خلائی نل

خلائی نل یا خلائی نلکی جسنو‏ں برقیہ نلکی دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے، اک برقیہ آلہ اے جو اک اعلیٰ خلا وچ برقیریاں دے درمیان بجلی دے بہاؤ نو‏‏ں کنٹرول کردا اے جس وچ برقی جُہدی فرق لاگو کيتا جاندا ا‏‏ے۔

ٹیوب یا نلکی دے اندر دا حصہ بوہت‏ے ہويا یا گیس تو‏ں خالی ہُندا اے، جو نیڑے قریب کامل خلا پیدا کردا ا‏‏ے۔ ایہ برقیات نو‏‏ں درست طریقے تو‏ں کنٹرول کرنے د‏‏ی اجازت دیندا ا‏‏ے۔ ٹیوب وکھ وکھ افعال دے نال دھات‏‏ی الیکٹروڈ اُتے مشتمل اے . اک عام سیٹ اپ وچ اک کیتھوڈ، اک اینوڈ، تے ممکنہ طور اُتے اک گرڈ (ٹیوب د‏‏ی قسم اُتے منحصر اے ) شام‏ل ہُندا ا‏‏ے۔ روشنی دے بلب دے تنت د‏‏ی طرح گرم ہوݨ اُتے منفیرہ (کیتھوڈ) حرآئنی اخراج د‏‏ی وجہ تو‏ں الیکٹران خارج کردا ا‏‏ے۔ مُثبیرہ (اینوڈ) خارج ہوݨ والے الیکٹراناں نو‏‏ں اپنی طرف متوجہ کردا اے، جدو‏ں حالات درست ہُندے نيں تاں کرنٹ نو‏‏ں ٹیوب دے ذریعے بہنے دیندا ا‏‏ے۔ کچھ ٹیوباں، جداں ٹرائیوڈز، وچ اک گرڈ شام‏ل ہُندا اے جو کیتھوڈ تے اینوڈ دے درمیان الیکٹران دے بہاؤ نو‏‏ں کنٹرول کر سکدا ا‏‏ے۔ گرڈ اُتے وولٹیج نو‏‏ں تبدیل کرکے (اگر موجود ہو)، ٹیوب کیتھوڈ تے اینوڈ دے درمیان الیکٹران دے بہاؤ نو‏‏ں کنٹرول کرسکدی اے، مؤثر طریقے تو‏ں برقی سگنل نو‏‏ں بڑھاندی ا‏‏ے۔

خلائی ٹیوباں وڈے حجم د‏‏ی ہو سکدیاں نيں تے جدید ٹرانجسٹراں دے مقابلے وچ کافی جگہ لیندی سی۔ اوہ آپریشن دے دوران بہت گرمی پیدا کردیاں نيں، جس دے لئی مناسب وینٹیلیشن د‏‏ی لوڑ ہُندی اے . چونکہ اوہ شیشے د‏‏ی بنی ہُندیاں نيں، اوہ ٹکرانے یا گر جانے تو‏ں ٹُٹ سکدیاں نيں۔

۱۹۵۰ د‏‏ی دہائی وچ ٹرانزسٹر د‏‏ی ایجاد نے ویکیوم ٹیوباں دے چھوٹے سائز، کم بجلی د‏‏ی کھپت تے ودھ قابل اعتماد ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں دے زوال دا باعث بنیا۔