گِرجا دیوی

گِریجا دیوی
گِریجا دیوی بھارت بھون، بھوپال وچ (جولائی 2015)
ذا‏تی معلومات
پیدائش	8 مئی 1929(1929-05-08)وارانسی، متحدہ صوبے، برطانوی ہند
وفات	24 اکتوبر 2017 (88 سال)
اصناف	بھارتی کلاسیکل سنگیت
آلات	vocal
سالہائے فعالیت	1949–present

گِریجا دیوی (8 مئی 1929 – 24 اکتوبر 2017) سینیا اتے بنارس گھرانیاں دی اک مشہور بھارتی کلاسیکل گلوکارہ سی۔ ایہہ کلاسیکل اتے سب-کلاسیکل سنگیت گائن کردی سی، ٹھمری گاؤن نوں عام لئی اتے اس نوں لوک مشہور بناؤن وچ اسدا وڈا یوگدان رہا۔ گِریجا دیوی نوں ' ' ' 2016 وچ  پدم وبھوشن اتے 1989 وچ پدم بھوشن نال بھارت سرکار ولوں کلا دے کھیتر وچ یوگدان لئی اعزازی کیتا گیا سی۔ 

شروع دا جیون

گِریجا دیوی، دا جم 8 مئی 1929 نوں وارانسی وچ اک بھومیہار زمیدار رامدیو رائے دے گھر ہویا سی۔ اس دے پیؤ ہارمونیئمبجایا کردے سی اتے اس نے ہی گِریجا دیوی جی نوں سنگیت سکھایا۔ پنج سال دی عمر وچ اسنے دیکھبھال اتے تپا گاؤن سکھیا لین لئی شروع کیتا۔ اُتے نوں سال دی عمر اے، نوں یاد رکھو، فلم، ہن، اداکاری اتے اس دے گرو شری دشمن دل چھڈّ گئے تے misra وچ ایسوسی ایشن دے سنگیت دے وکھ-وکھ سٹائیل دی پڑھائی کر رہا اے۔

کارگزاری دے کیریئر

گِریجا دیوی نے گائن دی ساروجنک شروعات، آل انڈیا ریڈیو الہٰ آباد تے 1949 وچ کیتی، لیکن اس نوں اپنی ماں اتے دادی ولوں خلاف دا ساہمنا کرنا پیا کیونکہ ایہہ روایتی طور تے منیا جاندا سی کہ کوئی اچّ طبقہ دی عورت نوں ساروجنک طور تے گائن دا کارکردگی نہیں کرنا چاہیدا۔ 1946 1946 وچ اسدا ویاہ ہو گئی سی۔ گِریجا دیوی نے دوسریاں لئی نجی طور اتے کارکردگی نہ کرن لئی رضا مندی دتی سی، لیکن 1951 وچ بہار وچ اس نے اپنا پہلا ساروجنک سنگیت پروگرام دتا۔[1] اوہ شری چند مشرا کولوں 1960 (موت مشرق) دے پہلے ادھ تک پڑھدی رہی۔  1980ویاں وچ کولکاتہ وچ، آئی۔ ٹی۔ سی سنگیت کھوج اکیڈمی اتے 1990 دے دوران، بنارس ہندو یونیورسٹی دی سنگیت پھیکلٹی دی اک میمبر دے روپ وچ کم کیتا، اتے اس نے سنگیت وراثت نوں سرکھات رکھن لئی بہت سارے طالب علماں نوں پڑھایا۔ 2009 توں پہلاں اوہ اکثر گاؤن کارکردگی کرن لئی جاندی ہندی سی اتے 2017  وچ وی اسدا کارکردگی جاری اے۔ دیوی بنارس گھرانے لئی گاؤندی اے اتے پوربی انگ ٹھمری (جس دا درجہ ودھاؤن اتے ترکی وچ مدد کیتی) سٹائل روایت دا کارکردگی کردی اے۔ اسدے پردرشناں دی لسٹ وچ اردھ-کلاسیکل سٹائیل کجری، چیتی اتے ہولی وی شامل ہن اتے اس نے خیال، بھارتی لوک سنگیت، اتے ٹپا وی گاؤندی اے۔ سنگیت اتے سنگیتکاراں دے نیو گروو کوش وچ کیہا گیا اے کہ گِریجا دیوی اپنی گائن سٹائل وچ اردھ-کلاسیکل گائکی، بہار اتے پوربی اتر پردیش دے گیت دے علاقائی گناں دے نال اس دی کلاسیکل سکھلائی نوں جوڑدی اے۔ گِریجا دیوی نوں ٹھمری دی رانی وی منیا گیا اے۔ اوہ 'النکار سنگیت سکول' دی بانی،سری متی ممتا بھارگو، جس دے بھارتی کلاسیکل سنگیت سکول نے سینکڑے میل دی دوری توں طالب علماں نوں کھچّ پائی اے،دی گرو منیا جاندا اے۔

انعام

• پدم شری (1972)
• پدم بھوشن (1989)
• پدم وبھوشن(2016) 
• سنگیت ناٹک اکادمی اوارڈ (1977)
• سنگیت ناٹک اکادمی فیلوشپ (2010)
• مہاں سنگیت اعزاز انعام (2012)
• سنگیت اعزاز انعام (ڈوور لین سنگیت کانفرنس)
• GIMA انعام 2012 (لائفٹائم اچیومینٹ)
• تنارری انعام

حوالے