چینی ادبیات عالیہ
چینی ادبیات عالیہ (سادہ چینی: 中国古典典籍; روایتی چینی: 中國古典典籍; ||پینین]]: Zhōngguó gǔdiǎn diǎnjí) توں مراد چینی زبان دی اوہ کتاباں نیں جو سنہ 221 ق م وچ چن خاندان دے شاہی اتحاد توں پہلے رشتہ تحریر توں منسلک ہوئیاں۔ انہاں وچ بطور خاص نو کنفیوشسی روایت دی حامل "چار کتاباں تے پنج کلاسیک" قابل ذکر اے۔ خود ایہ کتاب وی "تیرہ کلاسیک" دی تلخیص اے۔ ماقبل چن عہد دی ایہ تمام کتاباں کلاسیکی چینی زبان وچ لکھی گئی سن تے انہاں دے تیناں مجموعاں نوں بالجملہ "ادبیات عالیہ" توں موسوم کیتا جاندا اے۔[۱]
نیز ادبیات عالیہ دے تحت انہاں کتاباں نوں وی شامل کیتا جا سکدا اے جو چین دی مقامی بولیاں تے لہجاں جاں کلاسیکی چینی وچ ضبط کیتیاں گئیاں جاں آخری شاہی چنگ خاندان دے سقوط (1912ء) تک رائج رہاں۔ ادبیات عالیہ دے تن مجموعے نیں جو شی، زی تے جی کہلاندے نیں۔ شی (史) مجموعہ دے تحت تاریخی نوعیت دی کتاباں آندی نیں، جدونکہ زی (子) وچ فلسفیانہ کتاباں، نیز زراعت، طب، ریاضیات، فلکیات، الہیات، تنقید فنون تے ہور متفرق تحریراں نوں رکھیا گیا اے تے جی (集) مجموعہ وچ ادبی کاوشاں شامل نیں۔
منگ تے چنگ خانداناں دے وقت وچ انہاں کنفیوشسی فضلا دے لئی چار کتاباں تے پنج کلاسیک دی تعلیم لازمی سی جو شاہی امتحان دے کر سرکاری عہدیدار بننا چاہندے سن۔ اس عہد دی کوئی وی سیاسی گفتگو جاں مباحثہ اس دے حوالاں توں خالی نئیں اے۔ حتی کہ انہاں حفظ کیتے بغیر کوئی شخص سرکاری فاضل (تے کدی کدی فوجی افسر) نئیں بن سکدا سی۔ عموماً چینی بچے سب توں پہلے چینی رسم الخط سیکھتے تے اس دے بعد کلاسیکی کتاباں نوں حفظ کر دے۔
محققین نے چینی ادبیات عالیہ نوں دو زماناں وچ تقسیم کیتا اے: ماقبل و مابعد کتاب سوزی عہد۔ کتاب سوزی دا ایہ سانحہ چن خاندان دے عہد زوال وچ پیش آیا سی جس وچ ماقبل چن کتاباں دے اصلی نسخے وڈی تعداد وچ ضائع ہو گئے۔[۲]
حوالے
[سودھو]باہرلے جوڑ
[سودھو]- Chinese Text Project (English Chinese) (Chinese philosophy texts in classical Chinese with English and modern Chinese translations)
- Chinese Classics (James Legge's translations of the Analects of Confucius, the Great Learning, the Doctrine of the Mean, the Works of Mencius and the Tao Te Ching)
- The Canonical Books of Confucianism Archived 2014-02-02 at the وے بیک مشین, David K. Jordan
- Relevant Electronic Resources for Chinese Classical Studies
روایندی چینی
[سودھو]- Scripta Sinica Archived 2001-06-23 at the وے بیک مشین Big classic texts database by Academia Sinica
- Palace Museum Chinese Text Database Archived 2007-11-09 at the وے بیک مشین
- 中國電子古籍世界 Classics database
- Research Center for Chinese Ancient Texts includes CHANT (CHinese ANcient Texts) Database
- Chinese classic text online