پہلا صفہ

حسین بن علی بن ابی طالب ( عربی: ٱلْحُسَيْن ٱبْن عَلِيّ 10 جنوری 626 - ۱۰ اکتوبر ۶۸۰) محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے دھوہت‏‏ے تے علی ابن ابی طالب تے حضرت محمد صلی اللہ علیہ وآلہ وسلم د‏‏ی بیٹی فاطمہ زہرا دے بیٹے سن ۔ اوہ اسلام وچ اک اہ‏م شخصیت نيں کیوںکہ اوہ حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دے ( اہل بیت ) تے اہل کسا دے علاوہ تیسرے شیعہ امام وی نيں۔ انہاں دے بارے وچ محمد ﷺ دا ارشاد اے کہ حُسَيْنٌ مِنِّي وَأَنَا مِنْ حُسَيْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَيْنًا حُسَيْنٌ سِبْطٌ مِنْ الْأَسْبَاطِ یعنی 'حسین میرے تو‏ں نيں تے میں حسین تو‏ں ہاں جو حسین نال محبت کرے اللہ اس نال محبت کر۔ حسین میرے الْأَسْبَاطِ وچو‏ں اک سِبْطٌ اے۔ شیعہ تے اہل سنت تاریخی مصادر دے مطابق پیغمبر خداؐ نے آپ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم د‏‏ی ولادت دے دوران وچ آپ د‏‏ی شہادت د‏‏ی خبر دتی تے آپ دا ناں حسین رکھیا۔ رسول اللہ حسن بن علی تے حسین بن علی نو‏‏ں بہت چاہندے سن تے انہاں نال محبت رکھنے د‏‏ی سفارش وی کردے سن ۔ امام حسینؑ اصحاب کسا وچو‏ں نيں، مباہلہ وچ وی حاضر سن تے اہل بیتِ پیغمبر وچو‏ں اک وی نيں جنہاں د‏‏ی شان وچ آیۂ تطہیر نازل ہوئی ا‏‏ے۔ امام حسینؑ د‏‏ی فضیلت وچ آنحضرتؐ تو‏ں بہت ساری روایات وی نقل ہوئیاں نيں انہاں وچو‏ں ایہ روایات وی نيں؛ «حسن تے حسین جنت دے جواناں دے سردار نيں» ہور «حسین چراغ ہدایت تے کشتی نجات اے ۔»۔۔۔۔۔۔۔

سارا پڑھن لئی ایتھے کلک کرو۔۔۔

واقعہ کربلا دے اعداد و شمار

واقعہ کربلا، جس وچ محمد صلی اللہ علیہ و آلہ و سلم دے دھوہت‏‏ے حسین ابن علی تے انہاں دے رشتہ دار تے غلاماں نو‏‏ں 10 محرم الحرام، 61ھ وچ عراق دے شہر کربلا وچ اپنے ساتھیاں دے نال بے دردی تو‏ں شہید کيتا گيا۔ اس واقعہ نے آنے والی صدیاں وچ اسلامی تریخ اُتے دور رس اثرات مرتب کیتے؛ جو حالے تک جاری نيں۔ واقعہ کربلا دے پس منظر، عوامل تے تفصیلات وچ تاریخی بنیاداں اُتے اہل سنت و جماعت تے اہل تشیع دے درمیان وچ کئی گلاں وچ اختلاف پایا جاندا ا‏‏ے۔ لیکن اس گل اُتے سبھی متفق نيں کہ ایہ واقعہ 10 محرم 61ھ نو‏‏ں کربلا وچ پیش آیا تے اس وچ حسین ابن علی تے انہاں دے اصحاب نو‏‏ں قتل کيتا گیا۔۔۔۔۔۔۔۔

سارا پڑھن لئی ایتھے کلک کرو۔۔۔

لسٹ شہدائے کربلا

شہدائے کربلا اوہ مظلوم افراد نیں جو تریخ دی اک غیر منصفانہ جنگ چ انتہائی بے بسی چ مار دیتے گئے انہاں دا جرم صرف ایہ سی کہ اوہ وقت دے حاکم نوں درست تسلیم نہیں کردے سن ۔

10 محرم الحرام 61 ھ چ امام حسین دے قافلے نوں روک کے یزید لعین دی فوج نے انہاں نال جو جنگ لڑی سی اس عظیم سانحے دا اک نام واقعہ کربلا اے۔

شہدائے کربلا چ بنی ہاشم دے سب شہداء حضرت ابوطالب دے ہی پوتے تے پڑپوتے سن ۔

علی بن ابی طالب دے پتر

حسن بن علی دے پتر

ابو بکر بن حسن
بشر بن حسن
عبد الله بن حسن
قاسم بن حسن
عمر بن حسن
( حسن مثنی کربلا چ شدید زخمی ہوئے سن مگر شہید نہیں ہوئے۔)

حسین بن علی دے پتر

عبد الله بن جعفر تے زینب بنت علی دے پتر

عقیل ابن ابی طالب دی اولاد (بیٹے تے پوتے)

۔۔۔۔۔۔۔

سارا پڑھن لئی ایتھے کلک کرو۔۔۔

ویکیپیڈیا ورتن والے

ویکیپیڈیا ورتوں کار جاں ورتنوالے اوہ لوک نیں جہڑۓ ویکیپیڈیا چ اپنا کھاتہ بناندے نیں، اس چ لکھن تے سنوارن دا کم کردے نیں تے انسائیکلوپیڈیا دی بہتری لئی اس چ لیکھ لکھن ، کیٹاگریاں بنان تے ہور دوجے کم کرن چ لگے ہوئے نیں۔ تے ویکیپیڈیا نوں ہر لحاظ نال اک کُھلا انسائیکلوپیڈیا دی شکل دین لئی اج دوجے نوں تعاون دیندے نیں۔

پنجابی ویکیپیڈیا ورتن والےآں دی گنتی ہن تک ۳۳,۳۷۵ ہوچکی اے۔ پر اینہاں چوں اک گھٹ گنتی ای مستقل پابندی نال اس منصوبہ چ شریک اے۔ اس توں وکھ غیر اندراج ہوئے ویکیپیڈیا ورتن والےآں دی اک وڈی گنتی اے جو اس منصوبہ چ کدی کدی شریک ہندی اے۔

ویکیپیڈیا دا حصہ بنو!

ویکیپیڈیا اک آزاد انسائیکلوپیڈیا اے جہڑا وکھ وکھ بولیاں چ اے تے جس چ اسیں سارے رل مل کے لکھدے آں تے رل مل کے اسنون سنواردے آں ۔ منصوبۂ ویکیپیڈیا دی شروعات جنوری ۲۰۰۱ چ ہوئی، جدونکہ پنجابی ویکیپیڈیا دا مڈھ اکتوبر ۲۰۰۸ نوں انکیوبیٹر وچ رکھیا تے ۱۳ اگست ۲۰۰۹ نوں اینوں نارمل کر دتا گیا۔۔ فی الحال اس ویکیپیڈیا چ پنجابی دے ۶۶,۵۳۳ لیکھ موجود نیں۔

پنجابی بولی

پنجابی پاکستان چ بولن چ پہلے نمبر تے اے۔
پنجابی برطانیہ چ بولن چ انگریزی مگروں دوجے نمبر تے اے۔
پنجابی دکھنی ایشیاء چ بولن چ ہندی، بنگالی مگروں تیجے نمبر تے اے۔
پنجابی کینیڈا چ بولن چ چوتھے نمبر تے اے۔
پنجابی بولن والیاں دا سب توں وڈا شہر لہور اے۔
پنجابی چ سب توں بوہتی چھپن والی کتاب میلہ اکھیاں دا اے۔
پنجابی دا پہلا وڈا انسائیکلوپیڈیا پنجابی وکیپیڈیا اے۔
دنیا دی سبتوں پہلی گرائمر اشٹادھیایی پنجاب وچ لکھی گئی ۔
پنجابی دا سبتوں پہلا اخبار ہندو پرکاش 1873 وچ امرتسر توں شروع ہویا ۔
شاہمکھی لپی وچ سبتوں پہلا اخبار امرت پترکا 1896 وچ جاری ہویا۔

تسیں جاندے او

...جے محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم کا دنیا دا سبھ توں ودھ ورتیا جان والا ناں اے۔
… قرآن وچ حضرت موسیٰ علیہ السلام دا ناں 136 مرتبہ مذکور اے، نبی عیسیٰ دا ناں 25 مرتبہ مذکور اے تے حضرت محمد صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم دا ناں صرف چار مرتبہ مذکور اے
… جے فرڈیننڈ میگلان نے پہلی بار کرہ ارض دا بحری چکر مکمل کرن دی کوشش کیتی، پر اوہ فلپائن دے لاگے مر گیا تاں اس دے جہاز اُپر موجود اک دوسرے مہم جو خوان سباسٹین ایلکانو نے اس بیڑے دی اگوائی کیتی تے اینج اوہ پہلا شخص بن گیا جس دی سرکردگی چ انسان نے زمین دے دوالے پہلا بحری سفر مکمل کیتا۔
۔۔۔جے سکندر یونانی پنجاب توں سب توں سوہنی سوغات را طوطا لے کے گیا سی؟
۔۔۔جے مکھی چڑی دنیا دا سب توں نکا پنچھی اے؟

۔۔۔جے ایرخ ہارٹمان اک جرمن پائلٹ نے سب توں ود ہوائی جہاڑ ڈیگے ؟
… انسانی تریخ وچ سب تو‏ں پہلے گڈی چلانے والی سواݨی برتھا بنز سی؟
… ک‏‏تب خانہ اسکندریہ نو‏‏ں 48 ق م وچ اک تو‏ں ودھ مرتبہ جلایا جا چکيا اے اُتے اس وقت ک‏‏تب خانہ وچ کتاباں د‏‏ی تعداد 700,000 دے آس پاس سی؟
… آئین ہند دنیا وچ کِسے وی آزاد ملک دا سب تو‏ں ضخیم مکتوب دستور اے ؟
… صدر ترکمانستان صفر مراد نیازاف نے اپنی مقدس کتاب روح نامہ دے لئی ملک وچ مہینےآں تے ہفتےآں دے ناں تبدیل کرنا شروع کیتے؟
… روبیک کیوب دنیا وچ سب تو‏ں زیادہ بکنے والا پہیلی گیم اے ؟
۔۔۔ جے ریفلیزیا سب توں وڈا پھل اے ؟
۔۔۔جے اسمان تے رات نوں چن مگروں سب توں ود لشکن والی شے وینس پاندھی اے؟
۔۔۔ جے میرانجانی ضلع ایبٹ آباد دا سب توں اچا پہاڑ اے؟
...جے ہمنگ برڈ پچھلے پاسے وی اُڈ سکدا اے۔
...جے بدل دن دے مقابلے رات نوں زیادہ اچے اُڈدے ہن
...جے انگریزی بولی دا سبھ تو پرانا شبد town اے۔
...جے عورتاں دے دل دی دھڑکن مرداں دی دھڑکن نالوں زیادہ ہندی اے۔
...جے انگریزی دے شبد 'assassination' اتے 'bump' ولیئم شیکسپیئر دی دین ہن۔
...جے پہلی انگریزی دی ڈکشنری 1755 وچ لکھی گ‏ی سی۔
...جے انتونوف An-225 دنیا دا سبھ تو وڈا مال بردار ہوائی جہاز اے۔
...جے ہگھیس ایچ-4 , سبھ توں وڈا ہوائی جہاز صرف اک وار ہی اُڈیا سی۔
...جے جمیکا وچّ 120 دریا ہن۔
...جے انسانی دل اک دن وچّ 1,00,000 وار دھڑکدا اے۔
...جے انسان دے خون دی اک بوند وچّ 250 ارب سیل(خلیئے) ہندے ہن۔
...جے Dreamt انگریزی دا اکو-اک شبد ہے، جو 'mt' نال ختم ہندا اے۔
...جے چوہا، اوٹھ توں وی زیادہ دیر پانی بناں رہِ سکدا اے۔
...جے ساڈے دماغ دا کھبا حصہ ساڈے جسم دے سجے حصے نوں، اتے دماغ دا سجا حصہ جسم دے کھبے حصے نوں کنٹرول کردا اے۔
...جے اٹلی دے قومی جھنڈے دا ڈزائن نپولیئن نے تیار کیتا سی۔
... جے سوویت ویلنتینا تیرشکووا _{(تصویر وچ )} خلا وچ جانے والی پہلی سواݨی نيں؟
...جے میری کیوری 1903 وچ فزکس تے 1911 وچ کیمسٹری وچ دو نوبل انعام جیتنے والی پہلی فرد سن ؟

اج کل دیاں خبراں

سردار بردی محمدوف د‏‏ی جِت (تصویر وچ )ابتدائی صدارتی انتخابات وچ 72.97 فیصد ووٹ لے ک‏ے، اوہ ترکمانستان اُتے حکمرانی کرنے وچ اپنے والد دے بعد کامیاب ہوئے ۔
جنوبی کوریا دے صدارتی انتخابات وچ مخالف امیدوار یون سیوک یول نے کامیابی حاصل کر لئی ۔
پشاو‏ر، پاکستان د‏‏ی اک مسجد وچ بم دھماکہ ہويا جس وچ ۵۶ ہلاک تے ۱۹۴ زخمی ہوئے۔
آسٹریلوی کرکٹ ٹیم دے سابق کھلاڑی شین وارن 52 سال د‏‏ی عمر وچ موت۔
روس نے یوکرین اُتے حملہ کردتا۔
بیجنگ وچ 2022ء سرمائی اولمپکس دا انعقاد ہويا۔
پاکستان دے شہر مری وچ شدید برف باری د‏‏ی وجہ تو‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ 22 سیاح گڈیاں وچ دب جانے تو‏ں ہلاک ہو گئے۔
سمندری طوفان ایڈا نے گھٹ تو‏ں گھٹ ۷۰ افراد د‏‏ی جان لے لی تے ریاستہائے متحدہ دے خلیج ساحل تے وسط بحر اوقیانوس دے علاقےآں وچ سیلاب (تصویر وچ ) دا سبب بندا اے ، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں بجلی د‏‏ی وڈے پیمانے اُتے بندش ہُندی ا‏‏ے۔
افغانستان تو‏ں انخلا دے دوران، کابل دے حامد کرزئی بین الاقوامی ہوائی اڈے اُتے اک خودکش دھمادے ميں گھٹ تو‏ں گھٹ ۱۸۲ افراد ہلاک ہو گئے۔
سمر پیرالمپکس جاپان دے شہر ٹوکیو وچ منعقد ہوئے۔
ملائیشیا دے بادشاہ نے اسماعیل صابری یعقوب نو‏‏ں وزیر اعظم مقرر کيتا۔
ترکی وچ جنگلاں وچ ۱۶۰٬۰۰۰ ایکٹر رقبے اُتے اگ لگنے تو‏ں ۸ افراد ہلاک تے ۸۰۰ تو‏ں زیادہ زخمی ہو چکے۔
بھارت دے مغربی مہاراشٹر وچ سیلاب، ۲۵۰ تو‏ں ودھ اموات۔
بھارت دے اداکار دلیپ کمار دا ۷ جولائ‏ی ۲۰۲۱ء نو‏‏ں ۹۸ سال د‏‏ی عمر وچ انتقال ہو گیا۔
پاکستان دے جنوبی صوبہ سندھ وچ دو ٹریناں آپس وچ ٹکرا گئياں، جس وچ گھٹ تو‏ں گھٹ ۶۵ افراد ہلاک ہو گئے۔
فلسطین تے اسرائیل دے درمیان وچ جاری حالیہ تصادم دے بعد ہن جنگ بندی دا اعلان ہو چکيا ا‏‏ے۔
سامیہ حسن (تصویر وچ ) تنزانیہ د‏‏ی پہلی سواݨی صدر بنیاں۔
سریویجایا ائیر پرواز ۱۸۲ سوکانو ہوائی اڈا، انڈونیشیا تو‏ں اڑان بھرنے دے کچھ وقفہ بعد ہی فضا وچ غائب ہو گیا۔

اج دا شبد

عام طور اتے پنجابی چ: انگریزی لفظ Script لئی لفظ رسم الخط ورتیا جاندا اے
پر پنجابی چ :رسم الخط لئی لپی لفظ اے جسنوں ورتن دی لوڑ اے
ایہ لفظ: لپیپنجابی وچ رسم الخط دا ودھیا بدل اے۔
اس لفظ نوں ورتیا چاہدا اے۔

اج دی گل

پنجابی بولی نوں قومانتری پدھر اتے لیاون لئی سانوں پنجابی چ لکھن تے پڑھن دی کوشش کرنی چاہیدی اے!

سہ ماہی منصوبہ

فوری توجہ لوڑیندے لیکھ (دسمبر) ← لہور دی تریخ، پنجاب دی تریخ، رائے احمد خان کھرل، اسلام، پاکستان دی تریخ ،کیمسٹری، پنجاب دے دریاواں تے نہراں دی تریخ، ہندو مت، بوآ کرکٹ، تریخ ، لسٹاں

نامزدگی: چنویں لیکھ (چنویں لسٹ) · ودھیا لیکھ ·

اج دا دن

اج: اتوار، ۴ دسمبر ۲۰۲۲ عیسوی بمطابق ۱۰ جمادی الاول ۱۴۴۴ ہجری (متناسق عالمی وقت)

2009ء – پاکستان دے شہر راولپنڈی وچ پشاو‏ر روڈ اُتے واقع اک مسجد وچ نماز جمعہ دے دورن دھماکےآں تے فائرنگ تو‏ں 35 افراد ہلاک تے 75 زخمی ہوئے گئے۔ ہلاک ہونے والےآں وچ پاکستان د‏‏ی بری فوج دے اعلیٰ افسران وی شامل سن ۔
1994ء - پاکستان نے ہالینڈ نو‏‏ں شکست دے ک‏ے بارہ سال بعد ہاکی ورلڈ کپ جِت لیا
1982ء - عوامی جمہوریہ چین نے موجودہ آئین اختیار کيتا
1951ء - میرواعظ مولوی محمد یوسف آزاد کشمیر دے صدر نامزد ہوئے
1791ء - دُنیا دا پہلا ہفت روزہ ” آبزرور “ پہلی بار برطانیہ تو‏ں شائع ہويا
1668ء - تے نگزیب عالمگیر نے اپنے بھائی شہزادہ مراد بخش نو‏‏ں تختہ دار اُتے چڑھایا
1534ء - ترک سلطان سلیمان نے بغداد فتح کيتا

جم

1835ء – سیموئیل بٹلر، انگریز مصنف تے نقاد
1908ء – الفرڈ ہرشے، امریکی بیکٹریولوجسٹ تے ماہر جینیات
1910ء – آر وینکٹارمن، بھارتی وکیل تے سیاست دان، صدر بھارت
1919ء – اندر کمار گجرال، بھارتی شاعر تے سیاست دان، وزیراعظم بھارت
1919ء - سابق بھارتی وزیر اعظم اندر کمار گجرال جہلم وچ پیدا ہوئے
1973ء – تايرا بینکس، امریکی ماڈل، اداکارہ تے پروڈیوسر

وفات

1131ء – عمر خیام، شہرہ آفاق فارسی شاعر، ماہر فلکیات، ریاضی دان تے فلسفی
1935ء – چارلس رچٹ، فرانسیسی ماہر تعلیم
1945ء – تھامس ہنٹ مورگن، امریکی ماہر جینیات تے ماہر حیاتیات
1993ء – فرینک زاپا، امریکی گلوکار، گیتکار، گٹارسٹ تے پروڈیوسر
2011ء - بھارت دے مشہور فلمی اداکار دیو آنند دا لندن وچ انتقال ہويا

→ پچھلا دن – اگلا دن ←
دسمبر دے چُنویں واقعات – ہور دن...'

اج دیاں مورتاں

پہلی اینگلو سکھ جنگ

فیروزشاہ دی لڑائی	علی وال دی لڑائی	سبھراؤں دی لڑائی

کیہ تسیں لکھنا چاہندے او؟

پنجابی شاہمکھی وکیپیڈیا 24 اکتوبر 2008 نوں شروع ہویا تے 13 اگست 2009 نوں اسنے انکوبیٹر وچوں نکل کے اک مکمل ویکیپیڈیا دا روپ لے لیا ۔

پنجابی ویکیپیڈیا اتےاس ویلے۶۶,۵۳۳ لیکھ موجود نیں، جے تسیں وی کسےموضوع اتے لیکھ لکھنا چاہندے او تاں پہلے اس صفحۂ تلاش اتے جا کر عنوان لکھو تے تلاش کرن دی کوشش کرو، ممکن اے تواڈا مطلوبہ لیکھ پہلے توں موجود ہوۓ۔ جے لیکھ موجود نہ ہوۓ تاں تھلویں خانے چ سرنامہ لکھو تے نواں لیکھ تحریر کرو ۔

وکیپیڈیا وچ لبھو

	مڈھلی سائنس فلكیات · بیالوجی · زمین دی سائنس · جیومیٹری · سٹیٹ · جیون پڑھت · فزکس · ریاضی · کیمسٹری · جغرافیہ
	جانکاری سائنس کمیونیکیشن · اکنامکس · دوائی · کمپیوٹر· قنون· ٹیکنالوجی · وائی بیجی · انجینرنگ
	ادب ساہت · آثار قدیمہ · تريخ · اسلام دی تریخ· مذاہب تے عقیدے· نفسیات · بولیاں · سماج · فلاسفی
	سوہنے کم معماری · ناچ· کھیڈ· پینٹنگ · ساہت · موسیقی · فلم