کفتوری بن مصر
کفتوری بن مصر | |
---|---|
جم |
|
وفات |
|
ترمیم |
ناں و نسب
[سودھو]کیفتوری (عبرانی: כַּפְתּוֹר Kaftōr) بائبل وچ مذکور اک علاقہ اے، جسنوں اس دے لوک کیفتورائٹس یا کیفتوریم کہندے نيں تے قدیم مصریاں دی اک تقسیم دے طور اُتے اس دا ناں دتا گیا اے۔[۱]مصر، ماری تے یوگاریت دے قدیم نوشتہ جات وچ وی کیفٹر دا ذکر ملدا اے۔ یہودی ذرائع نے کیفٹر نوں پیلوسیئم دے علاقے وچ رکھیا، حالانکہ جدید ذرائع اسنوں کلیسیا، قبرص یا کریٹ جداں علاقےآں توں جوڑدے نيں۔[۲]
یہودی اکاؤنٹس
[سودھو]کیفتوریٹس دا تذکرہ ، کتاب پیدائش ( Genesis 10:13–14 ) وچ میزرائیم (مصر) دے کئی حصےآں وچوں اک دے طور اُتے کيتا گیا اے۔ ایہ گل تواریخ دیاں کتاباں ( 1 Chronicles 1:11–12 ) دے نال نال بعد دی تاریخاں وچ وی دہرائی گئی اے جداں کہ جوزیفس کے یہودیاں دے آثار قدیمہ i.vi.2، [۳] جس نے انہاں نوں مصر تے سیفر حاشر ۱۰ وچ واضح طور اُتے رکھیا اے۔ جو انہاں نوں نیل دے کنارے رہنے دی وضاحت کردا اے۔ کیفتور توں فلستیاں دی ہجرت دا تذکرہ آموس دی کتاب ( سانچہ:Bibleref2 ) وچ کيتا گیا اے۔
جوزیفس ( یہودی نوادرات I, vi) [۳] ماورائے بائبل اکاؤنٹس دا استعمال کیفٹر توں فلسٹیا دی طرف ہجرت دا سیاق و سباق فراہم کردا اے۔ اس نے ریکارڈ کيتا اے کہ کیفتوریٹ مصری لوکاں وچوں اک سن جنہاں دے شہر ایتھوپیک جنگ دے دوران تباہ ہو گئے سن ۔
کیفٹر دے محل وقوع دے بارے وچ روایت آرامی ٹارگمز وچ تے میمونائڈس دی تفسیر وچ محفوظ سی جو اسنوں ڈیمیٹا [۴] (کلاسیکی پیلوسیئم دے نیڑے نیل ڈیلٹا دے مشرقی کنارے پر) دے نیڑے کپوتکیہ ميں رکھدی اے۔ اس نظریے دی تائید دسويں صدی دی بائبل کےمفسر سعدیہ گاون ، [۵] تے ٹوڈیلا دے بنیامین نے دی ، جو بارہويں صدی دے یہودی مسافر ناورے توں اے، جس وچ دونے نے لکھیا کہ ڈیمیٹا کیپٹر سی۔ [۶][۷]
پیدائش ۳۷:۵ اُتے دتی مدراش ربہ (موریس سائمن دے ترجمہ دے ۱۹۶۱ دے ایڈیشن وچ صفحہ ۲۹۸) کہندا اے کہ "کیفتوریم بونے سن "۔ [۸]
آثار قدیمہ دے ذرائع وچ
[سودھو]ماری گولیاں
[سودھو]کیفتور نامی اک مقام دا ذکر ماری ٹیبلٹس دے متعدد متناں وچ کيتا گیا اے تے سمجھیا جاندا اے کہ ایہ کیفتور دا حوالہ اے۔ اک نوشتہ جس دی تریخ c. 1780-1760 ق م وچ کیفتور دے اک آدمی دا تذکرہ کيتا گیا اے جس نے ماری توں ٹن وصول کيتا سی۔ ايسے دور دے اک ہور ماری متن وچ کیفٹورائٹ ہتھیار دا ذکر کيتا اے ( kakku Kap-ta-ru-ú )۔ اک ہور وچ اک کیفتورائٹ چیز ( کا-تا-پو-ام کپ-تا-رو-ú ) ریکارڈ کيتی گئی اے جسنوں ايسے دور دے بادشاہ زمرلیم نے رضامہ دے بادشاہ شریا نوں بھیجیا سی۔ حمورابی دے سلسلے وچ اک متن وچ کیفتورائٹ ( k[aa]p-ta-ri-tum ) کپڑے دا ذکر اے جو ماری دے راستے میسوپوٹیمیا بھیجیا گیا سی۔ اک انوینٹری جس دے بارے وچ خیال کيتا جاندا اے کہ ايسے دور دی اے جداں کہ پچھلی تحریراں وچ کیفٹورائٹ برتن ( GAL kap-ta-ri-tum ) (شاید اک وڈا جگ یا جار) دا ذکر اے۔ [۲]
راس شمرا نصوص
[سودھو]یوگاریت (جدید راس شمرا، شام ) دے آرکائیوز توں اک اکاڈیائی متن وچ کیفٹر دا ممکنہ حوالہ موجود اے: اس وچ اک ایداں دے جہاز دا ذکر اے جو کسی ایسی جگہ توں پہنچنے اُتے ڈیوٹی توں مستثنیٰ اے جس دا ناں اکادین کیونیفارم علامات KUR دے نال لکھیا گیا اے۔ ڈگڈ۔ آر آئی . KUR اک فیصلہ کن اے جو کسی ملک دی نشاندہی کردا اے، جدوں کہ نشان DUGUD دا اک ممکنہ پڑھنا kabtu اے، اس جگہ دا ناں کبتوری ہوئے گا ، جو کیپٹر توں مشابہت رکھدا اے۔
امرنا دور دے یوگاریٹک نوشتہ جات دے اندر، kptr کا تذکرہ کيتا جاندا اے تے اسنوں Caphtor سمجھیا جاندا اے: اک نظم وچ kptr نوں مصر دے متوازی دے طور اُتے استعمال کيتا گیا اے ( Hkpt ) اس دا ناں دیوتا کوتھر و خسیس دا گھر اے جو مصری دیوتا پٹاہ دے مساوی یوگاریٹک اے۔ .[۲] Hkpt دے حوالہ دی دریافت توں پہلے علماء نے پہلے ہی یرمیاہ وچ پائے جانے والے iy Caphtor دے "مصر" دے سامی علمی ہونے دے امکان اُتے غور کيتا سی۔ [۹]
مصری نوشتہ جات
[سودھو]kpt-ȝ-r ناں بالائی مصر وچ Kom Ombo دے Ptolemaic مندر دیاں تھانواں دی لسٹ وچ hieroglyphics وچ لکھیا ہويا پایا جاندا اے تے اسنوں Caphtor دے حوالے توں سمجھیا جاندا اے۔
kpt-ȝ-r کے حوالہ نوں مندر دے دوسرے نوشتہ جات دے نال الجھن وچ نئيں ڈالنا چاہیدا تے اس توں پہلے دی جگہاں توں مصر دے شمال مشرق دی سرزمیناں وچ درج کیفٹیو نامی اک محلے دا ذکر کيتا گیا اے تے اس دے ہجے تے تلفظ مختلف نيں، حالانکہ بعض علماء نے اس دا قیاس کيتا اے۔ کہ ایہ وی کیفٹر دا حوالہ اے۔ [۲] کیفٹیو دے نال Caphtor دی شناخت دیاں کوششاں ۱۹واں صدی وچ واپس چلی جاندیاں نيں [۱۰][۱۱][۱۲] تے دلیل دیندے نيں کہ r مصری بولی وچ y وچ تبدیل ہو گیا اے۔ [۱۳] اُتے kpt-ȝ-r ناں "کیفٹر" توں زیادہ نیڑے توں مشابہت رکھدا اے (آخر) بطلیما دور دا اے تے ہن وی "r" اے تے "کیفٹیو" دے حوالے ايسے جگہ اُتے وکھ توں پائے جاندے نيں۔ شناخت دے لئی بحث کرنے والےآں دا خیال اے کہ kpt-ȝ-r ناں دی سامی شکل دی مصری نقل اے تے "کیفتیو" حقیقی مصری شکل اے۔ [۲] سائس نے اُتے ۱۹واں صدی وچ پہلے ہی ایہ دلیل دتی سی کہ متن دے ناں جنہاں وچ kpt-ȝ-r ہُندا اے اوہ سامی شکلاں دی نقل نئيں سن ۔ ہور علماء نے اس گل اُتے اختلاف کيتا اے کہ آیا ایہ kpt-ȝ-r دے واقع ہونے دے لئی کہیا جا سکدا اے کيتا۔ [۲]
کیفٹیو دی Caphtor دے نال مساوات عام طور اُتے انہاں تشریحات وچ نمایاں ہُندی اے جو Caphtor نوں کریٹ، قبرص، یا اناطولیہ دے کسی علاقے توں مساوی کردی اے۔ جین ورکوٹر نے ۱۹۵۰ دی دہائی وچ ریخمیر دے مقبرے دے اک نوشتہ دی بنیاد اُتے ایہ استدلال کيتا سی کہ کیفٹیو نوں "سمندر دے جزیراں" توں وکھ نئيں کيتا جاسکدا اے جس دی اس نے بحیرہ ایجین دے حوالے توں شناخت دی سی۔ اُتے ۲۰۰۳ وچ ، وینڈسلین نے اس گل دی نشاندہی دی کہ ویج ویر (لفظی طور اُتے "عظیم سبز") دی اصطلاح جس دا ورکوٹر نے "سمندر" دا ترجمہ کيتا اے، دراصل نیل دے کنارے تے نیل دے ڈیلٹا وچ اگنے والی پودےآں توں مراد اے، تے ایہ کہ متن دی جگہاں نیل ڈیلٹا وچ کیفٹیو.[۱۴]
حالانکہ ایہ مسئلہ طے نئيں ہويا۔ Caphtor/کیفٹیو: a New Investigation وچ ، John Strange نے استدلال کيتا اے کہ پچھلے پیراگراف وچ حوالہ دتی گئی دیر توں جغرافیائی فہرستاں نوں اہمیت نئيں دتی جا سکدی، کیونجے اوہ قدیم جگہاں دے ناواں دے "بے ترتیب" مجموعے لگدے نيں، تے انہاں وچ ہور بدعنوانیاں تے نقلیاں نيں۔ [۱۵]
ترجمہ
[سودھو]ٹارگمز کیفٹر نوں آرامی وچ Kaputkai , Kapudkaکپوتکیا یا اس نال ملدا جلدا ترجمہ کردے نيں۔ کاپوٹکیا دی وضاحت میمونائڈز نے دی اے کہ اوہ مصر دے ساحلی علاقے اُتے ڈیمیٹا اے۔ [۴][۶][۱۶]
کٹپٹوکا دا حوالہ دیندے ہوئے، Septuagint نے ناں دا ترجمہ "Kappadokias" دے طور اُتے کيتا تے Vulgate ايسے طرح اسنوں "Cappadocia" دے طور اُتے پیش کردا اے۔ ستارہويں صدی دے عالم سیموئیل بوچارٹ [۱۷] نے اسنوں اناطولیہ وچ کیپاڈوشیا دے حوالے توں سمجھیا لیکن جان گل لکھدے نيں کہ ایہ ترجمے کپوتکیا توں متعلق نيں۔ [۶]
جدید شناخت
[سودھو]۱۸واں صدی دے بعد توں مبصرین نے کیفٹر دی متعدد شناختاں دی کوشش کيتی جس نے پیلوسیم دے آس پاس وچ مصری ساحلی علاقے دے طور اُتے روايتی شناخت نوں تیزی توں نظرانداز کيتا۔ انہاں وچ Coptus , Colchis ، قبرص ، کیفاڈوسیا ،in Asia Minor،سیلیسیا تے کریٹی دے نال شناخت شامل سی۔
کو پٹس دی نال شناخت اوسبورن دی A Universal History From The Earliest Account of Time وچ درج کيتی گئی اے، [۱۸] جتھے ایہ تبصرہ کيتا گیا اے کہ بوہت سارے لوکاں دا خیال اے کہ اس ناں دی ابتدا کیپٹر نال ہوئی اے۔ بھانويں ایہ تشریح مصر وچ کیفٹر نوں رکھنے دی روایت توں متفق اے لیکن ایہ روایت نوں نظر انداز کردی اے کہ ایہ اک ساحلی علاقہ سی (بعض بائبل دے تراجم وچ جزیرہ دا ترجمہ کيتا گیا اے ) تے زیادہ واضح طور اُتے کپوتکیا ؛ تے ایہ تضاد اوسبورن وچ نوٹ کيتا گیا اے۔ ہن ایہ معلوم ہويا اے کہ Coptus ناں مصری Gebtu [۱۹] توں ماخوذ اے جو ممکنہ طور اُتے Caphtor ناں توں منسلک نئيں اے۔
مصری ،کفٹیو (روايتی طور اُتے کیفٹیو دے طور اُتے آواز دتی جاندی اے ) متعدد نوشتہ جات وچ تصدیق شدہ اے۔ [۲۰] 19واں صدی دا ایہ عقیدہ کہ کیفٹیو/کیفٹر دی شناخت قبرص یا شام نال کيتی جانی سی [۲۱] سر آرتھر ایونز دے زیر اثر کریٹ دے نال اک انجمن وچ منتقل ہو گئی۔ اس اُتے ۱۹۳۱ وچ جی اے وین رائٹ نے تنقید دی سی، جس نے ایشیا مائنر دے بحیرہ روم دے ساحل اُتے کلیسیا وچ کیفٹیو وچ واقع سی، [۲۲] تے اس نے مختلف ذرائع توں شواہد اکٹھے کيتے: جغرافیائی فہرستاں وچ تے Tutmose III 's" فتح دا تسبیح"، [۲۳] جتھے فہرستاں وچ کیفٹیو دا مقام بحیرہ روم دے شمال مشرقی کونے وچ قابل شناخت علاقےآں وچ موجود دکھائی دیندا اے، ۱۲۰۰ ق م دے "کیفٹیوین اسپیل" śntkppwymntrkkr دے متن وچ ، [۲۴] جس وچ سلیشین تے شامی دیوتا تارکو (ہٹی سورج دیوتا)، سندان (ترکو دے سلیشین تے لیڈیان دے مساوی)، [۲۵] تے کوبا دا دعویٰ کيتا گیا، [۲۶] ذاتی ناواں وچ کیفٹیو دے نال متون وچ تے توتموس دے "سلور شوابٹی برتن" وچ کیفٹیو دے کم کا" تے لوہے دے برتن، جو شمالی شام وچ Tinay توں تحفے دے طور اُتے موصول ہوئے سن ۔ وین رائٹ دا نظریہ وسیع پیمانے اُتے قبول نئيں کيتا جاندا اے، کیونجے اس دے شواہد بحیرہ روم دے ساحل اُتے اس دے مقام دی نشاندہی کيتے بغیر کیفٹیو تے اناطولیہ دے درمیان ثقافتی تبادلے نوں ظاہر کردے نيں۔
حوالے
[سودھو]- ↑ Genesis 10:13-14
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ ۲.۴ ۲.۵ Strange, J. Caphtor/Keftiu: A New Investigation (Leiden: Brill) 1980
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ Josephus, Antiquities of the Jews – Book i, Chapter vi, Section 2, partial: Now all the children of Mesraim, being eight in number, possessed the country from Gaza to Egypt, though it retained the name of one only, the Philistim; for the Greeks call part of that country Palestine. As for the rest, Ludicim, and Enemim, and Labim, who alone inhabited in Libya, and called the country from himself, Nedim, and Phethrosim, and Chesloim, and Cephthorim, we know nothing of them besides their names; for the Ethiopic war,[*Antiq. b. ii. chap. x.] which we shall describe hereafter, was the cause that those cities were overthrown.
- ↑ ۴.۰ ۴.۱ John Lightfoot, From the Talmud and Hebraica, Volume 1,Cosimo, Inc., 2007
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ ۶.۰ ۶.۱ ۶.۲ «The New John Gill Exposition of the Entire Bible, Amos 9:7». بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۱-۰۹-۲۷. دریافتشده در ۲۰۲۲-۰۵-۰۳.
- ↑ Yosef Kapach trans., Saadia Gaon Al-Hatorah, Mossad HaRav Kook, 1963
- ↑ Midrash Rabbah Genesis Volume I, Maurice Simon (39.4M PDF page 346 of 560) Simon's footnote on the "dwarfs"[sic] says: "Kaftor [[[عبرانی |عبرانی]]: כפתור] in Hebrew is a button, and he probably interprets 'Caphtorim' as meaning button-like — little and rotund people."
- ↑ Edward Wells, An historical geography of the Old and New Testament, Clarendon Press, 1809
- ↑ Steiner, From Minoan farmers to Roman traders: sidelights on the economy of ancient Crete, 1999, Stuttgart, p.124
- ↑ Dickinson, The Aegean Bronze age, 1994. Cambridge University Press, pp.243-4
- ↑ Roemer, Ancient perspectives on Egypt, 2003, Routledge-Cavendish, p.10
- ↑ Bromiley, Geoffrey Williams, The international standard Bible encyclopedia / general ed.: Geoffrey W. Bromiley, Vol. 3. Grand Rapids, Mich: Eerdmans, 1999, p.844
- ↑ Claude Vandersleyen, Keftiu: A Cautionary Note, Oxford Journal of Archaeology, vol 22, issue 2, 2003
- ↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
- ↑ Navigating the Bible, World ORT, 2000, commentary Caphtorim
- ↑ Geographia Sacra seu Phaleg et Canaan (Caen 1646) l. 4. c. 32. .
- ↑ An Universal History From The Earliest Account of Time: Compiled from Original Authors And Illustrated with Maps, Cuts, Notes etc. With A General Index to the Whole, Volume 1, Osborne, 1747
- ↑ Toby A. H. Wilkinson, The Egyptian world, Routledge worlds Edition 10, illustrated, Routledge, 2007
- ↑ J. Strange, Caphtor/Keftiu: A New Investigation (Leiden: Brill) 1980, has brought together all the attestations for Caphtor and Keftiu.
- ↑ Steindorf 1893; W. Max Müller 1893; the history of the locating of Keftiu is set out briefly in Wainwright 1952:206f.
- ↑ Wainwight, "Keftiu: Crete or Cilicia?" The Journal of Hellenic Studies 51 (1931); in response to critics who shifted the locale to the mainland of Greece, Wainwright assembled his various interlocking published arguments and summarized them in "Asiatic Keftiu" American Journal of Archaeology 56.4 (اکتوبر 1952), pp. 196-212.
- ↑ Text in Breasted, Ancient Records of Egypt II, 659-60.
- ↑ The spell is a rosary of divine names according to Gordon (JEA 18 (1932) pp 67f.)
- ↑ A deity that occurs in Luwian contexts, in theophoric names in Hittite texts and at اوگاریت and Alalakh, and later in Greek Sandos, in Lycian and قلیقیہ contexts, according to Albrecht Goetze, "The Linguistic continuity of Anatolia as shown by its proper names" Journal of Cuneiform Studies 8.2 (1954, pp. 74-81) p. 78.
- ↑ Wainwright 1952:199.
- ہرٹز جے ایچ (۱۹۳۶) پینٹاٹیچ تے ہافٹورس۔ Deuteronomy. آکسفورڈ یونیورسٹی پریس، لندن۔
- Strange, J. Caphtor/Keftiu: A New Investigation (Leiden: Brill) 1980۔ JT Hooker دی طرف توں جائزہ لیا گیا، The Journal of Hellenic Studies 103 (1983)، p. 216.
- Deuteronomy 2:20–23
- Amos 9:7
- Jeremiah 47:4