حرکت الجہاد الاسلامی
حرکت الجہاد الاسلامی یا حرکة الجہاد الاسلامی نامی تنظیم دنیا دی حالیہ شدت پسندی وچ جنوبی ایشیا دی ابتدائی عسکریت پسند تحریکاں وچوں اک اے۔ اسنوں اسيں جنوبی ایشیا دی مادر شدت پسند تحریک وی کہہ سکدے نيں۔ اس تنظیم دی بنیاد روس دے افغانستان آنے دے بعد سال 1980 دے اوائل وچ رکھی گئی۔ تنظیم دے بانی پاکستان دے اک دیوبندی عالم مولانا ارشاد سن ۔ جو بعد وچ روسی فوج دے خلاف جنگ وچ جاں بحق ہوگئے۔ مولانا ارشاد پاکستان توں اپنے 3 ساتھیاں دے ہمراہ روس دے خلاف جنگ دے لئی افغانستان گئے سن جتھے اوہ مولوی نبی محمدی دی تنظیم حرکت انقلاب اسلامی دے زیر سایہ روسی فوج توں لڑدے رہے۔ تے اپنے لڑاکاں وچ اضافے دے بعد اپنی علیحدہ تنظیم دی بنیاد رکھی۔ افغانستان وچ تنظیم دے ابتدائی کمانڈراں وچ قاری سیف اللہ اختر ، کمانڈر نصراللہ منصور لنگڑیال ، بنگلہ دیش توں مولانا عبدالرحمان فاروقی ، کمانڈر خالد محمد کراچوری ، جنوبی پنجاب دے مولانا خالد زبیر ، مولانا فضل الرحمان خلیل تے ہور شامل نيں۔ برصغیر پاک تے ہند دی تقریبا تمام عسکریت دی جڑاں مذکورہ تنظیم توں ہی ملدی نيں۔ روس دے خلاف اس تنظیم نے جنوبی افغانستان دے تقریبا تمام تھاںواں اُتے جنگ کيتی اے۔ بانی مولانا ارشاد دے جاں بحق ہوجانے دے بعد قاری سیف اللہ اختر نوں نواں سربراہ بنایا گیا۔ تے اس دے بعد مولانا فضل الرحمان خلیل دی قیادت وچ اک دھڑا علیحدہ ہوگیا جس نے اپنا ناں حرکت المجاہدین رکھیا۔ روس دے افغانستان توں چلے جانے دے بعد حرکت الجہاد دے جنگجو تاجکستان، وچ اوتھے دی روس نواز حکومت نال جنگ نوں چلے گئے۔ 1988 وچ بھارتی زیر انتظام کشمیر وچ مسلح مزاحمت شروع ہونے اُتے تنظیم اپنی لڑاکاں نوں ہندوستان دے خلاف جنگ وچ جھونک دتا۔ تے پاکستانی زیر قبضہ کشمیر توں ہندوستانی فوج اُتے حملے شروع کردتے۔ جنہاں دی قیادت کمانڈر خالد محمد کراچوری کر رہے سن جو بعد وچ اک بم دھمادے ميں مارے گئے سن ۔ انہاں دے نال ہی تنظیم دے کمانڈر نصر اللہ منصور ہند دے زیرانتظام کشمیر وچ داخل ہوئے تے ہندوستانی فوج دے خلاف بہت وڈی جنگاں دا پیش خیمہ بنے۔ کمانڈر نصراللہ کم تے بیش دو دہائیاں ہندوستان وچ قید رہے تے بعد وچ پاک بھارت اعتماد بحالی دے معاہداں دے تحت رہیا ہوئے۔ تنظیم دے دوسرے امیر سیف اللہ اختر پاکستانی فوج دے کئی جرنیلاں دے نال مل کے اس وقت دی وزیراعظم بے نظیر بھٹو دا تختہ الٹنے تے متبادل طالبان طرز دی روايتی اسلامی حکومت قائم کرنے دی سازش وچ وی ملوث رہے نيں۔ حکومت دے خلاف بغاوت دی ایہ کوشش ناکام بنادتی گئی تے کئی جرنیل گرفتار ہوئے۔ جدوں کہ سیف اللہ فرار ہونے وچ کامیاب ہوگئے۔ اس ناکام بغاوت دی کوشش نوں "آپریشن خلافت" دا ناں وی دتا جاندا اے۔
یہ تنظیم روس دے خلاف جنگ تے اس دے بعد پاکستان، ہندوستان، بنگلہ دیش تے ہور سارک ملکاں دے کئی ہزار جنگجواں دی حامل ہوگئی۔ تے طالبان دی حکومت دے قائم ہونے دے بعد ایہ اپنے ہزاراں ملکی تے غیرملکی جنگجواں دے ہمراہ طالبان دی شمالی اتحاد تے سابقہ مجاہدین دے خلاف جنگاں دا حصہ بنی۔ جدوں اک جانب تنظیم کشمیر تے افغانستان دی عام جنگاں وچ خود نوں کھپا رہی سی ، پاکستانی زیر قبضہ کشمیر نال تعلق رکھنے والا تنظیم دا اک عام جنگجو تنظیم دی تریخ تے ناں نوں اک نويں عروج اُتے لے جانے دے لئی اُتے تول رہیا سی۔ محمد الیاس نامی اس شخص نوں بعد وچ دنیا دے خطرناک ترین دہشت گرد کمانڈر الیاس کشمیری دے ناں توں جانا گیا۔