دب اکبر

وڈا رچھ جاں دب اکبر اسمان تے 88 تارہ جھرمٹاں وچوں اک اے۔ ایہ تارہ جھرمٹ بطلیموس دے 44 چرمٹاں وچ وی ہے سی۔ ا یہ پرانے ویلے توں اک رچھ دی مورت وچ دکھایا گیا اے۔

دب اکبر تارہ جھرمٹ

دب اکبر دھرتی دے شمالی قطب دے آسمان وچّ نظر آؤن والا اک تارہ جھرمٹ ہے۔ اسنوں اپریل (چیت–وساکھ) مہینے وچّ سبھ توں ودھ ویکھیا جاندا ہے۔ اس وچّ چار تارے چورس اتے تنّ ٹیڈھی لکیر وچّ رہندے ہن۔ ایہناں تاریاں نوں خیالی لکیراں نال ملاؤن اتے اک سوالیہ نشان دی شکل بندی لگدی ہے۔ہندستانی علم نجوم وچ ایہناں تاریاں دے نام پرانے ویلے دے ستّ رشیاں دے نام اتے رکھے گئے ہن۔ ایہہ ہولی-ہولی کرتُو، پلستی، پلستی، اتری، انگرس، وششٹھ اتے ماریچِی ہن। اسنوں اک ڈور نال اڈّ رہی پتنگ دی شکل وی منیا جا سکدا ہے۔ جے اگے دے دو تاریاں نوں جوڑن وال لکیر نوں سدھے شمال وچّ ودھاؤ تاں ایہہ قطبی تارے اتے پجدی ہے۔ دوجی صدی عیسوی وچّ ٹالمی نے جہناں 48 تارہ جھرمٹاں دی لسٹ بنائی سی اوہناں وچّ ایہہ تارہ جھرمٹ وی شامل سی۔

ہور بولیاں وچّ

انگریزی وچّ وڈا رچھ تارہ جھرمٹ نوں اُرسا میجر (Ursa Major), وڈا بھالو مطلب گریٹ بیئر (Great Bear) جاں بگّ بیئر (Big Bear) کیہا جاندا ہے۔ اسنوں امریکہ اتے کنیڈا وچّ بگّ ڈپر (یعنی وڈا چمچہ) وی کیہا جاندا ہے۔ اردو ، عربی وچ اسنوں دب اکبر کہیا جاندا اے ۔

تارے

کل ملا کے دب اکبر تارہ جھرمٹ وچّ 93 تاریاں نوں بائر نام دتے جا چکے ہن، جہناں وچوں 13 دے ارد - گرد غیر - سورجی سیارے گردش کردے ہوئے پائے گئے ہن۔ اس تارہ جھرمٹ دے ستّ مکھ تارے اس پرکار ہن -

نام	انگریزی نام	بائر نام	چمک(میگنیٹیوڈ)	دوری (پر و )
کرتُو	Dubhe	α UMa	1.8	124
پلستی	Merak	β UMa	2.4	79
پلستی	Phecda	γ UMa	2.4	84
اتری	Megrez	δ UMa	3.3	81
انگرس	Alioth	ε UMa	1.8	81
وششٹھ	Mizar	ζ UMa	2.1	78
ماریچِی	Alkaid	η UMa	1.9	101

کہکشاں

وڈا رچھ تارہ جھرمٹ وچّ کئی کہکشاواں وی پائیاں گئیاں ہن۔ ایہناں وچّ میسیئر 81 ناں دی سرپل کہکشاں ہے، جو اسمان وچّ سبھ توں روشن کہکشاواں وچوں اک ہے۔ اس تارہ جھرمٹ دے علاقے وچّ میسیئر 82 ناں دی کہکشاں وی ہے جس نوں اپنے سروپ دی وجہ ولاں سگار کہکشاں وی کیہا جاندا ہے۔ اتھے ساڈے توں 2.5 کروڑ [نوری سال]] دور واقع چکری کہکشاں(پنوہیل کہکشاں) وی واقع ہے۔ کل ملکے سپترشی تارامنڈل وچّ لگبھگّ 50 آکاشگنگا ویکھیاں جا چکیاں ہن۔

ہندو مذہبی گرنتھاں دے ھڈا رچھ جھرمٹ

ہندو دھرم وچّ وشنو پران دے مطابق، کرتک تریلوک - - بھو:، بھو: اتے سو: – ایہہ تنوں لوک ملکے کرتک تریلوک کہاندے ہن۔ دب اکبر منڈل شنی منڈل ولاں اک لکھ یوجن اتے دا منڈل(جھرمٹ) ہے۔

بارلے جوڑ

• مورتاں