جنگ سی سالہ یا جنگ تِیہہ سالہ 1618ء توں 1648ء تک جاری رہنے والی مذہبی مقاصد دے لئی لڑی گئی اک جنگ اے۔ زیادہ تر جنگ یورپی ملک جرمنی وچ لڑی گئی۔ اس جنگ وچ براعظم یورپ دے کئی طاقتور ملکاں نے حصہ لیا۔ مسیحیاں دے دو فرقےآں پروٹسٹنٹ تے کاتھولک دے اختلافات اس جنگ دا سب توں وڈا محرک سن ۔ ہیسبرگ خاندان تے ہور قوتاں نے جنگ توں زیادہ طاقت حاصل کرنے دی کوشش کيتی تے اس دی سب توں وڈی مثال ایہ اے کہ کاتھولک فرانس نے کاتھولک فرقے دی بجائے پروٹسٹنٹ فرقے دے حق وچ جنگ وچ حصہ لیا تے اس وجہ توں فرانسیسی ہیسبرگ دشمنی وچ ہور بھڑک اٹھے۔
ایہ تِیہہ سالہ جنگ بھکھ تے بیماریاں دا سبب بنی تے اس توں حالات تے زیادہ خراب ہو گئے۔ ایہ جنگ تِیہہ سال تک جاری رہی، لیکن اس جنگ توں جو مسائل پیدا ہوئے انہاں اُتے جنگ ختم ہونے دے بعد وی طویل عرصے تک قابو نہ پایا جا سکیا۔ بالآخر ایہ جنگ ویسٹ فالن معاہدۂ امن دے بعد ختم ہوئی۔