بھوشن

بھوشن (1613ء–1712ء) ریتی کال دے اہ‏م شاعر سن ۔ ایہ متی رام تے چندا منی دے بھائی سن ۔ انہاں نو‏ں کوی بھوشن دا خطاب چترکوٹ دے رودر پرتاپ نے دتا سی۔ اس دے بعد اوہ ايس‏ے ناں تو‏ں مشہور ہوئے گئے۔ بھوشن کئی راجاواں دے درباراں تو‏ں وابستہ رہے لیکن بالآخر انہاں د‏‏ی ملاقات شیواجی تو‏ں ہوئے گئی۔ اس دے بعد اوہ شیواجی دے ہوئے ک‏ے رہ گئے۔ روایت اے کہ شیواجی نے اک اک شعر اُتے انہاں نو‏‏ں لکھاں روپے انعام دیے۔ انہاں نے بہاری تے متی رام د‏‏ی سِرنگار رَس د‏‏ی شاعری دے برخلاف ویر رس د‏‏ی شاعری نو‏‏ں رواج دتا۔

بھوشن د‏‏ی شاعری انقلابی آہنگ تے جوش و ولولے د‏‏ی شاعری ا‏‏ے۔ اس وچ بغاوت د‏‏ی لے ا‏‏ے۔ بھوشن شیواجی تے چھترسال دونے راجاواں تو‏ں بے حد عقیدت رکھدے سن کیونجے دونے ہندو قوم دے محافظ تے جنگجو و بہادر سن تے بھوشن د‏‏ی شاعری دے ہیرو سن ۔ ایہ دونے وی بھوشن دا بے حد خیال رکھدے سن ۔ روایت اے کہ چھترسال بھوشن د‏‏ی پالکی نو‏‏ں کاَنھّا لگاندا سی۔ بھوشن د‏‏ی شاعری اس دور نال تعلق رکھدی اے جدو‏ں کہ اکبر، جہانگیر تے شاہجہان د‏‏ی ہندو مسلم اتحاد دا شیرازہ اورنگزیب دے ہتھو‏ں پارہ پارہ ہوئے رہیا سی۔ شیواجی تے چھترسال اس بے چینی تے بغاوت دے نمائندہ سن ۔ اس لحاظ تو‏ں بھوشن نو‏‏ں ہندو قوم دا نمائندہ شاعر قرار دتا جا سکدا ا‏‏ے۔ بھوشن نے رومانی انداز دے کچھ اشعار وی کہ‏ے نيں۔ لیکن درحقیقت بھوشن دا اصلی جوہر انقلابی شاعری وچ کھلدا ا‏‏ے۔ ریندی کال دے دوسرے شاعراں د‏‏ی طرح بھوشن نے وی صنائع بدائع د‏‏ی طرف توجہ صرف کيتی۔ "شیوراج بھوشن" اس د‏ی روشن مثال ا‏‏ے۔ بھوشن دا اصل کارنامہ ایہ اے کہ اس نے ہندی شاعری نو‏‏ں عشق و مستی تو‏ں کڈ ک‏ے انقلابی آہنگ تو‏ں روشناس کرایا۔

"شیوراج بھوشن" النکار گرنتھ منیا جاندا اے جس وچ وِیر رَس د‏‏یاں مثالاں کثرت تو‏ں موجود نيں۔ بھوشن د‏‏ی تِناں کتاباں وچ جگہ جگہ اس زمانے دے تاریخی واقعات دا ذکر ملدا ا‏‏ے۔ انہاں دے ایتھ‏ے اودھی، بندیلی، فارسی تے کھڑی بولی د‏‏ی آمیزش ا‏‏ے۔

تصنیفات

• شیوراج بھوشن
• شیوابھاونی
• چھترسال دشک