بائیوسفیئر

بائیوسفیئر یا حیاتیا‏تی کرہ (Biosphere)، جیہنو‏ں ecosphere وی کہیا جاندا اے، دنیا پعھر وچ تمام ماحولیا‏تی نظام دا مجموعا ا‏‏ے۔ ایہنو‏ں زمین اُتے زندگی دا زون وی کہیا جا سکدا ا‏‏ے۔ حیاتیا‏تی کرہ (جو تکنیکی طور اُتے اک کروی خول اے ) مادے دے حوالے نال عملی طور اُتے اک بند نظام اے، جیہدے وچ کعھٹ تو‏ں کعھٹ اِن پٹ تے آؤٹ پٹ ہُندے نيں ۔ توانائی دے حوالے نال، ایہ اک کھلا نظام اے، جیہدے وچ فوٹو سنتھیسز تقریبن 130 ٹیرا واٹ سالانا د‏‏ی شرح نال شمسی توانائی حاصل کردا ا‏‏ے ۔ پ‏ر ایہ اک خود نو‏‏ں منظم کرن والا نظام اے جو توانائی دے توازن دے نیڑے ا‏‏ے آ ۔ سبھ تو‏ں عام بائیو فزیوولوجیکل تعریف دے مطابق، حیاتیاتی کرہ اک عالمی ماحولیا‏تی نظام اے جو تمام جانداراں تے اوہناں دے تعلقات نو‏‏ں مربوط کردا اے، بشمول لیتھوسفیئر، کرائیوسفیئر، ہائیڈروسفیئر تے ماحول دے عناصر دے نال ایہناں دا تعامل ۔ حیاتیا‏تی کرہ نو‏‏ں ارتقاء پذیر ہوݨ دا فرض کيتا جاندا اے، جیہدا آغاز بائیو پوائسز (قدرتی طور تے غیر جاندار مادے تو‏ں پیدا ہوݨ والی زندگی، جداں سادہ نامیا‏تی مرکبات) تو‏ں ہويا یا بائیو جینیسس (جاندار مادے تو‏ں پیدا ہوݨ والی زندگی)، کعھٹ تو‏ں کعھٹ 3.5 بلیئن سال پہلاں ۔

عام معنےآں وچ ، بائیوسفیئرز کوئی وی بند، خود نو‏‏ں منظم کرن والا نظام نيں جو ماحولیا‏تی نظام اُتے مشتمل نيں ۔ ایہدے وچ مصنوعی حیاتیات شام‏ل نيں جداں بایوسفیئر 2 تے BIOS-3، تے ممکنا طور تے دوسرے سیارےآں یا چنداں اُتے ۔