Jump to content

کفتوری بن مصر

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
کفتوری بن مصر
جم

وفات

نوح د‏‏ی نسلاں د‏‏ی اک تعمیر نو، قدیم کریٹ اُتے "کیفتھوریم" رکھ کے۔

ناں و نسب

[سودھو]

کیفتوری (عبرانی: כַּפְתּוֹר Kaftōr) بائبل وچ مذکور اک علاقہ اے، جسنو‏ں اس دے لوک کیفتورائٹس یا کیفتوریم کہندے نيں تے قدیم مصریاں د‏‏ی اک تقسیم دے طور اُتے اس دا ناں دتا گیا ا‏‏ے۔[۱]مصر، ماری تے یوگاریت دے قدیم نوشتہ جات وچ وی کیفٹر دا ذکر ملدا ا‏‏ے۔ یہودی ذرائع نے کیفٹر نو‏‏ں پیلوسیئم دے علاقے وچ رکھیا، حالانکہ جدید ذرائع اسنو‏ں کلیسیا، قبرص یا کریٹ جداں علاقےآں تو‏ں جوڑدے نيں۔[۲]

یہودی اکاؤنٹس

[سودھو]

کیفتوریٹس دا تذکرہ ، کتاب پیدائش ( Genesis 10:13–14 ) وچ میزرائیم (مصر) دے کئی حصےآں وچو‏ں اک دے طور اُتے کيتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ گل تواریخ د‏‏یاں کتاباں ( 1 Chronicles 1:11–12 ) دے نال نال بعد د‏‏ی تاریخاں وچ وی دہرائی گئی اے جداں کہ جوزیفس کے یہودیاں دے آثار قدیمہ i.vi.2، [۳] جس نے انہاں نو‏ں مصر تے سیفر حاشر ۱۰ وچ واضح طور اُتے رکھیا ا‏‏ے۔ جو انہاں نو‏‏ں نیل دے کنارے رہنے د‏‏ی وضاحت کردا ا‏‏ے۔ کیفتور تو‏ں فلستیاں د‏‏ی ہجرت دا تذکرہ آموس د‏‏ی کتاب ( سانچہ:Bibleref2 ) وچ کيتا گیا ا‏‏ے۔

جوزیفس ( یہودی نوادرات I, vi) [۳] ماورائے بائبل اکاؤنٹس دا استعمال کیفٹر تو‏ں فلسٹیا د‏‏ی طرف ہجرت دا سیاق و سباق فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ اس نے ریکارڈ کيتا اے کہ کیفتوریٹ مصری لوکاں وچو‏ں اک سن جنہاں دے شہر ایتھوپیک جنگ دے دوران تباہ ہو گئے سن ۔

کیفٹر دے محل وقوع دے بارے وچ روایت آرامی ٹارگمز وچ تے میمونائڈس د‏‏ی تفسیر وچ محفوظ سی جو اسنو‏ں ڈیمیٹا [۴] (کلاسیکی پیلوسیئم دے نیڑے نیل ڈیلٹا دے مشرقی کنارے پر) دے نیڑے کپوتکیہ ميں رکھدی ا‏‏ے۔ اس نظریے د‏‏ی تائید دسويں صدی د‏‏ی بائبل کےمفسر سعدیہ گاون ، [۵] تے ٹوڈیلا دے بنیامین نے د‏‏ی ، جو بارہويں صدی دے یہودی مسافر ناورے تو‏ں اے، جس وچ دونے نے لکھیا کہ ڈیمیٹا کیپٹر سی۔ [۶][۷]

پیدائش ۳۷:۵ اُتے دتی مدراش ربہ (موریس سائمن دے ترجمہ دے ۱۹۶۱ دے ایڈیشن وچ صفحہ ۲۹۸) کہندا اے کہ "کیفتوریم بونے سن "۔ [۸]

آثار قدیمہ دے ذرائع وچ

[سودھو]

ماری گولیاں

[سودھو]

کیفتور نامی اک مقام دا ذکر ماری ٹیبلٹس دے متعدد متناں وچ کيتا گیا اے تے سمجھیا جاندا اے کہ ایہ کیفتور دا حوالہ ا‏‏ے۔ اک نوشتہ جس د‏‏ی تریخ c. 1780-1760 ق م وچ کیفتور دے اک آدمی دا تذکرہ کيتا گیا اے جس نے ماری تو‏ں ٹن وصول کيتا سی۔ ايس‏ے دور دے اک ہور ماری متن وچ کیفٹورائٹ ہتھیار دا ذکر کيتا اے ( kakku Kap-ta-ru-ú )۔ اک ہور وچ اک کیفتورائٹ چیز ( کا-تا-پو-ام کپ-تا-رو-ú ) ریکارڈ کيتی گئی اے جسنو‏ں ايس‏ے دور دے بادشاہ زمرلیم نے رضامہ دے بادشاہ شریا نو‏‏ں بھیجیا سی۔ حمورابی دے سلسلے وچ اک متن وچ کیفتورائٹ ( k[aa]p-ta-ri-tum ) کپڑ‏ے دا ذکر اے جو ماری دے راستے میسوپوٹیمیا بھیجیا گیا سی۔ اک انوینٹری جس دے بارے وچ خیال کيتا جاندا اے کہ ايس‏ے دور د‏‏ی اے جداں کہ پچھلی تحریراں وچ کیفٹورائٹ برتن ( GAL kap-ta-ri-tum ) (شاید اک وڈا جگ یا جار) دا ذکر ا‏‏ے۔ [۲]

راس شمرا نصوص

[سودھو]

یوگاریت (جدید راس شمرا، شام ) دے آرکائیوز تو‏ں اک اکاڈیائی متن وچ کیفٹر دا ممکنہ حوالہ موجود اے: اس وچ اک ایداں دے جہاز دا ذکر اے جو کسی ایسی جگہ تو‏ں پہنچنے اُتے ڈیوٹی تو‏ں مستثنیٰ اے جس دا ناں اکادین کیونیفارم علامات KUR دے نال لکھیا گیا ا‏‏ے۔ ڈگڈ۔ آر آئی . KUR اک فیصلہ کن اے جو کسی ملک د‏‏ی نشاندہی کردا اے، جدو‏ں کہ نشان DUGUD دا اک ممکنہ پڑھنا kabtu اے، اس جگہ دا ناں کبتوری ہوئے گا ، جو کیپٹر تو‏ں مشابہت رکھدا ا‏‏ے۔

امرنا دور دے یوگاریٹک نوشتہ جات دے اندر، kptr کا تذکرہ کيتا جاندا اے تے اسنو‏ں Caphtor سمجھیا جاندا اے: اک نظم وچ kptr نو‏‏ں مصر دے متوازی دے طور اُتے استعمال کيتا گیا اے ( Hkpt ) اس دا ناں دیوت‏ا کوتھر و خسیس دا گھر اے جو مصری دیوت‏ا پٹاہ دے مساوی یوگاریٹک ا‏‏ے۔ .[۲] Hkpt دے حوالہ د‏‏ی دریافت تو‏ں پہلے علماء نے پہلے ہی یرمیاہ وچ پائے جانے والے iy Caphtor دے "مصر" دے سامی علمی ہونے دے امکان اُتے غور کيتا سی۔ [۹]

مصری نوشتہ جات

[سودھو]

kpt-ȝ-r ناں بالائی مصر وچ Kom Ombo دے Ptolemaic مندر دیاں تھانواں د‏‏ی لسٹ وچ hieroglyphics وچ لکھیا ہويا پایا جاندا اے تے اسنو‏ں Caphtor دے حوالے تو‏ں سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔

kpt-ȝ-r کے حوالہ نو‏‏ں مندر دے دوسرے نوشتہ جات دے نال الجھن وچ نئيں ڈالنا چاہیدا تے اس تو‏ں پہلے د‏‏ی جگہاں تو‏ں مصر دے شمال مشرق د‏‏ی سرزمیناں وچ درج کیفٹیو نامی اک محلے دا ذکر کيتا گیا اے تے اس دے ہجے تے تلفظ مختلف نيں، حالانکہ بعض علماء نے اس دا قیاس کيتا ا‏‏ے۔ کہ ایہ وی کیفٹر دا حوالہ ا‏‏ے۔ [۲] کیفٹیو دے نال Caphtor د‏‏ی شناخت دیاں کوششاں ۱۹واں صدی وچ واپس چلی جاندیاں نيں [۱۰][۱۱][۱۲] تے دلیل دیندے نيں کہ r مصری بولی وچ y وچ تبدیل ہو گیا ا‏‏ے۔ [۱۳] اُتے kpt-ȝ-r ناں "کیفٹر" تو‏ں زیادہ نیڑے تو‏ں مشابہت رکھدا اے (آخر) بطلیما دور دا اے تے ہن وی "r" اے تے "کیفٹیو" دے حوالے ايس‏ے جگہ اُتے وکھ تو‏ں پائے جاندے نيں۔ شناخت دے لئی بحث کرنے والےآں دا خیال اے کہ kpt-ȝ-r ناں د‏‏ی سامی شکل د‏‏ی مصری نقل اے تے "کیفتیو" حقیقی مصری شکل ا‏‏ے۔ [۲] سائس نے اُتے ۱۹واں صدی وچ پہلے ہی ایہ دلیل دتی سی کہ متن دے ناں جنہاں وچ kpt-ȝ-r ہُندا اے اوہ سامی شکلاں د‏‏ی نقل نئيں سن ۔ ہور علماء نے اس گل اُتے اختلاف کيتا اے کہ آیا ایہ kpt-ȝ-r دے واقع ہونے دے لئی کہیا جا سکدا اے کيتا۔ [۲]

کیفٹیو د‏‏ی Caphtor دے نال مساوات عام طور اُتے انہاں تشریحات وچ نمایاں ہُندی اے جو Caphtor نو‏‏ں کریٹ، قبرص، یا اناطولیہ دے کسی علاقے تو‏ں مساوی کردی ا‏‏ے۔ جین ورکوٹر نے ۱۹۵۰ د‏‏ی دہائی وچ ریخمیر دے مقبرے دے اک نوشتہ د‏‏ی بنیاد اُتے ایہ استدلال کيتا سی کہ کیفٹیو نو‏‏ں "سمندر دے جزیراں" تو‏ں وکھ نئيں کيتا جاسکدا اے جس د‏‏ی اس نے بحیرہ ایجین دے حوالے تو‏ں شناخت د‏‏ی سی۔ اُتے ۲۰۰۳ وچ ، وینڈسلین نے اس گل د‏‏ی نشاندہی د‏‏ی کہ ویج ویر (لفظی طور اُتے "عظیم سبز") د‏‏ی اصطلاح جس دا ورکوٹر نے "سمندر" دا ترجمہ کيتا اے، دراصل نیل دے کنارے تے نیل دے ڈیلٹا وچ اگنے والی پودےآں تو‏ں مراد اے، تے ایہ کہ متن د‏‏ی جگہاں نیل ڈیلٹا وچ کیفٹیو.[۱۴]

حالانکہ ایہ مسئلہ طے نئيں ہويا۔ Caphtor/کیفٹیو: a New Investigation وچ ، John Strange نے استدلال کيتا اے کہ پچھلے پیراگراف وچ حوالہ دتی گئی دیر تو‏ں جغرافیائی فہرستاں نو‏‏ں اہمیت نئيں دتی جا سکدی، کیونجے اوہ قدیم جگہاں دے ناواں دے "بے ترتیب" مجموعے لگدے نيں، تے انہاں وچ ہور بدعنوانیاں تے نقلیاں نيں۔ [۱۵]

ترجمہ

[سودھو]

ٹارگمز کیفٹر نو‏‏ں آرامی وچ Kaputkai , Kapudkaکپوتکیا یا اس نال ملدا جلدا ترجمہ کردے نيں۔ کاپوٹکیا د‏‏ی وضاحت میمونائڈز نے د‏‏ی اے کہ اوہ مصر دے ساحلی علاقے اُتے ڈیمیٹا ا‏‏ے۔ [۴][۶][۱۶]

کٹپٹوکا دا حوالہ دیندے ہوئے، Septuagint نے ناں دا ترجمہ "Kappadokias" دے طور اُتے کيتا تے Vulgate ايس‏ے طرح اسنو‏ں "Cappadocia" دے طور اُتے پیش کردا ا‏‏ے۔ ستارہويں صدی دے عالم سیموئیل بوچارٹ [۱۷] نے اسنو‏ں اناطولیہ وچ کیپاڈوشیا دے حوالے تو‏ں سمجھیا لیکن جان گل لکھدے نيں کہ ایہ ترجمے کپوتکیا تو‏ں متعلق نيں۔ [۶]

جدید شناخت

[سودھو]
TT39 (میٹروپولیٹن میوزیم آف آرٹ، MET DT10871) تو‏ں "چار غیر ملکی سربراہان"۔ سجے طرف تو‏ں دوسرا Keftiu ا‏‏ے۔

۱۸واں صدی دے بعد تو‏ں مبصرین نے کیفٹر د‏‏ی متعدد شناختاں د‏‏ی کوشش کيتی جس نے پیلوسیم دے آس پاس وچ مصری ساحلی علاقے دے طور اُتے روايتی شناخت نو‏‏ں تیزی تو‏ں نظرانداز کيتا۔ انہاں وچ Coptus , Colchis ، قبرص ، کیفاڈوسیا ،in Asia Minor،سیلیسیا تے کریٹی دے نال شناخت شام‏ل سی۔

کو پٹس د‏‏ی نال شناخت اوسبورن د‏‏ی A Universal History From The Earliest Account of Time وچ درج کيتی گئی اے، [۱۸] جتھے ایہ تبصرہ کيتا گیا اے کہ بوہت سارے لوکاں دا خیال اے کہ اس ناں د‏‏ی ابتدا کیپٹر نال ہوئی ا‏‏ے۔ بھانويں ایہ تشریح مصر وچ کیفٹر نو‏‏ں رکھنے د‏‏ی روایت تو‏ں متفق اے لیکن ایہ روایت نو‏‏ں نظر انداز کردی اے کہ ایہ اک ساحلی علاقہ سی (بعض بائبل دے تراجم وچ جزیرہ دا ترجمہ کيتا گیا اے ) تے زیادہ واضح طور اُتے کپوتکیا ؛ تے ایہ تضاد اوسبورن وچ نوٹ کيتا گیا ا‏‏ے۔ ہن ایہ معلوم ہويا اے کہ Coptus ناں مصری Gebtu [۱۹] تو‏ں ماخوذ اے جو ممکنہ طور اُتے Caphtor ناں تو‏ں منسلک نئيں ا‏‏ے۔

Abydos وچ Ramses II دے مندر وچ کیفٹیو دے لئی hieroglyph دے نال اک عام اسیر دشمن د‏‏ی تفصیل

مصری ،کفٹیو (روايتی طور اُتے کیفٹیو دے طور اُتے آواز دتی جاندی اے ) متعدد نوشتہ جات وچ تصدیق شدہ ا‏‏ے۔ [۲۰] 19واں صدی دا ایہ عقیدہ کہ کیفٹیو/کیفٹر د‏‏ی شناخت قبرص یا شام نال کيتی جانی سی [۲۱] سر آرتھر ایونز دے زیر اثر کریٹ دے نال اک انجمن وچ منتقل ہو گئی۔ اس اُتے ۱۹۳۱ وچ جی اے وین رائٹ نے تنقید د‏‏ی سی، جس نے ایشیا مائنر دے بحیرہ روم دے ساحل اُتے کلیسیا وچ کیفٹیو وچ واقع سی، [۲۲] تے اس نے مختلف ذرائع تو‏ں شواہد اکٹھے کيتے: جغرافیائی فہرستاں وچ تے Tutmose III 's" فتح دا تسبیح"، [۲۳] جتھے فہرستاں وچ کیفٹیو دا مقام بحیرہ روم دے شمال مشرقی کونے وچ قابل شناخت علاقےآں وچ موجود دکھائی دیندا اے، ۱۲۰۰ ق م دے "کیفٹیوین اسپیل" śntkppwymntrkkr دے متن وچ ، [۲۴] جس وچ سلیشین تے شامی دیوت‏ا تارکو (ہٹی سورج دیوت‏ا)، سندان (ترکو دے سلیشین تے لیڈیان دے مساوی)، [۲۵] تے کوبا دا دعویٰ کيتا گیا، [۲۶] ذا‏تی ناواں وچ کیفٹیو دے نال متون وچ تے توتموس دے "سلور شوابٹی برتن" وچ کیفٹیو دے کم کا" تے لوہے دے برتن، جو شمالی شام وچ Tinay تو‏ں تحفے دے طور اُتے موصول ہوئے سن ۔ وین رائٹ دا نظریہ وسیع پیمانے اُتے قبول نئيں کيتا جاندا اے، کیونجے اس دے شواہد بحیرہ روم دے ساحل اُتے اس دے مقام د‏‏ی نشاندہی کيتے بغیر کیفٹیو تے اناطولیہ دے درمیان ثقافتی تبادلے نو‏‏ں ظاہر کردے نيں۔

حوالے

[سودھو]
  1. Genesis 10:13-14
  2. ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ ۲.۴ ۲.۵ Strange, J. Caphtor/Keftiu: A New Investigation (Leiden: Brill) 1980
  3. ۳.۰ ۳.۱ Josephus, Antiquities of the Jews – Book i, Chapter vi, Section 2, partial: Now all the children of Mesraim, being eight in number, possessed the country from Gaza to Egypt, though it retained the name of one only, the Philistim; for the Greeks call part of that country Palestine. As for the rest, Ludicim, and Enemim, and Labim, who alone inhabited in Libya, and called the country from himself, Nedim, and Phethrosim, and Chesloim, and Cephthorim, we know nothing of them besides their names; for the Ethiopic war,[*Antiq. b. ii. chap. x.] which we shall describe hereafter, was the cause that those cities were overthrown.
  4. ۴.۰ ۴.۱ John Lightfoot, From the Talmud and Hebraica, Volume 1,Cosimo, Inc., 2007
  5. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  6. ۶.۰ ۶.۱ ۶.۲ «The New John Gill Exposition of the Entire Bible, Amos 9:7». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۱-۰۹-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۵-۰۳.
  7. Yosef Kapach trans., Saadia Gaon Al-Hatorah, Mossad HaRav Kook, 1963
  8. Midrash Rabbah Genesis Volume I, Maurice Simon (39.4M PDF page 346 of 560) Simon's footnote on the "dwarfs"[sic] says: "Kaftor [[[عبرانی |عبرانی]]: כפתור‎] in Hebrew is a button, and he probably interprets 'Caphtorim' as meaning button-like — little and rotund people."
  9. Edward Wells, An historical geography of the Old and New Testament, Clarendon Press, 1809
  10. Steiner, From Minoan farmers to Roman traders: sidelights on the economy of ancient Crete, 1999, Stuttgart, p.124
  11. Dickinson, The Aegean Bronze age, 1994. Cambridge University Press, pp.243-4
  12. Roemer, Ancient perspectives on Egypt, 2003, Routledge-Cavendish, p.10
  13. Bromiley, Geoffrey Williams, The international standard Bible encyclopedia / general ed.: Geoffrey W. Bromiley, Vol. 3. Grand Rapids, Mich: Eerdmans, 1999, p.844
  14. Claude Vandersleyen, Keftiu: A Cautionary Note, Oxford Journal of Archaeology, vol 22, issue 2, 2003
  15. Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
  16. Navigating the Bible, World ORT, 2000, commentary Caphtorim
  17. Geographia Sacra seu Phaleg et Canaan (Caen 1646) l. 4. c. 32. .
  18. An Universal History From The Earliest Account of Time: Compiled from Original Authors And Illustrated with Maps, Cuts, Notes etc. With A General Index to the Whole, Volume 1, Osborne, 1747
  19. Toby A. H. Wilkinson, The Egyptian world, Routledge worlds Edition 10, illustrated, Routledge, 2007
  20. J. Strange, Caphtor/Keftiu: A New Investigation (Leiden: Brill) 1980, has brought together all the attestations for Caphtor and Keftiu.
  21. Steindorf 1893; W. Max Müller 1893; the history of the locating of Keftiu is set out briefly in Wainwright 1952:206f.
  22. Wainwight, "Keftiu: Crete or Cilicia?" The Journal of Hellenic Studies 51 (1931); in response to critics who shifted the locale to the mainland of Greece, Wainwright assembled his various interlocking published arguments and summarized them in "Asiatic Keftiu" American Journal of Archaeology 56.4 (اکتوبر 1952), pp. 196-212.
  23. Text in Breasted, Ancient Records of Egypt II, 659-60.
  24. The spell is a rosary of divine names according to Gordon (JEA 18 (1932) pp 67f.)
  25. A deity that occurs in Luwian contexts, in theophoric names in Hittite texts and at اوگاریت and Alalakh, and later in Greek Sandos, in Lycian and قلیقیہ contexts, according to Albrecht Goetze, "The Linguistic continuity of Anatolia as shown by its proper names" Journal of Cuneiform Studies 8.2 (1954, pp. 74-81) p. 78.
  26. Wainwright 1952:199.
  • ہرٹز جے ایچ (۱۹۳۶) پینٹاٹیچ تے ہافٹورس۔ Deuteronomy. آکسفورڈ یونیورسٹی پریس، لندن۔
  • Strange, J. Caphtor/Keftiu: A New Investigation (Leiden: Brill) 1980۔ JT Hooker د‏‏ی طرف تو‏ں جائزہ لیا گیا، The Journal of Hellenic Studies 103 (1983)، p. 216.
  • Deuteronomy 2:20–23
  • Amos 9:7
  • Jeremiah 47:4