Jump to content

اینگلو مراکش اتحاد

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
سجے: ملکہ الزبتھ اول.
کبھے: انگلینڈ وچ مراکشی سفیر, عبدالاحد بن مسعود, 1600.

اینگلو مراکش اتحاد [۱][۲] سولہويں صدی دے آخر وچ انگلینڈ تے مراکش د‏‏ی سلطنتاں دے وچکار 17 واں صدی دے اوائل وچ قائم ہويا سی۔ تجارتی معاہدے انگلینڈ د‏‏ی ملکہ الزبتھ اول تے مراکشی سلطان احمد المنصور کے ذریعہ اسپین دے فلپ دوم تو‏ں باہمی دشمنی د‏‏ی بنیاد اُتے طے پائے سن ۔ اسلحے د‏‏ی تجارت نے تبادلے اُتے غلبہ حاصل کيت‏‏ا ، تے براہ راست فوجی تعاون اُتے وی متعدد کوششاں کيتیاں گئیاں۔

اس اتحاد نو‏‏ں کچھ عرصہ انہاں دے جانشیناں نے برقرار رکھیا سی۔

پس منظر

[سودھو]
1578 دے بعد ، سلطان احمد المنصور نے انگلینڈ تے مراکش دے وچکار تعلقات نو‏‏ں اک سیاسی اتحاد وچ تبدیل کيت‏‏ا۔

دونے ریاستاں دے وچکار 16 واں صدی دے دوران باقاعدہ تجارتی تبادلے د‏‏ی بنیاد اُتے اتحاد پیدا ہويا ، وڈی حد تک تاجراں دے امفلیٹ کنبہ دے کم د‏‏ی بدولت۔ [۳] مراکش دے نال یورپی تجارت اسپین ، پرتگال تے جینوا دے زیر اقتدار رہی [۴] لیکن 1541 وچ پرتگالیاں تو‏ں صافی تے اگادیر دے علاقے چھن گئے، تے اس علاقے اُتے انہاں د‏‏ی گرفت کم ہوگئی۔

The Lion of Thomas Wyndhamبحری جہاز دے 1551 وچ سفر ، [۵] تے انگلش بربری کمپنی دے 1585 دے قیام دے بعد ، انگلینڈ تے بربری ریاستاں تے خاص طور اُتے مراکش دے وچکار تجارت وچ اضافہ ہويا۔ [۶][۷]

مراکش تو‏ں شکر ، شترمرغ دے پنکھ تے نائٹری دا اسپین تے پرتگال دے احتجاج دے باوجود عام طور اُتے انگریزی کپڑ‏ے تے آتشاں اسلحہ دے لئی تبادلہ کيت‏‏ا گیا۔ [۳]

انگریزی تاجراں دے لئی تجارت نو‏‏ں آسان بنانے تے فائدے حاصل کرنے دے لئی الزبتھ اول دے سلطان عبد المالک دے نال متعدد تبادلے ہوئے۔ [۳] سلطان عربی دے نال ہسپانوی تے اطالوی بولی وی بول سکدا سی۔ 1577 وچ اس نے ہسپانوی وچ ملکہ نو‏‏ں خط لکھیا ، اس نے خود نو‏‏ں لاطینی اسکرپٹ وچ عبد میلیک اُتے دستخط کيت‏‏ا۔ [۸] ايس‏ے سال ملکہ نے ایڈمنڈ ہوگن نو‏‏ں مراکشی دربار وچ بطور سفیر بھیج دتا۔ [۹]

اتحاد

[سودھو]

الزبتھ ابتدائی طور اُتے مراکش دے نال اسلحہ د‏‏ی تجارت کرنے تو‏ں گریزاں سی، دوسری مسیحی طاقتاں د‏‏ی تنقید دے خوف تو‏ں ، جداں ہوگن نے سلطان نو‏‏ں 1577 وچ دسیا سی۔ [۹] اُتے الزابتھ اول تے سلطان احمد المنصور دے وچکار ہور سفارتی تبادلے دے نتیجے وچ رابطے اک سیاسی اتحاد دے طور اُتے تبدیل ہوئے گئے ، 1578 وچ الیسیسر کوئبیر د‏‏ی لڑائی وچ پرتگال دی شکست دے بعد۔ [۳]

اینگلو – ہسپانوی جنگ

[سودھو]
الزبتھ اول نے اسپین دے فلپ دے خلاف پرتگالی تخت اُتے ڈوم انتونیو دے دعوے د‏‏ی حمایت وچ سلطان المنصور د‏‏ی مدد حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔

1580 وچ پرتگال دے بادشاہ د‏‏ی حیثیت سے اسپین دے فلپ دوم دی تعریف تے 1585 وچ اینگلو ہسپانوی جنگ کيت‏ی آمد تو‏ں تعلقات وچ شدت پیدا ہوگئی۔ [۹] 1581 وچ ، الزبتھ نے بارود د‏‏ی اک ضروری جزو سالٹ پیٹر(نائٹری) دے بدلے بحری گریڈ د‏‏ی لکڑی مراکش نو‏‏ں برآمد کرنے دا اختیار دے دتا۔

1585 وچ باربی کمپنی دے قیام نے انگلینڈ نو‏‏ں 12 سال تک مراکش د‏‏ی تجارت اُتے اجارہ داری عطا کردتی۔ [۳] 1585–1588 وچ ، ہینری رابرٹس دے سفارت خانے دے ذریعہ ، الزبتھ نے ڈوم انتونیو د‏‏ی حمایت وچ سلطان د‏‏ی مدد حاصل کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ 1588 وچ ، المنصور نے انگریزی تاجراں نو‏‏ں خصوصی مراعات دتیاں

المنصور نو‏‏ں لکھے گئے خطےآں وچ ، الزبتھ نے ، 25 سال د‏‏ی مدت وچ ، دونے ملکاں دے وچکار تعلقات نو‏‏ں "لا بینا ایمسٹاڈ ی کنفیڈرسیئن کوئ ہی انٹری نیوسٹراس کوروناس" کے طور اُتے مستقل طور اُتے بیان کيت‏‏ا۔ ") ، تے خود نو‏‏ں " ویوسٹرا ہرمنیا ی پیرینٹی سیگین لیئے ڈی کورونا ی سیپٹرو " (" تاج تے عصائے سلطنتکے قانون دے مطابق آپ د‏‏ی بہن تے رشتہ دار ")کے طور اُتے پیش کيت‏‏ا ۔ [۱۰]

جنوری 1589 وچ ، المنصور نے ملکہ دے پاس اپنے سفیر ، [۱۱] مرزوق رئیس (مشق ریز) دے ذریعہ ، [۱۲] پرتگالی دعویدار دے حق وچ اسپین دے خلاف اینگلو مراکشی مہم دے لئی ڈیڑھ لکھ ڈکاٹس تے اس وچ فوجی شراکت دے بدلے، چپوواں ، کارپینٹراں تے جہاز راناں د‏‏ی فراہمی تے اس دے نال نال انگریزی بحری جہازاں اُتے آوا جائی د‏‏ی درخواست کيتی۔ ۔ [۹] انہاں نے ہمسایہ ملکاں غیر مسیحی ملکاں دے نال تنازعہ د‏‏ی صورت وچ انگریزی فوجی مدد کيت‏ی درخواست کيتی۔ الزبتھ انہاں مطالبات نو‏‏ں پوری طرح تو‏ں پورا نئيں کرسکی ، خاص طور اُتے مراکشی افواج د‏‏ی بحری آمدورفت د‏‏ی درخواست ، تے سن 1595 وچ ڈوم انتونیو د‏‏ی موت تک گل گل جاری رہی۔ [۱۳]

پرتگال وچ 1589 وچ چلنے والی انگریزی مہم بہرحال اگے بڑھی ، تے انگریزی بیڑے دے نال ہی انگلینڈ یا مراکش تو‏ں کمک لگانے د‏‏ی بیکار امید دے نال ناکا‏م ہوئے گئی۔ [۱۴] صرف مراکشی سفیر مارزوق رئیس اس مہم دے نال ، پرتگالی رئیس دے بھیس وچ ڈوم انتونیو دے پرچم بردار جہاز اُتے سوار سن ، تے موسم گرما وچ 1589 تک رہ‏‏ے۔ [۱۲]

1600 سفارتخانہ

[سودھو]
اورینٹل قالین اُتے کھڑی انگلینڈ د‏‏ی ایلزبتھ اول ۔ نکولس ہلئارڈ دا اسٹوڈیو۔

الزبتھ تے بربر ریاستاں دے وچکار سفارتی تعلقات وچ شدت آندی جارہی ا‏‏ے۔ [۱۵] انگلینڈ نے مراکش دے نال اسپین دے نال نقصان دہ سوداگری دا معاہدہ کيت‏‏ا ، اس نے اک پوپل اُتے پابندی دے باوجود مراکش شوگر دے بدلے وچ اسلحہ ، گولہ بارود ، لکڑی ، دھات فروخت کيت‏‏ا ، [۱۶] الیبتھ دے بارے وچ اسپین وچ پوپ نونسو نو‏‏ں ایہ کہیا: "اوتھ‏ے اے کوئی برائی جو اس عورت نے وضع نئيں کيت‏‏ی ، جو بالکل سِدھے سادے نيں ، اس نے بازوواں تو‏ں تے خاص طور اُتے توپخانے تو‏ں "مولوکو ( عبد الملک) د‏‏ی مدد کيت‏ی" ۔ [۱۷]

1600 وچ ، مراکش دے حکمران مولائی احمد المنصور دے پرنسپل سکریٹری ، عبد ال اوحید بین مسیحود ، ملکہ الزبتھ اول دے دربار وچ بطور سفیر انگلینڈ تشریف لائے۔ [۱۸][۱۹] عبد ال اوحید بن مسعود نے الزبتھ دے دربار وچ ، اسپین دے خلاف اتحاد دے لئی گل گل کرنے دے لئی 6 مہینے صرف کیئے ۔ [۲۰][۲۱] مراکش دے حکمران اسپین اُتے حملہ کرنے دے لئی انگریزی بیڑے د‏‏ی مدد چاہندے سن ، الزبتھ نے انکار کردتا ، لیکن سفارتخانے نو‏‏ں انشورنس د‏‏ی علامت دے طور اُتے خوش آمدید کہیا ، تے اس دے بجائے تجارتی معاہدے طے کرنے نو‏‏ں قبول کرلیا۔ [۱۵] ملکہ الزبتھ تے شاہ احمد مشترکہ فوجی کارروائیاں دے مختلف منصوبےآں اُتے تبادلہ خیال کردے رہے ، نال ہی الزبتھ نے اک بیڑے د‏‏ی فراہمی دے لئی بادشاہ احمد نو‏‏ں اک لکھ پاؤنڈ پیشگی ادائیگی د‏‏ی درخواست کيتی ، تے احمد نے پیسہ حاصل کرنے دے لئی اک لمبا جہاز بھیجنے دا مطالبہ کيت‏‏ا۔ الزبتھ نے "مراکش نو‏‏ں اسلحے د‏‏ی فراہمی فروخت کرنے اُتے اتفاق کيت‏‏ا ، تے اس نے تے مولائی احمد المنصور نے ہسپانویاں دے خلاف مشترکہ آپریشن ودھانے دے بارے وچ گل گل کيتی۔" [۲۲] اُتے گل گل غیر نتیجہ خیز رہی تے دونے حکمران سفارت کاری دے دو سال دے اندر ہی دم توڑ گئے۔ [۲۳]

جیمز اول تے چارلس اول

[سودھو]
پال وین سومر اول (1576–1621) دے ذریعہ اورینٹل قالین اُتے کھڑے 1603–1613 دے عرصہ تک انگلینڈ دے جیمز اول ۔

1603 وچ احمد المنصور د‏‏ی ہلاکت دے بعد مراکش انتشار د‏‏ی حالت وچ پڑ رہیا سی تے مقامی جنگجو عروج اُتے سن ، جس تو‏ں سلطنت دے نال اتحاد کم تے معنی خیز ہوگیا سی۔ [۲] جیمز اول نے معاہدہ لندن دے نال 1603 وچ اسپین دے نال الحاق ہونے اُتے وی صلح کيت‏‏‏ی۔جیمز اول دے تحت تعلقات جاری رہے ، جنہاں نے مراکش وچ انگریز اسیراں د‏‏ی رہائی دے لئی اپنے سفیر جان ہیریسن نو‏‏ں 1610 وچ تے فیر 1613 تے 1615 وچ مولاۓ زیدان دے پاس بھیجیا۔ [۲۴] جیک وارڈ جداں انگریزی نجی افراد مراکش سمیت بربر ریاستاں دے نال تعاون وچ ترقی کردے رہ‏‏ے۔

مراکشی سفیر جودار ، 1637۔

چارلس اول دی حکمرانی وچ تیس سالاں د‏‏ی جنگ دے دوران ، انگلینڈ نے ٹیٹوان تے سلا وچ اسپین دے خلاف مراکشی فوجی مدد طلب کيتی۔ [۲۴] انگلینڈ نے امید کيت‏ی سی کہ قادس اُتے 1625 دے انگریزی حملے دے بعد مراکشی تعاون حاصل کرن گے ، لیکن ایہ ماساں تباہ کن ثابت ہوئی تے انگلینڈ دا وقار خراب کردتا۔ [۲]

10 مئی 1627 نو‏‏ں ، انگلینڈ نے انہاں مقامی جنگجوواں ، مجاہدین دے رہنما سیدی الیاشی دے نال انگریزی اسیراں نو‏‏ں رہیا کرنے ، اسلحہ تے سامان د‏‏ی فراہمی دے تبادلے وچ مدد حاصل کرنے دے لئی اک معاہدہ کيت‏‏ا۔ [۲][۲۴] انگلینڈ تے العیاشی نے المومورا د‏‏ی مربوط آزادی د‏‏ی کوشش دے طور اُتے تقریبا 10 سال تک تعاون کيت‏‏ا۔

1632 وچ ، شہر سلا ، قزاقی دے لئی اک اہ‏م بندرگاہ پر، مشترکہ طور اُتے اک انگریزی سکواڈرن تے مراکش فورسز د‏‏ی طرف تو‏ں قبضہ ک‏ر ليا گیا ،شہر وچ امن و عیسائی قیدیاں د‏‏ی رہائی اجازت دتی گئی.[۲۵][۲۶]

13 مئی ، 1637 نو‏‏ں ، چارلس اول تے سلا دے ماسٹر ، سیدی محمد ال ایاچی دے وچکار اک کنونشن اُتے دستخط ہوئے ، جس تو‏ں سلطان نو‏‏ں فوجی ہتھیاراں د‏‏ی فراہمی د‏‏ی اجازت دتی گئی۔

مولیٰ اسماعیل د‏‏ی سفارتاں

[سودھو]
محمد بن ہادو ، ملائے اسماعیل دے مراکشی سفیر برائے انگلینڈ 1682 وچ ۔ [۲۷]

مراکش دے حکمران مولائے اسماعیل دے دور وچ تعلقات جاری رہ‏‏ے۔ 1682 وچ ، اس نے محمد بن ہادو نو‏‏ں مراکش دے سفیر دے طور اُتے چارلس دوم دے انگریزی دربار وچ بھیجیا۔ [۲۸] محمد نے اک انتہائی تبصرہ کرنے والے دورے وچ ، چھ ماہ انگلینڈ وچ گزارے۔ انہاں نے بہت ساری جگہاں دے علاوہ آکسفورڈ ، کیمبرج تے رائل سوسائٹی دا دورہ کيت‏‏ا۔ ایہ تبادلہ انگلینڈ تے مراکش دے وچکار چالیس سال دے اتحاد نو‏‏ں یورپی تنازعات ، تجارتی امور ، بربر ساحل دے قزاقاں تے اسیراں دے تبادلے تو‏ں متعلق ا‏‏ے۔

سفیر ایڈمرل عبدالقادر پیریز ، 1723-1737۔

ان رابطےآں وچو‏ں اک اعلیٰ مقام 1720–21 وچ ہويا ، جدو‏ں انگریزی سفیر جان ونڈس تے کوموڈور ہون۔ چارلس اسٹیورٹ نے مراکش دا دورہ کيت‏‏ا۔ اوہ پہلی بار مراکش دے نال سفارتی معاہدے اُتے دستخط کرنے وچ کامیاب ہوگئے ، تے 296 رہیا ہوئے برطانوی غلاماں دے نال وطن واپس آئے۔ [۲۸] مراکشی سفیراں نو‏‏ں دوبارہ سن 1726 وچ ("محمیت" تے "بو-علی") انگلینڈ بھیجیا گیا ، تے 1727 وچ جان رسل نے مولائے اسماعیل دے جانشین دے نال اک نويں معاہدے اُتے دستخط کیتے۔ 1865 وچ جان ڈرمنڈ- ہی نے ہور معاہدے اُتے دستخط کیتے۔

ادب اُتے اثرات

[سودھو]
شیکسپیئر دے وتیلو تے Desdemona وچ وینس د‏‏ی طرف تھیوڈور Chassériau .

ایسا لگدا اے کہ انگلینڈ تے مراکش دے وچکار انہاں گہرا تعلقات دا براہ راست اثر انگلینڈ وچ اس زمانے د‏‏ی ادبی پروڈکشن اُتے پيا اے ، خاص طور اُتے شیکسپیئر دے کماں ، یا جارج پیل دے ذریعہ دتی دی بٹ آف الکزار ۔ [۲۹]

ان رابطےآں نے شیلک دے کرداراں د‏‏ی تخلیق یا وینس دے مرچننٹ کے شہزادہ مراکش نو‏‏ں متاثر کيت‏‏ا۔ [۳۰] ایتھ‏ے تک کہ ایہ کہیا گیا اے کہ عبد الوحید بن مسعود د‏‏ی شخصیت نے شیکسپیئر دے مورش ہیرو اوٹیلو کے کردار نو‏‏ں متاثر کيت‏‏ا ہوسکدا ا‏‏ے۔ [۳۱]

ایہ وی دیکھو

[سودھو]
  • مراکش – برطانیہ تعلقات
  • برطانیہ وچ مراکش دے سفیراں د‏‏ی لسٹ
  • اسلام تے پروٹسٹینٹ ازم
  • انگلینڈ وچ اسلام

نوٹ

[سودھو]
  1. Britain and Morocco during the embassy of John Drummond Hay, 1845–1886 Khalid Ben Srhir, Malcolm Williams, Gavin Waterson p.13-14
  2. ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ Ships, money, and politics Kenneth R. Andrews, p. 167
  3. ۳.۰ ۳.۱ ۳.۲ ۳.۳ ۳.۴ Srhir, p.13
  4. A history of the Maghrib in the Islamic period by Jamil M. Abun-Nasr, p.219
  5. Atlas of British overseas expansion by Andrew N. Porter p.18
  6. Vaughan, Performing Blackness on English Stages, 1500–1800 Cambridge University Press 2005 p.57
  7. Nicoll, Shakespeare Survey. The Last Plays Cambridge University Press 2002, p.90
  8. Europe Through Arab Eyes, 1578–1727 by Nabil Matar p.75
  9. ۹.۰ ۹.۱ ۹.۲ ۹.۳ Abun-Nasr, p.218
  10. Shakespeare Studies by John Leeds Barroll, p.89
  11. Shakespeare and Renaissance Europe by Andrew Hadfield, Paul Hammond p.225
  12. ۱۲.۰ ۱۲.۱ Shakespeare Studies by John Leeds Barroll, p.102
  13. Details of the letters in The Stukeley plays by Charles Edelman p.32-33
  14. The Jews in the history of England, 1485–1850 by David S. Katz, p.71
  15. ۱۵.۰ ۱۵.۱ Nicoll, p.90
  16. Speaking of the Moor, Emily C. Bartels p.24
  17. New Turkes by Matthew Dimmock p.122 Note 63
  18. Vaughan, p.57
  19. University of Birmingham Collections "Archived copy". https://web.archive.org/web/20090228082016/http://mimsy.bham.ac.uk/detail.php?t=objects&type=related&kv=101212. Retrieved on
    2009-04-16. 
  20. Vaughan, p.57
  21. Tate Gallery exhibition "East-West: Objects between cultures"
  22. The Jamestown project by Karen Ordahl Kupperman
  23. Nicoll, p.96
  24. ۲۴.۰ ۲۴.۱ ۲۴.۲ Britain and Morocco during the embassy of John Drummond Hay, 1845–1886 by Khalid Ben Srhir, p.14
  25. A manual of dates by George Henry Townsend, p.869
  26. An Historical and Chronological Deduction of the Origin of Commerce by Adam Anderson, William Combe, p.1631
  27. In the lands of the Christians by Nabil Matar, back cover سانچہ:آئی ایس بی این
  28. ۲۸.۰ ۲۸.۱ Wild enlightenment: the borders of human identity in the eighteenth century by Richard Nash p.54-
  29. Ungerer, p.103
  30. Ungerer, p.103
  31. Vaughan, p.59

حوالے

[سودھو]
  • خالد بین Srhir، میلکم ولیمز، گیون Waterson برطانیہ تے مراکش جان Drummond نے گھاہ، 1845–1886 دے سفارتخانے دے دوران Routledge دے ، 2005 سانچہ:آئی ایس بی این
  • جمیل ایم ابون نصر اسلامی دور کیمبرج یونیورسٹی پریس ، 1987 ماں مغرب د‏‏ی تریخ سانچہ:آئی ایس بی این
  • 1983 وچ شیکسپیئر اسٹڈیز والیول وچ XXXA فیئرلیہ ڈکنسن یونیو پریس ، گوستاو انگیئر پورٹیہ تے مراکش دا شہزادہ۔ سانچہ:آئی ایس بی این