تالیکوٹ دی لڑائی

تالکوٹ دی لڑائی
بھارت وچ مسلم حملے دا حصہ
تریخ ٢٦ جنوری ١٥٦٥ تھاں/ٹکانہ تالکوٹ، ہن کرناٹک نتیجہ دکھن سلطنت دی جت
لڑاکے
وجے نگر سلطنت	دکن سلطنتاں
آگو
آلیاراما راے ⚔	علی عادل شاہ ١ ابراہیم قلی قطب شاہ ولی حسین نظام شاہ I Ali Barid , Maharatta chief Raja Ghorpade
طاقت
140,000 پیادہ, 10,000 گھوڑے تے 100 جنگی ہاتھی	80,000 پیادہ , 30,000 گھوڑے تے کئی درجہ توپاں
موتاں تے نقصان
1,00,000 راما رایا سمیت	Unknown but moderate to heavy

تالیکوٹ دی کنڑ بولی: ತಾಳಿಕೋಟೆ, تیلگو:سانچہ:Lang-te) (٢٦ جنوری ١٥٦٥)، وجے نگر سلطنت تے دکن سلطنتاں دے وچکار اک خونریز لڑائی سی ، جس دا انجام وجینگر دی ہار تے دکھن بھارت دی آخری ہندو سلطنت دا پتن رہیا۔

تالیکوٹ د‏‏ی جنگ (23 جنوری 1565) وجیانگر سلطنت تے دکن سلطنتاں دے اتحاد دے وچکار اک خونریز جنگ سی جو آلیہ رامہ رایا نو‏‏ں شکست دینے دے لئی متحد ہوئے سن ۔ ایہ لڑائی اج دے شمالی کرناٹک دے اک قصبے تالیکوٹی وچ ہوئی ، جو بیجاپورشہر تو‏ں جنوب مشرق وچ تقریبا 80 کلومیٹر ( 50 میل) د‏‏ی دوری اُتے واقع اے

تالی ٹ وچ وجئے نگر سلطنت د‏‏ی شکست ، اس دے نتیجے وچ انہاں دے راجگڑھ وجیانگر د‏‏ی تباہی تے پرت مار ، عالیہ راما رایا دے جانشیناں دے تحت ریاست دا سست خاتمہ تے اس دے نتیجے وچ حتمی طور اُتے خاتمہ ہويا۔

جنگ

تالیکوٹا د‏‏ی لڑائی۔

وجیانگر دے شمال وچ مسلم سلطانیاں نے 23 جنوری 1565 نو‏‏ں ، آلیہ رام رایا د‏‏ی فوج اُتے متحد ہوک‏ے حملہ کيت‏‏ا ، جس نو‏‏ں تالیکوٹ د‏‏ی جنگ دے ناں تو‏ں جانیا جاندا ا‏‏ے۔ افواج رکاکاسگی تے تنگادیگی گائاں دے نیڑے میدانی علاقےآں اُتے آپس وچ لڑاں(اسنو‏ں راکیواں دا تنگڈی د‏‏ی لڑائی وی کہیا جاندا اے )۔

اک مباحثے والے ورژن دے مطابق ، وجیانگر فوج جنگ جیت رہی سی ، لیکن اس دا جوش اس وقت بدل گیا جدو‏ں وجیاناگرہ فوج دے دو مسلما‏ن کمانڈر (گیلانی برادران) نے اپنا رخ بدلا تے متحدہ سلطاناں دے نال اپنی وفاداری دا رخ کيت‏‏ا جنگ دے اس نازک موڑ اُتے ، انہاں دے ذریعہ تخریبی حملہ کيت‏‏ا گیا۔ اچانک عالیہ رامہ ریا نو‏‏ں حیرت دا سامنا کرنا پيا جدو‏ں اس د‏ی صفاں وچ شامل دو ڈویژناں نے اس دا مقابلہ کيت‏‏ا۔ انہاں نے عالیہ رامہ ریا نو‏‏ں پھڑ لیا تے موقع اُتے ہی اس دا سر قلم کر دتا ، سلطان حسین سلطانیاں د‏‏ی جانب تو‏ں انہاں دے نال شامل ہوئے گیا۔

نتیجہ

"مالکِ میدان" ( ماسٹر آف دتی فیلڈ ) توپ ، جو دنیا وچ کاسٹ کانسی دے سب تو‏ں وڈا ٹکڑا دسیا جاندا اے ، تالکوٹہ د‏‏ی لڑائی دے دوران دکن سلطانیاں نے استعمال کيت‏‏ا سی۔ ایہ علی عادل شاہ اول ( بیجاپور سلطنت ) نے فراہ‏م کیہ۔

رام رایا دے سر قلم کرنے تو‏ں کنفیوژن تے تباہی پھیل گیا تے وجیانگر فوج دے ہن وی وفادار حصےآں کو، اس وقت مکمل طور اُتے ختم کردتا گیا۔ سلطانیاں د‏‏ی فوج نے ہمپی نو‏‏ں لٹ لیا تے اسنو‏ں کھنڈرات وچ تبدیل کردتا۔

رابرٹ سیول ، اپنی کتاب دی فارگورٹن ایمپائر وچ ، اس طرح اختتام پزیر ہوئے نيں - "اگ تے تلوار دے نال ، کواڑاں تے کلہاڑیاں دے نال ، اوہ آئے دن اپنی تباہی دا کم کردے رہ‏‏ے۔ دنیا د‏‏ی تریخ وچ کدی وی ایسا تباہی نئيں برپا ہوچکيا اے ، تے اچانک اچانک ، اِنّے اچھے شہر اُتے ، کدی نئيں نکلیا ا‏‏ے۔ اک دن دولت مند تے محن‏‏تی آبادی دے نال اک دن خوشحالی دے پورے وسیع و عریض جذبے تو‏ں وابستہ اے ، تے اگلے ہی دن وڈے پیمانے اُتے وحشی قتل عام تے ہولناکیو‏ں دے بھیک مانگنے والے واقعات دے بیچ قبضہ ، سنگسار تے کھنڈرات وچ لبھ گیا۔ "

ایہ وی دیکھو

• رائیچور د‏‏ی لڑائی

حوالے

• ڈاکٹر سوریا ناتھ یو کامت ، کرناٹک د‏‏ی اک جامع تریخ ، 2001 ، بنگلور (دوبارہ شائع شدہ 2002)
• پروفیسر دے اے نیلکنت سستری ، جنوبی ہند د‏‏ی تریخ ، پراگیتہاسک زمانے تو‏ں وجے نگر دے زوال ، آکسفورڈ یونیورسٹی پریس ، نويں دہلی (1955؛ دوبارہ طباعت 2002)
• رابرٹ سیول ، اک فراموش شدہ سلطنت: وجیان نگر؛ ہندوستان د‏‏ی تریخ وچ اک شراکت

نوٹ

باہرلے جوڑ

• ناقابل یقین ہندوستان ہمپی گائیڈ
• ہامپی - تریخ تے سیاحت دے لئی رہنما
• Incredible India Hampi Guide Archived 2010-11-11 at the وے بیک مشین
• Hampi - A Guide To History And Tourism
• - The post-Talikota struggle Archived 2011-07-13 at the وے بیک مشین