گھاہ پھوس
.jpg)
گھاہ پھوس (انگریزی: Weed) ایہجا پودا اے جیہنوں کِسے خاص صورت حال وچ ناپسندیدہ یا غیر ضروری سمجھیا جاندا اے، جِتھے ایہ انسانی ترجیحات، ضروریات یا مقاصد توں متصادم ہووے اوتھے اُگدا اے۔ ایہجی خصوصیات دے حامل پودے نیں جو نقصان دہ، جمالیاتی طور تے ناخوشگوار، منظم ماحول وچ بے ہنگم یا بصورت دیگر کھیت دی زمین، باغات، پھلواڑ، لان، پارکس، تفریحی تھاںواں، رہائشی تے صنعتی علاقےآں وچ ناپسندیدہ نیں، سبھ نوں گھاہ پھوس سمجھیا جا سکدا اے۔ گھاہ پھوس دا تصور زراعت وچ خاص طور تے اہم اے، جِتھے فصلاں نوں اگاؤݨ لئی استعمال ہوݨ آݪے کھیتاں وچ گھاہ پھوس دی موجودگی پیداوار وچ وڈے نقصان دا سبب بݨ سکدی اے۔
ناگوار انواع آݪے پودےآں نوں ایہجے ماحول وچ متعارف کرایا جاندا اے جِتھے اوہناں دی موجودگی ماحولیاتی نظام تے حیاتیاتی تنوع اُتے منفی اثر پاؤندی اے۔
درجہ بندی دے لحاظ نال، اصطلاح "گھاہ پھوس" دی کوئی نباتاتی اہمیت نئیں، کیونکہ اک پودا جو اک تناظر وچ گھاہ اے، اوہ گھاہ پھوس نئیں ہیگا، جد اس صورت حال وچ اُگدا اے جِتھے اوہ مطلوب ہووے۔ کچھ پودے جیہناں نوں وسیع پیمانے اُتے گھاہ پھوس دے طور تے سمجھیا جاندا اے اوہ جاݨ بُجھ کے باغات تے دیگر کاشت شدہ ترتیبات وچ اگائے جاندے نیں۔ اس وجہ توں کئی پودےآں نوں بعض اوقات فائدہ مند گھاہ وی کہیا جاندا اے۔ اسے طرحاں، پچھلی فصل دے رضاکار پودےآں نوں بعد دی فصل وچ اگݨ اُتے گھاہ پھوس دے طور تے شمار کیتا جاندا اے۔
اگرچہ پودا گھاہ پھوس ہیگا یا نئیں، ایہدا انحصار سیاق و سباق اُتے ہُندا اے، لیکن عام طور تے گھاہ پھوس دے طور اُتے بیان کیتے جاݨ آݪے پودے وسیع پیمانے اُتے حیاتیاتی خصوصیات رکھدے نیں جو اوہناں نوں پریشان کن ماحول وچ پھلݨ پُھلݨ دی اجازت دیندیاں نیں تے خاص طور تے تباہ یا اکھاڑنا اوکھا ہُندا اے۔ مخصوص گھاہ پھوس نوں انسانی انتظام دے تحت پھلݨ پُھلݨ لئی اسے طرحاں ڈھال لیا جاندا اے جس طرحاں جاݨ بُجھ کے اگائے گئے پودےآں نوں۔ زمین اُتے زراعت دی ابتداء دے بعد توں، زرعی گھاہ پھوس نے انسانی فصلاں تے زرعی نظاماں دے ناݪ مݪ کے ترقی کیتی اے تے کچھ زرعی ماحول وچ ایہناں دی موزونیئت ظاہر ہوݨ توں بعد خود فصلاں وچ پاݪے گئے نیں۔
کھیتی باڑی تے باغبانی وچ گھاہ پھوس نوں تلف کرن لئی کسّی ناݪ گوڈی کرنا، گھاہ پھوس نوں ہتھ ناݪ جڑھاں توں پٹݨا تے گھاہ پھوس مار ادویات دا چھڑکاء کرنا اہم اے۔