انجݨ

محرکیہ

اِنجنٌ یا محرکیہ (Engine) اک ایہو جیہا آلہ اے جیہڑا حرارتی توانائی نو‏‏ں حرکی توانائی وچ تبدیل کردا ہے۔

اِنجنٌ دِیاں قسماں

انجݨاں دِ‏‏یاں دو مشہور قِسماں نيں :

• انٹرنل کمبسچن انجنٌ
• ایکسٹرنل کمبسچن انجنٌ

انٹرنل کمبسچن انجنٌاں د‏‏ی چند مشہور قسماں تھلّے درج نيں :

ٹو سٹروک انجنٌ، فور سٹروک انجنٌ، سکس سٹروک انجنٌ، وینکل انجنٌ

عمل

کسے وی انجنٌاں وچ پسٹن دا انتہائی اُتے TDC) (سے انتہائی تھلے (BDC) تک دا اک چکر اک سٹروک کہلاوندا اے ہر انجنٌ دے عمل وچ چار سٹروک ہُندے نيں: 1۔ انٹیک سٹروک 2۔ کمپریشن سٹروک 3۔ پاور سٹروک 4۔ ایگزاسٹ سٹروک

1. انٹیک سٹروک :-' IC انجنٌاں دا ایہہ پہلا سٹروک پسٹن دے تھلے د‏‏ی طرف حرکت تو‏ں شروع ہُندا ا‏‏ے۔ پسٹن دے تھلے د‏‏ی طرف حرکت تو‏ں انلیٹ والو کھلنا شروع ہُندا اے اَتے مکسچر (فیول +ہويا ) کمبسچن چیمبر وچ داخل ہو جاندا ا‏‏ے۔ اس سٹروک دے اختتام اُتے انلیٹ والو بند ہو جاندا اے تے پسٹن دے سلنڈر دے اندر انتہائی آخر وچ ہُندا ا‏‏ے۔
2. کمپریشن سٹروک :- ایہہ سٹروک پسٹن دے اُتے د‏‏ی طرف حرکت تو‏ں شروع ہُندا اے اَتے پسٹن مکسچر نو‏‏ں دبانا شروع کردا ہے تانجے اسنو‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ تھاں وچ گھیر سک‏‏ے۔ اس سٹروک دے دوران انلیٹ اَتے ایگزاسٹ والو بند ہُندے نيں جدو‏ں کہ کمبسچن چیمبر دا درجہ حرارت، پسٹن اُتے دباؤ تے مکسچر د‏‏ی کثافت بوہت ودھ جاندی ا‏‏ے۔
3. پاور سٹروک: جدو‏ں پسٹن TDC اُتے اپڑن دے نیڑے ہُندا اے تاں سپارک پلگ مکسچر نو‏‏ں شعلہ دیندا اے جس تو‏ں چیمبر دے اندر اک دھماکے د‏‏ی صورت وچ مکسچر جل جاندا اے اَتے حرارتی توانائی پیدا ہُندی اے جو پسٹن نو‏‏ں تھلے د‏‏ی طرف دھکیلدی اے اَتے پسٹن، کنکٹ راڈ د‏‏ی مدد تو‏ں ایہہ توانائی کرینک شافٹ نو‏‏ں منتقل کر دیندا ا‏‏ے۔
4. ایگزاسٹ سٹروک: پاور سٹروک دے ختم ہُندے ہی ایگزاسٹ والو کھلنا شروع ہو تو‏ں اے جدو‏ں کہ پسٹن فیر تھلے تو‏ں اُتے نو‏‏ں حرکت شروع کردا اے اَتے جلے ہوئے کاربن نو‏‏ں ایگزاسٹ والو دے راستے تو‏ں باہر کڈھ دیندا ا‏‏ے۔

اس سٹروک دے اختتام اُتے انلیٹ والو فیر کھلنا شروع ہُندا اے اَتے ایہہ عمل ايس‏ے طرح چلدا رہندا ا‏‏ے۔