"<span lang="ur">ترک بولیاں</span>[[ گٹھ:مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے ]]" دیاں دہرائیاں وچ وکھراپا

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
Browse history interactively
→ پراݨی سودھنویں لکھائی →
Content deleted Content added
ویژوئلWikitext
No edit summary
ٹیگ: موبائیل توں لکھائی موبائیل ویب سائیٹ توں تبدیلی
اصلاح اعداد
لیک ۱۵ – لیک ۱۵ –
}}
}}


'''ترک بولیاں''' (Turkic languages) [[ترک|ترک قوم]] دیاں بولیاں جاݨ آلیاں گھٹو گھٹ 35 [[بولی|بولیاں]] دا [[بولی ٹبر]] اے۔ <ref>Dybo A.V., ''"Chronology of Türkic languages and linguistic contacts of early Türks"'', Moskow, 2007, p. 766, [http://altaica.narod.ru/LIBRARY/xronol_tu.pdf] (''In Russian'')</ref>
'''ترک بولیاں''' (Turkic languages) [[ترک|ترک قوم]] دیاں بولیاں جاݨ آلیاں گھٹو گھٹ ۳۵ [[بولی|بولیاں]] دا [[بولی ٹبر]] اے۔ <ref>Dybo A.V., ''"Chronology of Türkic languages and linguistic contacts of early Türks"'', Moskow, 2007, p. 766, [http://altaica.narod.ru/LIBRARY/xronol_tu.pdf] (''In Russian'')</ref>
ایہ تھللے چڑھدے [[یورپ]]، [[بحیرہ روم]]، [[سائبیریا]] تے [[چڑھدا ترکستان|چڑھدے ترکستان]] تک بولیاں جاندیاں نیں۔ ایہنوں [[الطائی بولیاں|الطائی بولیاں ٹبر]] دا حصہ بݨاوݨ دی تجویز اے۔ <ref name="Ethnologue Altaic">{{cite web|author=Gordon, Raymond G., Jr. (ed.)|authorlink=Ethnologue|url=http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90009|title=Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Language Family Trees – Altaic|accessdate=2007-03-18|year=2005}}</ref><ref name="LanguagesOfTheWorld">{{cite book|last=Katzner|first=Kenneth|title=Languages of the World, Third Edition|publisher=Routledge, an imprint of Taylor & Francis Books Ltd.|date=March 2002|isbn=978-0-415-25004-7}}</ref>
ایہ تھللے چڑھدے [[یورپ]]، [[بحیرہ روم]]، [[سائبیریا]] تے [[چڑھدا ترکستان|چڑھدے ترکستان]] تک بولیاں جاندیاں نیں۔ ایہنوں [[الطائی بولیاں|الطائی بولیاں ٹبر]] دا حصہ بݨاوݨ دی تجویز اے۔ <ref name="Ethnologue Altaic">{{cite web|author=Gordon, Raymond G., Jr. (ed.)|authorlink=Ethnologue|url=http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90009|title=Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Language Family Trees – Altaic|accessdate=2007-03-18|year=2005}}</ref><ref name="LanguagesOfTheWorld">{{cite book|last=Katzner|first=Kenneth|title=Languages of the World, Third Edition|publisher=Routledge, an imprint of Taylor & Francis Books Ltd.|date=March 2002|isbn=978-0-415-25004-7}}</ref>


'''ترک زباناں''' (Turkic languages) [[ترک|ترک قوم]] د‏‏ی طرف تو‏ں بولی جانے والی گھٹ تو‏ں گھٹ پینتِیہہ [[زبان]]اں دا [[لسانی خاندان]] ا‏‏ے۔<ref>Dybo A.V., ''"Chronology of Türkic languages and linguistic contacts of early Türks"'', Moskow, 2007, p. 766, [http://altaica.narod.ru/LIBRARY/xronol_tu.pdf] {{wayback|url=http://altaica.narod.ru/LIBRARY/xronol_tu.pdf |date=20050311224856}} (''In Russian'')</ref>
ایہ جنوب مشرقی [[یورپ]]، [[بحیرہ روم]]، [[سائبیریا]] تے مغربی [[چین]] وچ بولی جاندی ا‏‏ے۔ اسنو‏ں متنازع [[الطائی زباناں|الطائی بولی خاندان]] دا حصہ بنانے د‏‏ی تجویز ا‏‏ے۔<ref name="Ethnologue Altaic">{{cite web|author=Gordon, Raymond G., Jr. (ed.)|authorlink=Ethnologue|url=http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=90009|title=Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Language Family Trees – Altaic|accessdate=2007-03-18|year=2005|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181225063313/https://www.ethnologue.com/browse/families|archivedate=2018-12-25|url-status=live}}</ref><ref name="LanguagesOfTheWorld">{{cite book|last=Katzner|first=Kenneth|title=Languages of the World, Third Edition|publisher=Routledge, an imprint of Taylor & Francis Books Ltd.|date=مارچ 2002|isbn=978-0-415-25004-7}}</ref>


ترکی بولیاں 17 کروڑ لوکاں دی [[ماں بولی]] اے تے ایہدے کل بلارے 20 کروڑ توں ودھ نیں۔<ref>Brigitte Moser, Michael Wilhelm Weithmann, Landeskunde Türkei: Geschichte, Gesellschaft und Kultur, Buske Publishing, 2008, p.173</ref><ref>Deutsches Orient-Institut, Orient, Vol. 41, Alfred Röper Publushing, 2000, p.611</ref><ref>http://www.zaman.com.tr/iskander-pala/turkceyi-kac-kisi-konusuyor_480993.html</ref> ایس بولی ٹبر وچوں سبھ توں زیادہ بولی جاݨ آلی بولی [[ترک بولی]] اے جیہڑی خاص کر [[اناطولیا]] تے [[بلقان]] دے علاقے وچ بولی جاندی اے۔ ساریاں ترکی بولیاں وچوں %40 بلاویاں دی ماں بولی [[ترک بولی]] اے۔<ref name="LanguagesOfTheWorld">{{سانچہ:Cite book|last = Katzner|first = Kenneth|title = Languages of the World, Third Edition|publisher = Routledge, an imprint of Taylor & Francis Books Ltd.|date = March 2002|isbn = 978-0-415-25004-7}}</ref>
ترکی بولیاں ۱۷ کروڑ لوکاں دی [[ماں بولی]] اے تے ایہدے کل بلارے ۲۰ کروڑ توں ودھ نیں۔<ref>Brigitte Moser, Michael Wilhelm Weithmann, Landeskunde Türkei: Geschichte, Gesellschaft und Kultur, Buske Publishing, 2008, p.173</ref><ref>Deutsches Orient-Institut, Orient, Vol. 41, Alfred Röper Publushing, 2000, p.611</ref><ref>http://www.zaman.com.tr/iskander-pala/turkceyi-kac-kisi-konusuyor_480993.html</ref> ایس بولی ٹبر وچوں سبھ توں زیادہ بولی جاݨ آلی بولی [[ترک بولی]] اے جیہڑی خاص کر [[اناطولیا]] تے [[بلقان]] دے علاقے وچ بولی جاندی اے۔ ساریاں ترکی بولیاں وچوں %۴۰ بلاویاں دی ماں بولی [[ترک بولی]] اے۔<ref name="LanguagesOfTheWorld">{{سانچہ:Cite book|last = Katzner|first = Kenneth|title = Languages of the World, Third Edition|publisher = Routledge, an imprint of Taylor & Francis Books Ltd.|date = March 2002|isbn = 978-0-415-25004-7}}</ref>



== درجہ بندی ==
[[فائل:TurkicLanguages.png|350px|سجے| ترکی نژاد زباناں بولنے والےآں د‏‏ی تناسبی تعداد]]
[[فائل:Carte peuples turcs.png|thumb|300px|ترک زباناں دا جغرافیائی پھیلاؤ دا نقشہ]]
ترک زباناں نو‏‏ں چھ شاخاں وچ تقسیم ک‏ر سکدے نيں۔<ref name="historyofturkic">Lars Johanson, The History of Turkic. In Lars Johanson & Éva Ágnes Csató (eds), The Turkic Languages, London, New York: Routledge, 81-125, 1998.[http://www.turkiclanguages.com/www/classification.html Classification of Turkic languages]</ref>
* عام ترک
*# جنوب مغربی ([[اوغوز زباناں|اوغوز ترک]])
*# شمال مغربی ([[قپچاق زباناں|قپچاق ترک]])
*# جنوب مشرقی ([[قارلوق زباناں|قارلوق ترک]])
*# شمال مشرقی ([[سائبیریائی ترک زباناں|سائبیریائی ترک]])
*# ارغو ترک
**# اوغور ترک


== خصوصیت==
== خصوصیت==
لیک ۲۷ – لیک ۴۳ –


=== مڈھلیاں لکھتاں ===
=== مڈھلیاں لکھتاں ===
ترکی بولیاں دی پہلی لکھتاں 8ویں صدی دیاں اورخان ہتھلکھتاں ہن جو 1889 وچ [[منگولیا]] دی اورخان وادی وچوں حاصل ہوئیاں سن۔کاشغرلی محمود دی 11ویں صدی رچنا دیوان لغت ترک(''Divânü Lügati't-Türk'') ترکی بولیاں دا پہلا بولی تجزیہ ہے۔ ایہہ ترکی بولیاں دا پہلا کوش(لغت) ہے اتے اس وچّ ترکی بولی دے بلاریاں دی جغرافیائی وقوع دا نقشا وی شامل کیتا گیا ہے۔ ایہہ خاص کرکے اس بولی پروار دی دکھنی-لہندی شاخ نال متعلق ہے۔<ref name="Soucek">{{سانچہ:Cite book|last = Soucek|first = Svat|title = A History of Inner Asia|publisher = Cambridge University Press|date = March 2000|isbn = 978-0-521-65169-1}}</ref>
ترکی بولیاں دی پہلی لکھتاں ۸ویں صدی دیاں اورخان ہتھلکھتاں ہن جو ۱۸۸۹ وچ [[منگولیا]] دی اورخان وادی وچوں حاصل ہوئیاں سن۔کاشغرلی محمود دی ۱۱ویں صدی رچنا دیوان لغت ترک(''Divânü Lügati't-Türk'') ترکی بولیاں دا پہلا بولی تجزیہ ہے۔ ایہہ ترکی بولیاں دا پہلا کوش(لغت) ہے اتے اس وچّ ترکی بولی دے بلاریاں دی جغرافیائی وقوع دا نقشا وی شامل کیتا گیا ہے۔ ایہہ خاص کرکے اس بولی پروار دی دکھنی-لہندی شاخ نال متعلق ہے۔<ref name="Soucek">{{سانچہ:Cite book|last = Soucek|first = Svat|title = A History of Inner Asia|publisher = Cambridge University Press|date = March 2000|isbn = 978-0-521-65169-1}}</ref>


==ہور دیکھو==
==ہور دیکھو==

۲۱:۴۵, ۱۶ مئی ۲۰۲۲ دی دہرائی

ترک
Turkic
جغرافیائی
تقسیم:		تھللے چڑھدے یورپ توں لہندے چین تے سائبیریا تک
لسانی درجہ بندی:دنیا دے مُڈھلے بولی ٹبر وچوں اک
سابقہ اصل-زبان:پروٹو ترک
ذیلی تقسیمات:
آیزو 639-5:trk
گلوٹولاگ:turk1311[۱]
{{{mapalt}}}
Turkic languages

ترک بولیاں (Turkic languages) ترک قوم دیاں بولیاں جاݨ آلیاں گھٹو گھٹ ۳۵ بولیاں دا بولی ٹبر اے۔ [۲] ایہ تھللے چڑھدے یورپ، بحیرہ روم، سائبیریا تے چڑھدے ترکستان تک بولیاں جاندیاں نیں۔ ایہنوں الطائی بولیاں ٹبر دا حصہ بݨاوݨ دی تجویز اے۔ [۳][۴]

ترک زباناں (Turkic languages) ترک قوم د‏‏ی طرف تو‏ں بولی جانے والی گھٹ تو‏ں گھٹ پینتِیہہ زباناں دا لسانی خاندان ا‏‏ے۔[۵] ایہ جنوب مشرقی یورپ، بحیرہ روم، سائبیریا تے مغربی چین وچ بولی جاندی ا‏‏ے۔ اسنو‏ں متنازع الطائی بولی خاندان دا حصہ بنانے د‏‏ی تجویز ا‏‏ے۔[۳][۴]

ترکی بولیاں ۱۷ کروڑ لوکاں دی ماں بولی اے تے ایہدے کل بلارے ۲۰ کروڑ توں ودھ نیں۔[۶][۷][۸] ایس بولی ٹبر وچوں سبھ توں زیادہ بولی جاݨ آلی بولی ترک بولی اے جیہڑی خاص کر اناطولیا تے بلقان دے علاقے وچ بولی جاندی اے۔ ساریاں ترکی بولیاں وچوں %۴۰ بلاویاں دی ماں بولی ترک بولی اے۔[۴]


درجہ بندی

ترکی نژاد زباناں بولنے والےآں د‏‏ی تناسبی تعداد

ترک زباناں دا جغرافیائی پھیلاؤ دا نقشہ

ترک زباناں نو‏‏ں چھ شاخاں وچ تقسیم ک‏ر سکدے نيں۔[۹]

خصوصیت

ترکی بولیاں غیرحاضر فائل بولیاں نیں جیہدا مطلب اے کہ ایہناں بولیاں وچ ستہی پدھر تے فائل غیر حاضر ہندا اے پر گہن بنتر دے مطابق تے قعل وچ آئی تبدیلی توں فا‏ل دا گیان ہو جاندا اے۔ ایہناں بولیاں وچ ویاکرنک لنگ دی ان ہوند اے۔ ایس ٹبر دیاں ساریاں بولیاں دی بنتر فائل فعل مفعول آلی اے۔

تریخ

مڈھلیاں لکھتاں

ترکی بولیاں دی پہلی لکھتاں ۸ویں صدی دیاں اورخان ہتھلکھتاں ہن جو ۱۸۸۹ وچ منگولیا دی اورخان وادی وچوں حاصل ہوئیاں سن۔کاشغرلی محمود دی ۱۱ویں صدی رچنا دیوان لغت ترک(Divânü Lügati't-Türk) ترکی بولیاں دا پہلا بولی تجزیہ ہے۔ ایہہ ترکی بولیاں دا پہلا کوش(لغت) ہے اتے اس وچّ ترکی بولی دے بلاریاں دی جغرافیائی وقوع دا نقشا وی شامل کیتا گیا ہے۔ ایہہ خاص کرکے اس بولی پروار دی دکھنی-لہندی شاخ نال متعلق ہے۔[۱۰]

ہور دیکھو

حوالے

  1. ↑ (2013) "ترک", Glottolog. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. 
  2. ↑ Dybo A.V., "Chronology of Türkic languages and linguistic contacts of early Türks", Moskow, 2007, p. 766, [۱] (In Russian)
  3. ↑ ۳.۰ ۳.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value). سائیٹ غلطی:Invalid <ref> tag; name "Ethnologue Altaic" defined multiple times with different content
  4. ↑ ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ Katzner, Kenneth (March 2002). Languages of the World, Third Edition. Routledge, an imprint of Taylor & Francis Books Ltd.. ISBN 978-0-415-25004-7.  سائیٹ غلطی:Invalid <ref> tag; name "LanguagesOfTheWorld" defined multiple times with different content
  5. ↑ Dybo A.V., "Chronology of Türkic languages and linguistic contacts of early Türks", Moskow, 2007, p. 766, [۲] Archived 20050311224856 at altaica.narod.ru Error: unknown archive URL (In Russian)
  6. ↑ Brigitte Moser, Michael Wilhelm Weithmann, Landeskunde Türkei: Geschichte, Gesellschaft und Kultur, Buske Publishing, 2008, p.173
  7. ↑ Deutsches Orient-Institut, Orient, Vol. 41, Alfred Röper Publushing, 2000, p.611
  8. ↑ http://www.zaman.com.tr/iskander-pala/turkceyi-kac-kisi-konusuyor_480993.html
  9. ↑ Lars Johanson, The History of Turkic. In Lars Johanson & Éva Ágnes Csató (eds), The Turkic Languages, London, New York: Routledge, 81-125, 1998.Classification of Turkic languages
  10. ↑ Soucek, Svat (March 2000). A History of Inner Asia. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-65169-1. 


باہرلے جوڑ

"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=ترک_بولیاں&oldid=605838" توں لیا