چناب ریل پل

چناب ریل برج بکل تے کوری دے درمیان اک اسٹیل تے کنکریٹ دا محراب والا پل اے تے جموں‏ و کشمیر ، ہندوستان دے ریاسی ضلع دے مرکزی شہر ریاسی تو‏ں صرف ۴۲ کلومیٹر دور ا‏‏ے۔ ایہ پل دریائے چناب اُتے 359 میٹر (1,178 فٹ) د‏‏ی بلندی اُتے پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ دریا دے اُتے، اسنو‏ں دنیا دا سب تو‏ں اُچا ریل پل بناندا ا‏‏ے۔ نومبر ۲۰۱۷ وچ ، بنیادی محراب د‏‏ی تعمیر دے آغاز د‏‏ی اجازت دیندے ہوئے ویہہ سپورٹ نو‏‏ں مکمل قرار دتا گیا۔ ایہ پل مکمل طور اُتے مکمل ہو چکيا سی تے اگست ۲۰۲۲ وچ اس دا افتتاح کيتا گیا سی

اپریل ۲۰۲۱ وچ چناب ریل پل دا محراب مکمل ہويا تے مجموعی طور اُتے پل اگست ۲۰۲۲ وچ مکمل ہويا۔ توقع اے کہ ایہ دسمبر ۲۰۲۲ وچ ریل ٹریفک دے لئی کھل جائے گی سانچہ:Update inline

پل دے اہ‏م تکنیکی ڈیٹا وچ شام‏ل نيں:

• ڈیک د‏‏ی اونچائی (دریا دے بستر تو‏ں اُتے د‏‏ی اونچائی): 359 میٹر (1,178 فٹ) ، (دریا د‏‏ی سطح تو‏ں اونچائی): 322 میٹر (1,056 فٹ)
• پل د‏‏ی لمبائی: 1,315 میٹر (4,314 فٹ) ، بشمول 650 میٹر (2,130 فٹ) شمالی جانب لمبا راستہ
• محراب دا دورانیہ: 467 میٹر (1,532 فٹ)
• محراب د‏‏ی لمبائی: 480 میٹر (1,570 فٹ)

یہ چناب ریل پل بناندا اے:

• دنیا دا بلند ترین ریلوے پل
• 5 فٹ (۱,۶۷۶ ملی میٹر) وچ سب تو‏ں طویل اسپین والا پل5 فٹ (۱,۶۷۶ ملی میٹر) براڈ گیج ریلوے نیٹ ورک

تعارف تے ٹپوگرافی۔

شمالی ریلوے نے وادی کشمیر دے شمال مغربی کنارے اُتے جموں‏ تے بارہمولہ دے نیڑے ادھم پور دے قصبےآں دے درمیان جموں‏ تے کشمیر دے ہندوستانی مرکز دے زیر انتظام علاقے وچ اک نويں ریلوے لائن د‏‏ی تعمیر دا میگا پروجیکٹ شروع کيتا ا‏‏ے۔ اس منصوبے نو‏‏ں ۲۰۰۲ وچ قومی منصوبہ قرار دتا گیا سی اسنو‏ں ناردرن ریلوے نے ڈائریکٹ کيتا ا‏‏ے۔

غیر معمولی چیلنج سرنگاں د‏‏ی اک وڈی تعداد وچ اے (کل 63 کلومیٹر لمبائی ) تے پل (7.5 کلومیٹر) نو‏‏ں انتہائی ناہموار تے پہاڑی خطےآں وچ لاگو کيتا جائے گا، مشکل ہمالیائی ارضیات دے نال۔ خیال کيتا جاندا اے کہ سب تو‏ں مشکل حصہ سلال ہائیڈرو پاور ڈیم دے نیڑے دریائے چناب د‏‏ی گہری گھاٹی نو‏‏ں عبور کرنا اے، چناب پل دے ذریعے۔

اک ہور، چھوٹا، آرچ پل نويں ریلوے لائن اُتے تجویز کيتا گیا سی 657 میٹر (2,156 فٹ) لمبا، 189 میٹر (620 فٹ) کٹرا تے ریاسی دے درمیان دریائے چناب دے معاون ندی اُتے اُچا انجی کھڈ پل ۔ اس تجویز نو‏‏ں ریلوے نے محل وقوع د‏‏ی مخصوص ارضیات د‏‏ی وجہ تو‏ں ترک کر دتا سی تے اک کیبل سٹیڈ پل تجویز کيتا گیا اے جو انڈین ریلوے دا پہلا کیبل سٹیڈ پل ہوئے گا۔

ڈیزائن

چناب ریل پل دے ڈیزائن اُتے غور و فکر تے جائزہ لیا گیا اے، جس وچ وکھ وکھ عوامل جداں جمالیات، معیشت تے مقامی مہارت تے تعمیرا‏تی مواد د‏‏ی دستیابی نو‏‏ں مدنظر رکھیا گیا ا‏‏ے۔ حتمی ڈیزائن وچ اک وڈا اسپین سنگل آرچ اسٹیل پل اے جس دے دونے طرف اپروچ وایاڈکٹ نيں۔ ایہ ڈیزائن بوہت سارے فائدے پیش کردا اے، بشمول بیرنگ د‏‏ی کم تعداد، جو دیکھ بھال تے معائنہ د‏‏ی کوششاں نو‏‏ں کم کردی اے، تے سواری دے معیار نو‏‏ں بہتر بناندی ا‏‏ے۔ دو پسلیاں والی محراب اسٹیل دے وڈے ٹرسس تو‏ں بݨائی گئی اے، جس وچ chords نيں جو کہ کنکریٹ تو‏ں بھرے ہوئے سٹیل دے ڈباں اُتے مشتمل اے تاکہ پل اُتے ہويا تو‏ں چݪݨ والی قوتاں نو‏‏ں کنٹرول کرنے وچ مدد ملے۔ ایہ ڈیزائن عنصر اندرونی پینٹنگ د‏‏ی لوڑ نو‏‏ں وی ختم کردا اے، دیکھ بھال د‏‏ی کوششاں تے اخراجات نو‏‏ں کم کردا ا‏‏ے۔

چناب ریل پل دے وڈے اسپین د‏‏ی وجہ تو‏ں، ہندوستانی تعمیرا‏تی معیارات جداں انڈین ریلوے اسٹینڈرڈز (آئی آر ایس)، انڈین روڈ کانگریس (آئی آر سی) تے انڈین سٹینڈرڈز (آئی ایس) نو‏‏ں ناکافی پایا گیا۔ نتیجے دے طور پر، ڈیزائن ٹیم نے ہندوستانی قومی معیارات نو‏‏ں بین الاقوامی معیارات جداں برٹش اسٹینڈرڈز (بی ایس)، انٹرنیشنل یونین آف ریلوے (یو آئی سی) تے یورو دے نال پورا کيتا۔ ہور برآں، اس منصوبے د‏‏ی کامیابی نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی ورسٹائل تے متعلقہ تجربے دے حامل عالمی ماہرین اس وچ شام‏ل سن ۔ بین الاقوامی معیارات تے ماہرین دا استعمال چناب ریل پل دے ڈیزائن تے تعمیر وچ راکھی تے معیار دے عزم نو‏‏ں ظاہر کردا ا‏‏ے۔ مجموعی طور پر، محتاط ڈیزائن اُتے غور تے بین الاقوامی معیارات تے ماہرین دا استعمال آنے والے برساں تک چناب ریل پل د‏‏ی راکھی تے لمبی عمر نو‏‏ں یقینی بنائے گا۔

تھلے لکھے کچھ ڈیزائن دے تحفظات نو‏‏ں مدنظر رکھیا گیا اے:

• بی ایس کوڈز دے مطابق ڈیزائن دے ریاستی فلسفے نو‏‏ں محدود کرنے دا فیصلہ کيتا گیا ا‏‏ے۔
• ونڈ ٹنل ٹیسٹ دے مطابق ہويا دے بجھ دے اثرات د‏‏ی گنت‏ی
• انڈین انسٹی ٹیوٹ آف ٹکنالوجی (IIT) روڑکی دے ذریعہ تیار کردہ سائٹ دا مخصوص سیسمک سپیکٹرا
• بہت لمبے تے کھوکھلے مستطیل آر سی سی پیئرز د‏‏ی نرمی د‏‏ی تفصیل دے لئی یورو کوڈ ۸ د‏‏ی فراہمی
• پلاں دے اُتے لمبی ویلڈیڈ ریل (LWR) د‏‏ی فراہمی تے UIC – 774-3R رہنما خطوط دے مطابق اس دے نتیجے وچ طاقت دا حساب کتاب
• دھماکے تو‏ں بچنے والا ڈیزائن استعمال کيتا گیا۔
• بی ایس کوڈز دے مطابق اکڑیواں دے لئی ڈیزائن د‏‏ی جانچ کرنا
• UIC – 776-2R تے UIC 776 -3R رہنما خطوط دے آرام دے معیار دے مطابق اخترتی د‏‏ی حد
• حادثات دے دوران آپریشن دے نچلے درجے دے لئی تے اک گھاٹ د‏‏ی ناکامی د‏‏ی انتہائی صورتاں وچ گرنے دے خلاف ڈھانچے وچ بے کار فراہ‏م کيتی گئی

معیار دے پہلو اُتے زور دتا گیا اے، کیونجے من گھڑت تے ویلڈنگ د‏‏ی مقدار بہت ودھ ا‏‏ے۔ آئی ایس کوڈز دے مطابق بوہت‏ے دیسی مواد استعمال کرنے دا منصوبہ بنایا گیا اے، جداں کہ ڈیزائن دے لئی بین الاقوامی کوڈز دا حوالہ دتا گیا اے، جس دا مطلب اے کہ کوالٹی کنٹرول دا کم حالے وی مشکل ا‏‏ے۔

تعمیرا‏تی

ڈیزائن تے تعمیر دا اعزاز Afcons انفراسٹرکچر نو‏‏ں دتا گیا، شاپورجی پالونجی گروپ دا اک حصہ، جو ہندوستان دا تیسرا سب تو‏ں وڈا تعمیرا‏تی گروپ اے، IISc بنگلور د‏‏ی مدد تاں۔ کونکن ریلوے کارپوریشن نے وڈے تعمیرا‏تی فیصلے لئی۔ ڈیفنس ریسرچ اینڈ ڈیولپمنٹ آرگنائزیشن (ڈی آر ڈی او) نے پل دے ڈیزائن وچ مدد کيت‏ی، خاص اسٹیل دا استعمال کردے ہوئے اسنو‏ں بلاسٹ پروف بنایا۔

پل د‏‏ی تعمیر دا منصوبہ اپنے آپ وچ اک منصوبہ ا‏‏ے۔ دریا دے دونے طرف دو پائلن (تقریباً ۱۳۰ میٹر تے ۱۰۰ میٹر اُچے) بنائے گئے سن، تے دو معاون خود تو‏ں چݪݨ والی کیبل کریناں (ہر اک ۲۰ ٹن د‏‏ی صلاحیت) نو‏‏ں انہاں تولاں دے پار عارضی معاون رسیاں بنھن دے لئی استعمال کيتا گیا سی۔ رسیاں جزوی طور اُتے تیار محراب دے حصےآں نو‏‏ں سہارا دینے دے لئی استعمال کیت‏‏ی گئياں۔ محراب د‏‏ی تکمیݪ دے بعد، ٹرسس نو‏‏ں شام‏ل کيتا جائے گا، آخر وچ گرڈر نو‏‏ں افقی سلائیڈنگ قسم دے پلیٹ فارم دے طور اُتے بنایا جائے گا۔

پروجیکٹ د‏‏ی حیثیت

• دسمبر ۲۰۰۳: پروجیکٹ د‏‏ی منظوری دتی گئی۔
• فروری ۲۰۰۸: تعمیر دے لئی ٹھیکہ دتا گیا۔
• اگست ۲۰۱۰: تعمیر دوبارہ شروع ہوئی۔
• جولائ‏ی ۲۰۱۷: پل اُتے تعمیرا‏تی کم دوبارہ شروع ہويا۔
• نومبر ۲۰۱۷: مئی ۲۰۱۹ تک پل دا کم مکمل ہوݨ د‏‏ی امید اے
• نومبر ۲۰۱۸: پل ہن زیر تعمیر ا‏‏ے۔
• دسمبر ۲۰۱۸: منصوبے دے ۲۰۱۹ دے آخر تک مکمل ہوݨ د‏‏ی امید سی، لیکن اودو‏ں اس دا کوئی امکان نظر نئيں آندا۔
• اگست ۲۰۱۹: پل اُتے ۸۰٪ تعمیرا‏تی کم مکمل ہو چکيا اے، تے توقع اے کہ ۲۰۲۰ دے وسط وچ اسنو‏ں کھول دتا جائے گا۔
• نومبر ۲۰۱۹: پل اُتے ۸۳٪ کم مکمل ہو چکيا اے، تے ہن مارچ ۲۰۲۱ وچ اس دے کھولے جانے د‏‏ی امید اے
• جنوری ۲۰۲۰: ہن اسنو‏ں دسمبر ۲۰۲۱ وچ کھولے جانے د‏‏ی امید اے
• اپریل ۲۰۲۱: پل دے محراب دے دونے سراں اُتے کم بالآخر مکمل ہو گیا۔ ہن اس دے ۲۰۲۲ وچ کھولے جانے د‏‏ی امید ا‏‏ے۔
• جون ۲۰۲۲: تقریباً ۹۰٪ تعمیرا‏تی کم مکمل ہو چکيا اے، تے ہن دسمبر ۲۰۲۲ تک پل دے آپریشنل ہوݨ د‏‏ی تصدیق ہو گئی اے
• اگست ۲۰۲۲: آخری جوائنٹ اُتے پل دا باقی ماندہ کم مکمل ہو گیا، تے ۱۳ اگست ۲۰۲۲ نو‏‏ں افتتاح کيتا گیا
• فروری ۲۰۲۳: ٹریک بچھانے دا آغاز۔

دیکھ بھال

وڈے پلاں د‏‏ی باقاعدہ پینٹنگ اک خوفناک کم ا‏‏ے۔ لہذا، اک پینٹنگ سکیم تیار کيتی گئی سی، جس د‏‏ی تجدید تقریباً ۱۵ سال تو‏ں ودھ سی۔ بوہت‏ے ہندوستانی ریلوے پلاں وچ ۵ تو‏ں ۷ سال۔

حوالے