹ تے اوہناں نوں اوتھوں نسایا۔ شہر تے فیر انقلابی فرانس تے ہتھ آگیا۔ ایس لڑائی وج اوہدے پٹ تے زخم وی آیا۔ ایس کم تے اوہنوں 24 سال دی عمر وج برگیڈیر بنادتا گیا تے اٹلی تے ہلہ بولن والی فرانسیسی فوج دے توپچانے دا آگو بنادتا گیا۔ اپریل 1794 وچ اوہنے اٹلی دے واوا سارے سمندری کنڈے تے لاگے دیاں تھانواں تے مل مارلیا۔ ڈیزائری کلاری نال اوہنے ایس ویلے منگنی کیتی۔

اٹلی دیاں لڑائیاں (1796–97)

اکتوبر 1795 نوں اوہنے پیرس دے انقلاب ویریاں نوں ہرایا ایس گل تے اوہنوں اٹلی والی فوج دا آگو بنا دتا گیا۔ 9 مارچ 1796 نون اوہنے ڈیزائری کلاری نال منگنی توڑ کے جوزفین ڈی ہیوہارنائیس نال ویاہ کرلیا۔ ویاہ دے دو دن مگروں اوہنے اٹلی دی فوج دی کمانڈ سمبہالی تے لوڈی دی لڑائی وچ لمبارڈی وچ اسٹریا والیاں نوں ہرایا تے اوہناں نوں لمبارڈی توں بار کڈیا مارچ 1797 وچ اوہ فوج نوں آسٹریا لے گیا تے اسٹریا نال اتلا اٹلی تے تھلویں دیس لے کے صلح کرلی۔ ایس مگروں اوہنے وینس ول مڈیا تے اوہدی 1100 ورے دی ازادی مکادتی۔

نپولین جسوسی تے لکن وچ بہت ود سی۔ اپنیاں فوجاں دے کھلار نوں لکا کے تے اپنے ویری دے سب توں ماڑے پاسے تے ایہناں توں کٹھیاں ہلہ بلوا کے اوہ لڑائی جت سکدا سی۔ اٹلی دیاں لڑائیاں وج اوہنے 150,000 قیدی ، 540 توپاں تے 170 چنڈے پھڑے۔ فرانسیسی فوج 67 لڑائیاں وچ پئی تے 18 چونویاں لڑائیاں وچ توپخانے دی ودیا ٹیکنالوجی تے نپولین دیاں چالاں نال جتیاں۔

ایہناں لڑائیاں وچ ای اوہ فرانسیسی سیاست وچ وڈیا۔ اوہنے 2 اخبار کڈے۔ شاہ پسنداں نے جدوں اوہدے تے اٹلی نوں لٹن دا الزام لایا تے اوہنے اک جرنیل نوں پیج کے اوہناں نوں مکا دتا۔ 18 اکتوبر 1797 نوں آسٹریا نال اک ٹریٹی کرکے ہیرو وانگوں پیرس آیا۔ ٹیلیرانڈ فرانس دے نویں وزیر نال ملدا اے جیہڑا اوہدے شہنشاہ بنن تے وی وزیر ریندا اے تے دونویں برطانیہ تے ہلہ بولن دی سوچدے نیں۔

مصر دیاں لڑائیاں (1798–1801)

ماڑی فرانسیسی سمندری فوج ہون باجوں اوہ برطانیہ نوں جھڈ کے مصر دی سوچدے نیں جے اینج ہندستان وچ ٹیپو سلطان نال جڑیا جاوے تے برطانیہ نوں اوتھوں کڈیا جاوے۔ 9 جون 1799 نوں اوہ مصر دے راہ وچ مالٹا تے مل ماردے نیں تے فیر برطانوی سمندری فوج توں بچدے ہوۓ جولائی وچ سکندریہ اپڑدے نیں۔ دو لڑائیاں وچ جتن مگروں مصر نپولین دے ہتھ وچ ہوندا اے۔ پہلی اگست نوں نیل دی لڑاؤی وچ ہوریشیو نیلسن نے دو نوں چھڈ سارے فرانسیسی جہازاں تے مل ماریا یا تباہ کردتے۔ 1799 دے مڈ وچ اوہنے عثمانی سلطنت دے صوبے شام دے کنڈیاں تے چڑھائی کیتی۔ اوہدی فوج وچ بیماریاں وی پھیل گیاں تے اوہنوں فیر مصر انا پیا۔ جتھے اوہنے ابوکیر دی تھاں تے اک عثمانی فوج نوں ہرایا۔

فرانس تے راج

24 اگست 1799 نوں اپنی فوج نوں مصر وچ چھڈ کے جدوں برطانوی سمندری فوج نے وی اوہدی ناکہ بندی تھوڑی کردتی سی اوہ بنا اپنی سرکار تون پجھے فرانس پونچ گیا. 9 نومبر 1799 نوں کج لوکاں نوں نال رلاکے نپولین نے پرانی سرکار مکا کے نویں سرکار بنائی۔ نویں سرکار وچ نپولین ڈوکس تے سائیس کج چر لئی چلان لئی چنے گۓ۔ نویں قنون وچ نپولین پہلا کونسل سی اوہ ٹویلیریز رہن لگ گیا۔ اوہ ہن فرانس دا سب توں تکڑا بندا سی۔ 1800 وچ اوہ الپس پار کرکے اٹلی فرانس دی ہاردی ہوئی فوج نال رلدا اے تے آسٹریا دی فوج نوں ہراندا اے پر آسٹریا ہجے وی صلع تے ناں آیا نپولین ہوہنلنڈن تے فیر آسٹریا نوں ہراندا اے فروری 1801 وچ آسٹریا نال کج ہور علاقے لے کے صلح ہوجاندی اے۔ لڑائی توں تنگ برطانیہ تے فرانس وی صلع ول وددے نیں تے مارچ 1802 وچ آمیان ٹریٹی وچ صلع ہوجاندی اے۔ 1802 وچ غلامی دے مسلے تے ہیٹی وچ اوہدے خلاف بغاوت ہوندی اے۔ نپولین نوں برطانیہ نال لڑائی سامنے دسدی اے تے امریکہ وچ فرانسیسی تھاں بچانا اگر لڑائی ہووے تے مسلہ سی ایس لئی اوہ ایہ تھاں لوئزیانہ پرچیز دے ناں تے امریکہ وچ اک وڈے فرانسیسی دیس نوں 3 سنٹ اک ایکڑ دے پآ نال امریکہ اگے ویچ دتا۔

فرانسیسی سلطنت

نپولین نوں شاہپسنداں تے جیکوبی ٹولی دیاں قاتلانہ سازشاں نال وی نبڑنا پیا۔ ایناں سازشاں دا اوہدے نیڑے ایہ حل سی جے اوہ آپ شہنشاہ بن جاوے۔ 2 دسمبر 1804 نوں اوہنے پیرس دے نوٹرڈیم ڈی پیرس دے گرجے وچ پوپ دے ہتھوں تاج پایا تے شہنشاہ تے جوزفین دے ملکہ ہون دا ہوکا دتا۔ 26 مئی 1805 نوں اوہنے میلان گرجا وچ اٹلی دا بادشاہ بنن دا سدا دتا۔ اپنے چوٹی دے جرنیلاں وچوں 18 نوں اوہنے سلطنت دے مارشل دا ناں دتا تاں جے فوج وی اوہدے نال جڑی روے۔

مئی 1803 نوں برطانیہ نے آمیاں دی صلع توڑدیاں ہویاں فرانس نال لڑائی دا ہوکا دتا۔ فرانس دے اتر وچ نپولین نے بولون وچ ٹھہریا تے برطانیہ تے چڑھائی دی صلاح کیتی 1805 تک اوہنوں اندازہ ہوگیا جے فرانسیسی سمندری فوج برطانوی سمندری فوج نوں نئیں ہرا سکدی پر اوہنے ایہنوں انگریزی چینل توں پرے کھڑن دا سوچیا۔ 1805 تک برطانیہ آسٹریا تے روس نوں رلا کے فرانس دے خلاف اک جٹ بنا چکیا سی۔ فرانسیسی سمندری جہاز طولون تے بریسٹ دے برطانوی کیرے توں نکل کے ویسٹ انڈیز تے جا ہلہ بولدے نیں ایس آس نال جے برطانوی جہاز اوہدر جان کے تے پچھوں فرانسیسی تے ہسپانوی جہاز نال انگلینڈ تے فوج اتاری جاوے۔ جولائی 1805 نوں فرانسیسی بیڑے نوں لڑائی وچ ہار ہوندی اے نپولین نے برطانیہ تے ہلہ بولن دا خیال دل وچون کڈ دتا۔

آسٹریا دی فوج جدوں باویریا وچ وڈدی اے تے نپولین بولون وچ فرانسیسی فوج فوج فوج نوں چپ چپیتے جرمنی ول مڑن دا کیندا اے تے ایہنوں گرینڈ آرمی دا ناں دیندا اے۔ ایہ آسٹرین فوجاں نوں کیرے وچ لے کے ایدے پچھلے جوڑ کٹ دیندی اے تے باویریائی فوج نال رل کے 20 اکتوبر 1805 نوں 30،000 فوج نوں بندی بنالیندے نیں۔ پر اگلے دن ای ٹریفلگر دی لڑائی وچ برطانیہ نوں جت ہوندی اے تے ایدا ایہ مطلب سی جے اوہنوں سمندراں تے قابو اے۔

6 ہفتیاں مگروں اپنے تاج پانے دے اک ورے مگروں آسٹرلٹز دی تھاں تے اوہ آسٹریا تے روس دیاں کٹھیاں فوجاں نوں ہراندا اے۔ تیسرا جٹ جاندا اے مقدس رومی سلطنت وی مک جاندی اے نپولین اک رہائن جٹ بناندا اے تے اپنی لڑائیاں دی یاد وچ جت دی ڈاٹ بنان دا کیندا اے۔

مصر تے مل مارن وچ جت ناں ہو‏ي پر روس نوں دکھن ولوں ڈرا کے رکھن لئی ایدر دے دیساں نال یاری لانا ضروری سی۔ ایس کم لئی اوہنے غثمانی سلطنت تے ایران اپنے بندے کلے۔ آسٹرلٹز دی ہار مگروں ترک سلطان نے اوہنوں شہنشاہ من لیا تے ایران نال جوڑ 1907 توں 1809 تک برطانیہ تے روس دے خلاف چلیا پر ایہ ٹٹ گیا جدوں فرانس نے روس نال جٹ بنایا۔

1806 وچ یورپی دیس فرانس دے برخلاف فیر جٹ بناندے نیں پر نپولین پرشیا نوں جینا تے اورشٹڈ دیاں لڑائیاں وچ اکتوبر وچ ہراندا اے 14 جون 1807 نوں فرائیڈلینڈ دی لڑائی وچ روسی فوج اوہدے کولوں کٹ کھاندی اے۔ روس فرانس نال ٹلسٹ ٹریٹی کردا اے تے پرشیا نال وی ٹریٹی کیتی جاندی اے۔ پرشیا کولوں اوہدا ادا دیس کھولیا جاندا اے۔ نویں دیس بناکے اوتھے اوہ اپنے مرضی دے بادشاہ لاندا اے۔ اوہ پورے یورپ تے ایہ روک لادندا اے جے کوئی برطانیہ نال کاروبار ناں کرے۔ برطانوی چیزاں دا بائیکاٹ کردتا جاندا اے پر ایہ روک اک تکڑی سمندری فوج ناں باجوں چل نئیں سکدی۔

برطانیہ نال کاروبار کرن دی ایس روک نوں پرتگال نئیں مندا تے ایس تے 1807 وچ سپین نال رل کے نپولین پرتگال تے ہلہ بولدا اے۔ نپولین سپین تے وی مل مارلیندا اے تے ایتھوں دے بادشاہ نوں لا کے اپنے پرا نوں بادشاہ بنا دیندا اے۔ سپین دے لوک فرانسیسی فوج دے خلاف گوریلا لڑائی کردے نیں۔ ایہ اک نویں ول دی لڑائی سی جیہڑی لک چھپ ہوندی سی۔ اوہ سپین دی فوج نوں ہراندا اے تے اک برطانوی فوج نوں سمندر دے کنڈے تک نساندا اے۔

پچھے آسٹریا فیر اکھاں کڈدا تے اہونوں فیر فرانس اپنے 3 لکھ ودیا فوجی سپین وچ لڑن لئی چھڈنے پیندے نیں۔ ایہ لڑائی نپولین مکرون لکھدا اے جے اوہدی وڈی غلطی سی جتھوں اوہدی وڈی ہار دی نیو رکھی گئی۔اپریل 1809 وچ آسٹریا نے اوہدے نال صلع توڑدتی۔ نیپولین اسٹریا اپڑدا پر اوہنوں ویانا کول ہار ہوندی ے پر اوہ چھیتی نال اپنی فوج نوں کٹھا کرکے فیر لڑدا اے تے واگرام دی تھاں تے آسٹریا نوں ہراندا اے۔ آسٹریا تے فرانس دے وشکار شونبرونن دی ٹریٹی تے کگی ماری جاندی اے۔ پوپ اوہدے برطانیہ دے بائیکاٹ نوں نئیں مندا جس تے اوہدے دیس کھولۓ جاندے نیں تے اوہنوں بندی بنا لیا جاندا اے اوہ مئی 1814 نوں چھٹدا اے۔ 1810 وچ نپولین جوزفین نوں طلاق دیندا اے آسٹریا دی شہزادی میری لوئزی نال ویاہ کرلیندا اے ایس گل تے گرجے نال ساک ہور وگڑدے نیں۔

1811 وچ روس فرانس ساک وگڑدے نیں، روس برطانیہ دے بائیکاٹ توں منکردا اے۔ نپولین اوہنوں خبردار کردا اے جے اوہ برطانیہ نال میل جول کردا اے۔ 1812 وچ الیگزنڈر دے وزیر اوہنوں فرانسیسی سلطنت تے ہلہ بولن تے پولینڈ تے دوبارہ مل مارن دی صلا دیندے نیں۔ روس دیاں لڑائی دیاں تیاریاں دیاں سوآں سن کے نپولین اک وڈی فوج بنان لک جاندا اے۔ اوہ 450،000 دے نیڑے فوجی کٹھے کردا اے۔ نپولین نوں بار بار روس تے ہلہ ناں بولن دی صلا دتی جاندی اے پر اوہ کسے دی نئیں سندا تے 23 جون 1812 نوں روس ول اوہدی فوج ٹرپیندی اے۔ نپولین جدوں روس اپڑدا اے تے روس اوہنوں اندر آن دیندا اے پر اوہدی فوج تے گھوڑیاں نوں کھان لئی کج نئی لبدا۔ روسی لڑای توں بچدے اوہنون اگے ودن دینے نیں۔ ماسکو شہر کول 7 ستمبر نوں بوروڈینو دی لڑائی وچ اک دن وچ 44000 روسی تے 35000 فرانسیسی مارے جاندے نیں۔ ایہ اوس ویلے تک تریخ دی سب توں وڈے قتلام والی لڑائی سی۔ روسی فوج پچھے ہٹدی اے۔ نپولین ماسکو وچ وڑدا اے ایہ ےوج کے جے ہن روسی صلع دی گل بات کرن گے پر اوہ شہر نون اگ لا کے پرے ہوجاندے نیں۔ نپولین اک مہینہ اوتھے ریندا تے فیر واپس فرانس ول چلدا اے۔ اوسدی فوج دی واپسی ہور گلاں نال روسی ٹھنڈ باجوں تباہ کردین والی سی۔ 400000 دی فوج جدوں بیلارس دا بیریزینا دریا واپسی تے نومبر 1812 نوں پار کردی اے تے اوہدی گنتی 40000 دے دوالے سی۔ روس دے 150،000 فوجی تے لکھاں سولین مارے گۓ۔

1812-13 دے پالے وچ فرانس تے روس اپنی فوجی تیاری کردے رۓ۔ نپولین نے 350000 دی فوج کھڑی کرلئی۔ نپولین دی روس توں اوکھی واپسی توں حوصلہ پھڑ کے پرشیا وی فرانس دے خلاف آسٹریا سویڈن برطانیہ سپین پرتگال نال رل جاندا اے۔ نپولین جرمنی آندا اے تے اگست 1813 نوں ڈریزڈن دی لڑائی وچ ایہناں فوجاں نوں ہراندا اے۔ ایس جت دے ہوندیاں ہویاں وی اوہدے خلاف اک ہور وڈی فوج کھڑی ہوندی اے تے لیپزش دی لڑائی وچ اوہدے کول 195,000 فوج تے اوہدے ویریاں کول 430000 فوج سی 16–19 اکتوبر 1813 نوں ہون والی ایس لڑائی وچ نپولین نوں ہار ہوندی اے۔ ایہ اوس ویلے تک تریح دی سب تون وڈی لڑائی سی جیدے 600000 فوجی لڑے۔ نپولین دیاں ساریاں لڑائیاں وچوں ایہ سب توں وڈی سی ایدے وچ 90000 فوجی مارے گۓ۔ فرانس واپس ہوندیاں اوہدے نال 70000 فوجی تے 40000 اوارہ۔ اوہدے پچھے لگے ویریاں دے فوجی اوس توں تن گنا سن۔ اوہ کج لڑائیاں جتدا اے پر ایدھے نال کوئی فرق نئیں پیندا۔ مارچ 1814 نوں پیرس تے مل مار لیا جاندا اے۔ اوہدے جرنیل لڑن توں منکر جاندے نین تے 11 اپریل نوں اوہنوں راج چھدنا پیندا اے۔ نپولین نوں بحیرہ روم وچ ایلبا دے جزیرے تے دیس نکالا دیدتا جاندا اے۔

100 دن

نپولین 26 فروری 1815 نوں لک چھپ کے ایلبا توں فرانس اپڑدا اے۔ جیہڑے سپاہی اوہنوں پھڑن لئی پیجے جاندے نیں اوہناں کول پہنچ کے اوہ گھوڑے توں تھلے اتردا اے تے، "میں ایتھے آں، ماردیو اپنے شہنشاہ نوں جے تسیں چاہندے او"۔ سپاہی جواب وچ "شہنشاہ زندھ باد" کیندے نیں تے اوہدے نال پیرس ول ٹر پیندے نیں۔ نپولین دے آن دی خبر سن کے فرانس دا بادشاہ لوئی XVIII نس جاندا اے۔ ویانا کانگرس اونوں 13 مارچ نوں قنون توڑن والا کیندی اے تے 4 دن مگروں چارے طاقتاں برطانیہ آسٹریا، پرشیا تے روس ہر کوئی ڈیڑھ لکھ فوجی اوہدے راج نوں مکان لئی لڑائی وچ لیان دا وعدھ کردی اے۔

نپولین 20 مارچ نوں پیرس اپڑدا تے 100 دن تک راج کردا اے۔ جون دے مڈھ تک اودے کول 2 لکھ فوج کٹھی ہوجاندی اے تے اوہ اکہ فیصلہ کردا اے جے ایس توں پہلے کے پرشیا تے برطانیہ دیاں فوجاں رلن اوہ ایناں دے وشکار اجانا چاندا اے ےت ایس لئی فرانسیسی فوج بیلجیم وچ وڑدی اے۔ 18 جون 1815 نوں واٹرلو دی تھاں تے نپولین دا ٹاکرا بلوخر تے ویلنگٹن دیاں فوجاں نال ہوندا اے۔ نپولین واٹرلو ہار جاندا اے۔ فرانسیسی فوج نسدی اے۔ نپولین 15 جولائی 1815 نوں لیندے فرانس دے ضلعے شارنتے-میریٹائیم دے اک جزیرے توں جتھے اوہ امریکہ جان دی سوچ ریا سی اک انگریز سمندری کپتان دے ہتھوں پھڑیا جاندا اے۔

سینٹ ہیلنا تے موت نپولین نوںوڈا سمندر اوقیانوس دے اک جزیرے سینٹ ہیلنا وچ قید کردتا جاندا اے۔ ایہ اک برطانوی جزیرہ سی جیہڑا افریقہ توں 1870 کلومیٹر دور سمندر وشکار سی۔

فروری 1821 نوں نپولین دی صحت خراب ہوئي 3 مئی نوں اوہنوں 2 ڈاکٹراں نے ویکھیا۔ دو دن مکروں 5 مئی 1821 نوں اوہ مرگیا۔ اوہدے منہ تے آچری شبد ایہ سن:"فرانس، فوج، فوج دا آگو، جوزفین"۔ 15 دسمبر 1840 نوں اوہدا مردہ پیرس لیا کے دبیا گیا۔

کم نپولین نے کئی ایسے کم کیتے جیہڑے ہلے وی ودیا گنے جاندے نیں۔ کوڈ سول، اچی پدھر دی پڑھائی، ٹیکس دے قنون، سڑکاں گلیاں دا پربندھ، بینک ڈی فرانس دا بنانا، کیتولک چرچ نال صلع اوہدے وڈے کم ںیں۔ مئی 1802 وچ اوہنے فرانس سب توں وڈا ٹکا لیجن آف آنر ٹوریا۔