ریاست گوالیار
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
گوالیار ریاست برطانوی ہند دی اک راجواڑاشاہی سی۔ ایہہ ریاست مراٹھیاں دے سندھیا راجٹبر دے ماتحت سی۔ اس ریاست دا ناں پرانے شہر گوالیار دے ناں تے پیا۔ جدکہ گوالیار اسدا راجگڑھ نہیں سی بلکہ ایہہ اپنے مضبوط قلعے کرکے اک اہم جگہ سی۔
تریخ
[سودھو]گوالیار دے اتہاس بارے گلّ کیتی جاوے تاں ایہہ وی اک پرانے ریاست اے اتے اس شہر دا ناں گوالیئر ناں دے اک سادھو دے ناں اپر پیا اے ۔ کیہا جاندا اے کہ گوالیئر ناں دے سادھو نے اتھوں دے راجے نوں ٹھیک کیتا سی اتے علاقہ واسیاں نوں کوہڑ توں مکتی دوائی سی ۔ گوالیئر دے قلعے بارے کیہا جاندا اے کہ کچھواہا راجونش نال متعلق سندھیا خاندان دے راجا مان سنگھ نے اس قلعے نوں تیار کروایا سی ۔ راجا مان سنگھ نے اس قلعے نوں پتھراں دی خدائی کروا کے، پتھراں نوں جوڑ کے سورجی سیک نال تیار کروایا سی ۔
ایہہ قلعہ پتھراں دی 300 فٹّ اچی، اتر دکھن ولّ سوا میل اتے پورب-پچھم ولّ 600 فٹّ توں 2800 فٹّ تکّ چوڑے پہاڑ اپر بنیا ہویا اے ۔ کجھ تھاں تاں چٹاناں نال جھکے ہوئے ہن ۔ راجا مان سنگھ دا بھوَ پرشاد پورب ولّ اے، جس دے اچے برج اتے مینار ہن ۔ اس قلعے نوں دو سڑکاں جاندیاں ہن ۔ اک پورب ولوں گوالیئر دروازے تکّ اتے دوجی پچھم ولوں ڈروائی دروازے ولّ نوں جاندی اے ۔ پہلی سڑک اپر ستّ دروازے ہن ۔ دوجی سڑک اپر دو دروازے ہن ۔ پہلی سڑک اپر بنے ستّ دروازیاں دے ناں گنیش دروازہ، ہواکھور دروازہ، عالمگیری دروازہ، بادل دروازہ، بھیروں دروازہ، لکشمن دروازہ اتے ہتھیا پور دروازہ ہن ۔ اسے طرحاں ہی دوجی سڑک اپر بنے دروازیاں دے ناں ارواہی دروازہ اتے ڈروائی دروازہ ہن ۔ اتھے ایہہ وی زکریوگ اے کہ پہلی سڑک اپر بنے دروازے ہواکھور دروازہ اتے بھیروں دروازہ ہن نہیں ہن ۔ گوالیئر شہر وچ انیکاں ہی راجیاں تے راج کماراں دیاں سمادھاں ہن ۔ اتھے سسّ-بہو دا مندر وی اے ۔ گوالیئر وچ گزری محلّ جو کہ راجا مان سنگھ نے رانی مرگنینی لئی بنایا سی، وی اے ۔ اس توں علاوہ مان سنگھ دے ناں اپر وی اک محلّ اے، جو کہ قلعے دے پوربی حصے وچ اے، اس دیاں چار منزلاں ہن ۔ اس دا سائز 1300__1MP__160 فٹّ اے ۔ اس محلّ وچ رنگین ٹائیلاں لگیاں ہوئیاں ہن ۔ اس توں علاوہ گوالیئر وچ تانسین قبر، شوپوری، چھتری باغ اتے ہور کئی تریخی عمارتاں ہن ۔ گوالیئر پرانی ریاست اے ۔ اتھوں دے لوک اپنے-اپنے نوں ریاستی کہا کے اج وی خوش ہندے ہن ۔