راجستھان نہر
راجستھان فیڈر اتے سرہند فیڈر دوویں نہراں ہی بھارتی پنجاب وچ ریتلے اتے ٹبیاں والے علاقے چوں گزردیاں ہن، جتھے پانی دی بے حدّ قلت سی ۔ پین والا پانی وی گڈیاں اتے اوٹھاں تے کئی میلاں توں لیاندا جاندا سی ۔ نہر نوں پکیاں کرن لئی بہت وڈی گنتی وچ پکیاں ٹائیلاں، اٹاں، بجری، سیمینٹ، سریا وغیرہ دی لوڑ سی ۔ سو، نہر دی الائیمینٹ نال کئی میل لمیاں بہت تھائیں پانی دیاں پائیپ لائیناں وچھائیاں گئیاں، ٹائیل اتے اٹاں پتھن اتے پکاؤن لئی کئی بھٹھے اسارے کیتے گئے، کئی سٹور شیڈّ (لاہور شیڈّ ٹائیپ) بنائے گئے اتے ایہناں سٹوراں وچ اساری دا سامان لجان گئے اتے ایہناں سٹوراں وچ اساری دا سامان لجان لئی ریلوے لائیناں (ریلوے سائیڈنسز) وچھائیاں گئیاں، سٹاف اتے ورکراں دے رہن لئی نہری بستیاں اساریاں گئیاں، مٹی پٹن لئی کئی ڈریگلائیناں، ایکسکیویٹر، سکریپر، بلڈوزر خریدے گئے ۔ سامان دی ڈھوآ-ڈھوآئی لئی کئی ٹرکّ، جیپاں اتے ہور مشینری خریدی گئی، سینکڑے ویلڈنگ سیٹ، بجلی پیدا دے آلات خریدے گئے، ہائیٹینشن بجلی لائیناں نہر دے نال-نال بنائیاں کیتیاں گئیاں تاں جو دنے-رات کم چلدا رہے ۔ اس ساری مشینری دی مرمت کئی اڈّ-اڈّ تھاواں 'تے ورکشاپاں ستھاپت کیتیاں گئیاں، مشیناں وچ پیٹرول تے ڈیزل آدی بھرن لئی پمپ لائے گئے اتے ہور کئی طرحاں دے آڈمبر کیتے گئے ۔ نرسندیہ اس وڈاکاری کم لئی بہت وڈی جن-شکتی اتے انتھکّ محنت دی لوڑ سی، جہڑا 1964 وچ ختم ہویا پنجاب وچ اس دی پلاننگ اتے کم نال مشہور انجینیئر، سی.ایل. ہانڈہ، آئی.ایس.ای.، جی.ایس. سدھو، او.پی. کلسی، ایس. ایس. جوندا، اقبال سنگھ ٹنڈن وغیرہ جڑے رہے، جنہاں نے بڑی نپننتا نال کم نوں سرے چڑھایا ۔
نہر دی 50 میل لمبائی وچ راجستھان فیڈر اس کھیتر وچوں گزردی سی، جتھے دھرتی ہیٹھلے پانی دی پدھر بہت اچی سی تے اتھے کم کرنا بہت اوکھا سی، خاص کرکے پٹائی اتے ٹائیل لائیننگ دا ۔ پانی دے پدھر نوں نیواں کرن لئی تھاں-تھاں وڈی شکتی والے ٹیوبویلّ لائے گئے، جنہاں نال وڈی مقار وچ پانی پمپ آؤٹ کیتا گیا تاں کہ دھرتی دے پانی دی پدھر نیویں ہو سکے ۔ نہر دے بنن توں مگروں وی کئی علاقےآں خاص کرکے مکتسر اتے ملوٹ دے لاگے-چھاگے اجے وی سیم دی سمسیا بہت اے ۔اتھے راجستھان فیڈر اتے سرہند فیڈر وچوں پانی دے رساؤ نال اتے دھرتی وچ لون ہون کارن پانی دھرتی بہتا نہیں چوسدی اتے سیم پیدا ہو جاندی اے، جس توں کسان لوک بہت تنگ ہن ۔