چامُنڈا
| Chamunda | |
|---|---|
| Goddess of war and "epidemics of pestilent diseases, famines, and other disasters"۔[۱] | |
 | |
| دیوناگری | चामुण्डा |
| سنسکرت وچّ | Cāmuṇḍā |
| تعلق | Chandi، Matrika |
| حکومت | Cremation grounds or fig trees |
| ہتھیار | Trident and sword |
| جیون ساتھی | Shiva as Bheeshan Bhairav |
| سواری | Corpse (Preta) |
چامنڈا (Sanskrit: चामुण्डा، IAST: Cāmuṇḍā) نوں چامنڈی، چامنڈیشوری، چارچکا اتے رقت کالی وجوں وی جانیا جاندا اے جو چنڈی، ہندو دیوَ ماں، دا خوفناک روپ اے اتے ستّ ماترکاواں وچوں اک اے۔[۲]
اوہ مکھ یوگینیاں وچوں اک اے، جو کہ چونہٹ جاں چراسی تنتری دیویاں دا اک گروہ اے، جو کہ جنگجو دیوی درگا دے ہازریداراں وچوں اک اے۔[۳] ناں چنڈا اتے منڈا دا سمیل اے، دو راکھس جہناں نوں چامنڈا نوں ماریا۔ چنڈا اتے منڈا نوں جانوں مارن لئی چنڈی نے اس نوں بلایا سی۔ حالانکہ اوہ کالی دے سامان اے، پر اوہ کالی نال متعلق نہیں اے۔ چامونڈا اپنے چنڈی روپ وچ درگا دا اک واضع پہلو اے۔ دیوی نوں اکثر بھکھے شمشان گھاٹ دے روپ وچ جاں انجیر دے درکھتاں وجوں درسایا جاندا اے۔ دیوی دی پوجا شراب دیاں بھیٹاں دے نال رسم پشو بلیداناں ولوں کیتی جاندی اے اتے پرانے ویلے وچ، انسانی بلیدان وی چڑھائے جاندے سن۔ پشو بلیداناں دا مشق شیوواد اتے ویشنو اثر دے نال گھٹ عامَ ہو گیا اے۔
مول
[سودھو]رامکرشن گوپال بھنڈارکر دا کہنا اے کہ چامنڈا مول روپ وچ اک آدواسی دیوی سی، جو مرکزی بھارت دے وندھیا پہاڑاں دے قبیلیاں وچ پجی جاندی سی۔ ایہہ قبیلے شراب دیاں رسماں بھیٹ کرن دے نال دیوی دیوتیاں دے نال-نال انسانی بلیدان چڑھاؤن لئی جانے جاندے سن۔ ایہہ پوجا دے ڈھنگاں نوں ہندو دھرم وچ شامل ہون توں بعد، چمنڈا دی تانترک پوجا وچ برقرار رکھیا گیا سی۔ اس نے تجویز دتا کہ اس دیوی دا بھیانک سبھاء ویدک ردر (جو کہ جدید ہندو دھرم وچ شو وجوں جانیا جاندا اے) نال تعلقات اے، جسدی پچھان کئی وار اگنی دیوتا اگنی نال کیتی گئی سی۔[۴] ونگو دیوی دے آدواسی اتپتی دے اصول دا وی حمایت کردا اے۔[۵]
ہندو دنتکہانی
[سودھو]ہندو دھرم "دیوی مہاتما" وچ، چمنڈا دیوی کوشکی دی اک اکھ توں چاندکا جیسندرا دے روپ وچ ابھری،اک دیوی نوں درگا دے "میان" توں بنایا گیا سی اتے راکھشاں دے راجا شمبھ-نشمبھ دے جرنیلاں نوں چنڈا اتے منڈا دے راکھشاں نوں ختم کرن دا کم سونپیا گیا سی۔ اسنے راکھشاں نال اک سخت لڑائی لڑی، اخیر وچ اوہناں نوں مار دتا۔
پوجا، بھگتی
[سودھو]اک دکھنی بھارتی شلالیکھ وچ چمنڈا نوں بھیڈاں دیاں رسمی بلیداناں دا ویروا اے۔[۶]بھبھوتی دے اٹھویں صدی دے سنسکرت ناٹک وچ، مالتیمادھو نے اک شمشانگھاٹ دے نزدیک، جتھے دیوی مندر اے، دے نزدیک چامنڈا دے مندر وچ ہیروئن دی بلی دین دی کوشش کر رہے دیوی دا اک بھگت دسیا اے۔[۷]
مندر
[سودھو]ہماچل پردیش دے کانگڑا ضلعے وچ، پالمپور دے پچھم وچ لگبھگ 10 کلومیٹر (6.2 میل) پچھم وچ، مشہور چمنڈا دیوی مندر اے جو دیوی مہاتما، رامائن اتے مہابھارت دے درشاں نوں درساؤندا اے۔ دیوی دی مورتی نوں ہنومان اتے بھیرو دے چتراں نال جھنجوڑیا گیا اے۔ کانگڑا وچ ملیا اک ہور مندر، چمنڈا نندکیشور دھام، شو اتے چمنڈا نوں وقف اے۔ اک کہانی دے مطابق، جلندھرا اتے شو دے وچکار ہوئی لڑائی وچ، چمنڈا نوں مکھ دیوتا "ردرا چمنڈا" وجوں شامل کیتا گیا سی۔ گجرات وچ، دو چمنڈا مندر چوٹیلا اتے پرنیرا دیاں پہاڑیاں تے ہن۔
ایہہ وی دیکھو
[سودھو]- مہاکالی
- مہیشوری
- تردیوی
حوالے
[سودھو]- ↑ Nalin، David R. (۱۵ جون ۲۰۰۴). «The Cover Art of the 15 جون 2004।ssue». Clinical।nfectious Diseases.
- ↑ Wangu p.72
- ↑ Wangu p.114
- ↑ Vaisnavism Saivism and Minor Religious Systems By Ramkrishna G. Bhandarkar, p.205, Published 1995, Asian Educational Services, ISBN 81-206-0122-X
- ↑ Wangu p.174
- ↑ Kinsley p.146
- ↑ Kinsley p.117
ایہہ وی پڑھو
[سودھو]- Wangu, Madhu Bazaz (2003)۔ Images of।ndian Goddesses۔ Abhinav Publications. 280 pages. ISBN 81-7017-416-3.
- Pal, P. The Mother Goddesses According to the Devipurana in Singh, Nagendra Kumar, Encyclopaedia of Hinduism، Published 1997, Anmol Publications PVT. LTD.، ISBN 81-7488-168-9
- Kinsley, David (1988)۔ Hindu Goddesses: Vision of the Divine Feminine in the Hindu Religious Traditions۔ University of California Press. ISBN 0-520-06339-2
- Kalia, Asha (1982)۔ Art of Osian Temples: Socio-Economic and Religious Life in।ndia, 8th-12th Centuries A.D. Abhinav Publications. ISBN 0-391-02558-9.
- Handelman, Don. with Berkson Carmel (1997)۔ God।nside Out: Siva's Game of Dice، Oxford University Press US. ISBN 0-19-510844-2
- Moor, Edward (1999)۔ The Hindu Pantheon، Asian Educational Services, ISBN 81-206-0237-4۔ First published: 1810.