ابراہیم قلی قطب شاہ ولی
| ابراھیم قلی قطب شاہ ولی | |
|---|---|
| قطب شاہی سلطنت دے چوتھے سلطان | |
| راج ویلہ | 1550–1580 |
| پیشرو | سبحان قطب شاہ |
| جانشین | محمد قلی قطب شاہ |
| شاہی ٹبر | گولکنڈہ, حیدرآباد, ًمغلیہ سلطنت (ہن آندھرا پرادیش, بھارت) |
ابراھیم قلی قطب شاہ (۱۵۱۸ – ۵ جون ۱۵۸۰)۔ بھارت جنوبی حصے وچ واقع سلطنت گولکنڈہ دے قطب شاہی خاندان دے تیسرے سلطان سن ۔ ایہ قطب شاہی خاندان دی پہلی شخصیت سی جنھاں نے سلطان لقب استعمال کيتا۔ [۱] انہاں دا دور ۱۵۵۰ توں ۱۵۸۰ تک رہیا۔ ابراھیم دے بھائی، جمشید قلی قطب شاہ نے اپنے والد دا قتل کیتا، وڈے بھائی دیاں اکھاں نکلوا داں تے خود سلطنت دی گدی اُتے بیٹھ گیا۔ اس حال وچ ابراھیم بھج کر وجے نگر سلطنت دے راجا الیا رامارایا دے ہاں مہمان دی طرح رہے۔ اوتھے اُتے انہاں نوں تیلگو بولی توں لگاؤ ہو گیا، جو اگے چل کے اپنے دور تے اپنی سلطنت وچ فروغ تیلگو دے لئی انتظامات کيتے۔[۲] ابراھیم اپنی سلطنت وچ کئی ہندوواں نوں اعلیٰ عہدےآں پر، ماموری عہدےآں پر، فوج وچ تے سفارتی امور دے عہدےآں اُتے فائض کيتے۔[۲] جمشید دے بعد اس دے بیٹے سبحان قلی قطب شاہ جانشین ہويا تاں ابراھیم وجے نگر توں گولکنڈہ آئے تے سلطنت واپس لے لئی۔ جنگ تلی کوٹا جنگ دے بعد آدونی تے ادئےگری قلعےآں اُتے فاتح رہے تے مقبوضہ بنا لیا۔[۳] ابراھیم قلی قطب شاہ دے دور وچ علم و فنون کافی عروج اُتے رہے۔ اردو ادب دے نال نال تیلگو ادب دی وی کافی اچھی خدمت ہوئی۔ ابراھیم دے دربار وچ تیلگو شاعر مثلاً سینگناچاریہ، ادنکی گنگادھر، کندوکورو ردرا کوی قابل ذکر نيں۔ ابراھیم دے دربار وچ عربی تے فارسی دے شاعر وی سن ۔ تیلگو ادب وچ ابراھیم نوں “ مالکی بھاراما“ دے ناں توں جانیا جاندا اے۔[۱] ایہ اپنی ریایا دا خاص خیال رکھنے وچ کافی مشہور سن ۔ انہاں دے دور وچ گولکنڈہ قلعے دی مرمت تے حسین ساگر دی تعمیر تے ابراھیم باغ نوں بنوایا۔ مکی دروازے دے کتبےآں وچ ، ابراھیم نوں عمدہ و اعلیٰ حکمران دسیا گیا۔ علالت دی وجہ توں انہاں دی وفات ۱۵۸۰ وچ ہوئی۔
حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ Masʻūd Ḥusain K̲h̲ān̲, Mohammad Quli Qutb Shah, Volume 216, (Sahitya Akademi, 1996), 2.
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ Satish Chandra, Medieval India: From Sultanat to the Mughals, Part II, (Har-Anand, 2009), 189.
- ↑ Salma Ahmed Farooqui, A Comprehensive History of Medieval India: From Twelfth to the Mid-Eighteenth Century, (Dorling Kindersley Pvt. Ltd, 2011), 178.
باہرلے جوڑ
[سودھو]| Preceded by: en:Subhan Quli Qutb Shah |
سلطنت قطب شاہی 1550–1687 |
Succeeded by: محمد قلی قطب شاہ |