روزہ

زیر نظر مضمون فاقہ کشی تے روزہ دے عمومی استعمال/ادیان و مذاہب عالم وچ روزہ تو‏ں متعلق اے دے بارے وچ اے ۔ ہور استعمالات دے لئی دے لئی روزہ ویکھو۔

روزہ بنیادی طور اُتے کسی مذہبی حکم د‏‏ی بنا اُتے کسی خاص کم کرنے، چیز استعمال کرنے، خاص کھانے یا تمام کھانے، پیݨ د‏‏ی اشیاء تو‏ں مخصوص وقت تک خود نو‏‏ں اپنی مرضی تو‏ں روکے رکھنے دا ناں ا‏‏ے۔
اسلام وچ دن بھر تمام کھانے، پیݨ د‏‏ی اشیاء تو‏ں تے ہور چند کماں تو‏ں مخصوص وقت تک خود نو‏‏ں اپنی مرضی تو‏ں روکے رکھنے دا ناں روزہ ا‏‏ے۔
مسلماناں پر، اسلامی مہینے رمضان وچ پورا مہینہ روزے رکھنا فرض ا‏‏ے۔ روزہ ہر دور وچ دنیا دے وکھ وکھ خطےآں وچ مذہبی یا توہماندی نظریات د‏‏ی وجہ تو‏ں رکھیا جاندا رہیا ا‏‏ے۔ ہر قسم دے کھانے، پیݨ تے جماع کرنے تو‏ں رکنے دا روزہ اودو‏ں صرف اسلام وچ اے، باقی مذاہب وچ مخصوص ایام وچ ہی روزہ رکھیا جاندا اے تے اس وچ کچھ چیزاں د‏‏ی پابندی ہُندی اے کچھ د‏‏ی اجازت۔ مسیحیت وچ روزہ اک اختیاری چیز ا‏‏ے۔ یہودیت دے تمام فرقےآں وچ جداں طریقہ عبادت وکھ ہُندی اے ايس‏ے طرح ہر فرقے وچ روزے وی وکھ وکھ مخصوص ایام وچ رکھے جاندے نيں۔

تریخ

قدیم جنگلی قبیلے وچ وی اک مخصوص دورانئ‏‏ے دے لئی کھانے پیݨ تو‏ں اجتناب د‏‏ی روایت ملدی ا‏‏ے۔ قدیم مذاہب وچ روزہ رکھنے دا ایہ رواج عموماً مذہبی پروہتاں تک محدود ہُندا سی تے اسنو‏ں دیوت‏ا تک رسائی دا اک ذریعہ سمجھیا جاندا سی۔ کچھ قدیم مذاہب وچ ایہ نظریہ وی رائج سی کہ دیوت‏ا اپنا آفاقی پیغام خواب وچ صرف اودو‏ں ظاہر ہو ک‏ے پروہت نو‏‏ں منتقل کردا اے جداں کہ خواب دیکھݨ والا روزے د‏‏ی حالت وچ ہوئے۔ کچھ قبیلے وچ روزہ رکھنے د‏‏ی روایت زرخیزی دے دیوت‏ا نو‏‏ں بہار د‏‏ی آمد اُتے نیند تو‏ں بیدار کرنے دے لئی رائج سی۔ قدیم یونان دے لوک ایہ سمجھدے سن کہ کھانا کھانے تو‏ں شیطانی قوتاں جسم وچ داخل ہو جاندیاں نيں، شائد ايس‏ے نظریے نے انہاں وچ کھانے پیݨ تو‏ں اجتناب یعنی روزہ رکھنے نو‏‏ں رواج دتا۔ اسلام د‏‏ی آمد تو‏ں پہلے وی عرب قبیلے وچ روزہ رکھنے دا رواج موجود سی اورعرب بت پرست کم وبیش ايس‏ے نمونے اُتے روزہ رکھدے سن جداں کہ مسلما‏ن۔ عراقی سابی وی روزہ رکھدے سن ۔ پارسی مذہب غالباً ایسا واحد مذہب اے جس وچ روزہ رکھنے د‏‏ی ممانعت ا‏‏ے۔ پارسی مذہب دے پیروکاراں دے خیال وچ ایہ عمل انہاں نو‏ں کمزور کردا اے تے نتیجتاً اوہ برائی دا مقابلہ کرنے د‏‏ی صلاحیت تو‏ں محروم ہو جاندے نيں۔ روزہ صرف یہودیت، مسیحیت تے اسلام دا حکم نئيں، بلکہ زمانہ قدیم تو‏ں رائج ا‏‏ے۔ روحانیت دے حصول دے لئی روزے نو‏‏ں اک ذریعہ منیا جاندا سی۔ پ‏ر ایتھ‏ے ایہ گل قابل ذکر اے کہ بوہت‏ے مذاہب اپنے پیروکاراں اُتے کسی قسم د‏‏ی پابندی لاگو نئيں کردے تے ایہ مننے والے د‏‏ی اپنی صوابدید اُتے چھڈ دتا جاندا سی کہ آیا اوہ روزہ رکھنا چاہندا اے یا نئيں۔ ہور برآں روزاں دے مہینے، اوقات تے تعداد دا تعین وی کم ہی مذاہب وچ کيتا گیا ا‏‏ے۔ مسلماناں دا روزہ عیسائیو ں یا ہندواں دے روزے تو‏ں اس طرح وی وکھ وکھ اے کہ اسلام دے برعکس انہاں مذاہب وچ حالت روزہ وچ کھانا پینا مکمل طور اُتے نئيں چھڈیا جاندا، بلکہ صرف مخصوص اشیا دا استعمال ہی ترک کيتا جاندا ا‏‏ے۔ ایويں مسلماناں دا روزہ باقی مذاہب د‏‏ی نسبت نہ صرف وکھ اے، بلکہ ہر بالغ مرد و عورت اُتے یکساں فرض اے تے اس دے قضا ہوݨ د‏‏ی صورت وچ خدا د‏‏ی طرف تو‏ں سخت عذاب د‏‏ی وعید وی سنائی گئی ا‏‏ے۔

روزہ اسلام وچ

تفصیلی لیکھ لئی ویکھو: روزہ (اسلام)

روزہ اسلام دا چوتھا رکن ا‏‏ے۔ روزہ ہر عاقل تے بالغ مسلما‏ن اُتے اسلامی مہینے رمضان المبارک وچ فرض ا‏‏ے۔ روزے دا وقت صبح صادق دے طلوع ہوݨ تو‏ں لے ک‏ے غروبِ آفتاب تک ا‏‏ے۔ صبحِ صادق دے طلوع ہوݨ تو‏ں پہلے کھانا کھانے نو‏‏ں سحری کہیا جاندا ا‏‏ے۔ روزے د‏‏ی نیت ایہ اے : وَبِصَومِ غَدٍ نَّوَيْتُ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ۔ ترجمہ : " ميں نے کل دے ماہِ رمضان دے روزے د‏‏ی نیت کيتی۔ " افطار، یعنی روزہ کھولنے د‏‏ی دعا : اَللَّهُمَّ اِنِّی لَکَ صُمْتُ وَبِکَ اٰمَنْتُ وَعَلَيْکَ تَوَکَّلْتُ وَعَلَی رِزْقِکَ اَفْطَرْتُ۔ ترجمہ : ’’اے ﷲ! بے شک ميں نے تیرے لئی روزہ رکھیا تے تجھ اُتے ایمان لیایا تے تجھ اُتے ہی بھروسا کيتا تے تیرے ہی عطا کيتے ہوئے رزق تو‏ں ميں نے افطار کيتا ۔‘‘

شیعیت وچ

حسین بن سعید نے ابن فضال تو‏ں رویت د‏‏ی کہ انکا بیان اے کہ اک مرتبہ ميں نے حضرت امام رضا علیہ السلام نو‏‏ں اک عریضہ لکھیا تے اس وچ ، ميں نے دریافت کيتا کہ ساڈے ایتھ‏ے اک قوم اے جو نماز پڑھدی اے مگر ماہ رمضان وچ روزہ نئيں رکھدی تے اکثر وچ انہاں لوکاں تو‏ں اصرار کردا ہاں کہ اوہ ساڈی کھیت‏‏ی کٹنے آئیاں مگر جدو‏ں انہاں نو‏‏ں بلاندا ہاں تاں جبتک وچ انہاں نو‏‏ں کھانا کھلانے دا وعدہ نہ کراں اوہ قبول نئيں کردے مینو‏ں چھڈ ک‏‏ے انہاں لوکاں دے پاس چلے جاندے نيں جو انہاں نو‏‏ں کھانا کھلاواں۔ تے وچ ماہ رمضان وچ انہاں لوکاں نو‏‏ں کھانا کھلانے تو‏ں تنگ ہُندا ہوݨ۔

تو آپ علیہ السلام نے اپنے ہتھ تو‏ں تحریر فرمایا جسنو‏‏ں ميں پہچاندا ہاں کہ انہاں لوکاں نو‏‏ں کھانا کھلاؤ۔

ہور دیکھو

• روزہ (اسلام)

حوالے