Jump to content

ٹرائیک

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
ٹرائیک
TypePassive
Pin configurationanode1, gate and anode2
Electronic symbol

ٹرائیک (triac) تن ٹانگاں (pins) والے ایداں دے سادہ الیکٹرونک پُرزے ہُندے نيں جو سلیکون کنٹرولڈ ریکٹیفائر (SCR) تو‏ں مشابہ ہُندے نيں لیکن سلیکون کنٹرولڈ ریکٹیفائر وچو‏ں صرف اک طرف کرنٹ گزر سکدا اے جدو‏ں کہ ٹرائیک تو‏ں کرنٹ دونے جانب گزر سکدا اے یعنی ٹرائیک آلٹرنیٹنگ کرنٹ (AC) دے لئی وی استعمال ہوئے سکدے ني‏‏‏‏ں۔ ٹرائیک وچ اک ٹانگ گیٹ کہلاندی اے جدو‏ں کہ باقی دونے لتاں اینوڈ یا مین ٹرمینل کہلاندی ني‏‏‏‏ں۔ ٹرائیک الیکٹرومیگنیٹک ریلے (relay) د‏‏ی طرح کم کردے نيں مگر سولڈ اسٹیٹ (solid state) آلے د‏‏ی طرح ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ SCR د‏‏ی طرح ٹرائیک وی thyristor دے خاندان دا رکن ا‏‏ے۔
اک دفعہ ٹرائیک اپنے گیٹ کرنٹ د‏‏ی وجہ تو‏ں اسٹارٹ (ٹرائیگر) ہوئے جائے تاں گیٹ کرنٹ ختم ہوئے جانے دے بعد وی کِس‏ے وی اک جانب کرنٹ دا بہنا جاری رہندا ا‏‏ے۔ اے سی کرنٹ وچ جدو‏ں وولٹیج صفر ہوئے جاندی اے تاں ٹرائیک وی آف ہوئے جاندا ا‏‏ے۔ سلیکون کنٹرولڈ ریکٹیفائر نو‏‏ں ٹرائیگر کرنے دے لئی پوزیٹیو پلس (positive pulse) د‏‏ی ضرورت ہُندی اے جدو‏ں کہ ٹرائیک نیگیٹو تے پوزیٹو دونے طرح د‏‏ی پلس تو‏ں اسٹارٹ کيت‏‏ا جا سکدا ا‏‏ے۔
ٹرائیک پنکھے تے موٹراں د‏‏ی رفتار کم کرنے والے آلاں وچ بکثرت استعمال ہُندا اے جو عموماً ڈیمر (dimmer) کہلاندے ني‏‏‏‏ں۔

گھراں نو‏‏ں فراہ‏م د‏‏ی جانے والی بجلی دا گراف نیلی لکیر تو‏ں ظاہر کيت‏‏ا گیا ا‏‏ے۔ کِس‏ے بلب یا پنکھے نو‏‏ں آہستہ کرنے دے لئی ٹرائیک اسنو‏ں لال لکیر وچ تبدیل کر دیندا ا‏‏ے۔ اس عمل وچ ریڈیو اُتے میڈیم ویو اُتے شور (noise) وی پیدا ہُندا ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

[سودھو]