پیسا ٹاور

پیسا ٹاور یا پیسا دا ٹیڈا مینار ، اک گرجا ، پیسا کیتھڈرل، دی عمارت دا پاسہ اے ، جہڑا اٹلی دے شہر پیسا چ ہہگا اے ۔ چرچ دی وجہ توں اسنوں منے ہوۓ رومن سٹائل چ بنایا گیا سی ۔ اس دی مشعوری دی وجہ اس دا اک پاسے جھکاؤ تے رومن طرز تعمیر دا شاہکار ہونا اے ۔ ایہہ مینار 1173ء چ تعمیر ہونا شروع ہوئیا ، اسدیاں 8 منزلاں نیں ۔ مینار جھکے ہوئے پاسے 183اعشاریہ27 فٹ تے دوجے پاسے 186 فٹ توں تھوڑا جنا زیادہ اے ۔ اگرچہ اس مینار چ ہن وی اوہ پرانیاں گھنٹیاں موجود نیں ، جہڑیاں اسدی تعمیر دے ویلے اس لگائیاں گئیاں سن ، پر اینہاں دا ہن استعمال نئیں کیتا جاندا ۔

حیرت دی گل ایہہ وے کہ اسدی تعمیر 2سو سال چ مکمل ہوئی یعنی 2 صدیاں لگ گئیاں ۔ تعمیر چ اس قدر تاخیر دی وجہ اسدے تعمیراتی مسائل سن ، جدوں اسدیاں 3 منزلاں مکمل ہوگئیاں تے تعمیراتی عملہ نوں اچانک معلوم ہوئیا کہ مینار اک پاسےاوں نرم مٹی چ ربھ(دھنس) رہیا اے ۔ مذید تعمیر فورا روک دتی گئی تے ایہہ اگلے 100 سال تک رکی رہی ، خیال سی کہ اینے چر (وقت) چ مٹی سخت ہوجائے گئی تے جھکاؤ ختم ہوجائے گا ۔ اس جھکاؤ نوں ختم کرن دی پہلی کوشش 1275ء چ کیتی گئ ، جدوں اسدی دوبارہ تعمیر شروع ہوئی ۔ 1301ء تک اسدیاں 6 منزلاں اساریاں جا چکیاں سن تے 1350ء چ اسدی تعمیر مکمل ہوئی ۔

ہن تک ایہہ مینار اپنی مقررہ جگہ توں 6 میٹر تک جھک چکیا اے ۔ اک ٹیڑھ پن نوں ختم کرن دیاں ساریاں کوششاں دے باوجود ایہہ مسلسل اک پاسے نوں جھک رہیا اے ۔ سائنسداناں نے حساب لا کے دسیا اے کہ ایہہ ہر سال اک چوتھائی انچ یعنی 1 ملی میٹر دی رفتار نال جھک رہیا اے تے اک دن اوہ وی آئے گا جدوں ایہہ ڈگ جائے گا ۔

اس مینار نوں 1990ء چ حفاظت تے اسدے تحفظ دی وجہ توں لوکاں لئی بند کردتا سی ، تے اک دہائی تک اسدے جھکاؤ نوں روکن لئی کوششاں کیتیاں گئیاں تے بالآخر 2001ء چ اس نوں عوام لئی کھول دتا گئیا ۔ ماہر تعمیرات دا دسنا اے کہ جدید طریقیاں نال مینار نوں اگلے 300سال تک ڈگن توں بچا لئیا گئیا اے ۔

ایہہ اوہی مینار اے ، جس دی آخری منزل توں مختلف شیواں ڈیگ کے گلیلیو نے کشش ثقل دے بارے چ اپنے تجربات کردا سی ۔