Jump to content

ہندوستان دا کاپی رائٹ قانون

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں

کاپیرائیٹ ایکٹ 1957, بھارت وچ کاپیرائیٹ قانون دے موضوع اتے مشتمل اکّ قانون بنایا گیا ہے۔ [۱] ایہہ ایکٹ 21 جنوری 1958 توں لاگوُ ہے۔[۲] بھارت وچ کاپیرائیٹ قانون دا اتہاس، بریٹیش سامراج دے ماتحت اس دے بستیوادی یگ توں دیکھیا جا سکدا ہے۔ [۳] کاپیرائیٹ ایکٹ 1957, بھارت وچ آزادی توں بعد دا پہلا کاپیرائیٹ قانون سی اتے 1957 توں بعد، اس قانون وچ چھ وار سودھ کیتی گئی ہے۔ اس ایکٹ وچ تازہ سودھ، کاپیرائیٹ (سودھ) ایکٹ 2012 ولوں، سال 2012 وچ کیتی گئی۔ [۴]

بھارت وی کاپیرائیٹ قانون دے کھیتر نوں نینترت کرن والے زیادہ تر قومانتری سمیلناں دا ممبر ہے، جس وچ 1886 دی برن کنوینشن (جسنوں 1971 وچ پیرس وچ سودھیا گیا)، 1951 دی یونیورسل کاپیرائیٹ کنوینشن، 1961 دی روم کنوینشن اتے انٹیکجوئل سمپتی دے وپار متعلق مدھیاں اتے حقاں دے پہلو اتے اقرارنامہ شامل ہے۔ (TRIPS)। [۵] شروع وچ، بھارت WIPO کاپیرائیٹ سندھی (WCT) اتے WIPO کارکردگی اتے پھونوگرام سندھی (WPPT) دا ممبر نہیں سی پر بعد وچ 2013 وچ سندھی کرن توں بعد، اس وچ وی داخل ہویا۔

1958 توں پہلاں لاگوُ کاپیرائیٹ ایکٹ

[سودھو]

21 جنوری 1958 توں پہلاں، بھارتی کاپیرائیٹ ایکٹ، 1914, بھارت وچ لاگوُ سی اتے 21 جنوری 1958 توں پہلاں بنائے گئے کماں لئی اجے وی لاگوُ ہے، جدوں نواں ایکٹ لاگوُ ہویا سی۔ [۲] انڈین کاپیرائیٹ ایکٹ، 1914 یونائیٹڈ کنگڈم دی پارلیمنٹ ولوں پاس کیتے گئے 1911 دے امپیریئل کاپیرائیٹ ایکٹ 'تے بیسڈ سی، پر بھارتی قانون دے لاگوُ ہون دے معاملے وچ اسنوں تھوڑا سودھیا گیا سی۔ [۶] [۲] اس ایکٹ دے مطابق، فوٹواں لئی کاپیرائیٹ دی معیاد پہلی وار شائع ہون دے ویلے توں 50 سال سی۔ (ایکٹ دی بولی ایہہ ہے: "اوہ شبد جس لئی کاپیرائیٹ فوٹواں وچّ موجود رہے گا، اصل نیگیٹو (negatives) بناؤن توں پنجاہ سال ہووےگا جس توں فوٹو سدھے جاں اسدھے طور 'تے پراپت کیتی گئی سی، اتے اوہ ویکتی جو اس سمیں اجیہے نیگیٹو (negatives) دا مالک سی جدوں اجیہے نیگیٹو (negatives) بنایا گیا سی کم دا لیکھک منیا جاوے گا، اتے، جتھے اجیہا مالک اکّ باڈی کارپوریٹ جاں سنستھا ہے تاں سنستھا نوں اس ایکٹ دے ادیشاں لئی مہامہم (بریٹیش راجا) دے شاسن دے اوہناں حصیاں وچّ رہن لئی منیا جاوے گا، ایہو جہے حصیاں دے وچّ جتھے وپار دا ستھان جاں وپار ستھاپت کیتا گیا ہے اوتھوں تک اس ایکٹ دا پھیلاو ہے۔" )

ذکر یوگ گل اتھے ایہہ ہے کی اس ویہلے ڈجٹل کیمرے دا استعمال نہی ہویا سی اتے اس لئی فوٹواں دے نیگیٹو /negatives توں میاد بنائی گئی سی۔

[۷] بھارت وچ 21 جنوری 1958 توں پہلاں شائع تصویراں لئی، کاپیرائیٹ دی معیاد اس طرحاں 50 سال ہے، کیونکہ اوہناں لئی پرانا ایکٹ لاگوُ ہے۔ [۲] 

کاپیرائیٹ دی تشریح

[سودھو]

کاپیرائیٹ ساہتی، ناٹکی، سنگیتک اتے فنی رچناواں دے سرجنہاراں اتے سنیمیٹوگراپھ فلماں اتے دھنی رکارڈنگاں دے نرماتاواں نوں قانون ولوں دتے گئے حقاں دا اکّ گروہ ہے۔ کاپیرائیٹ قانون دے ماتحت حاصل کیتے گئے حقاں وچ کم دے دوبارا سرجن دے اختیار، اس کم نوں لوکاں تک کمیونیکیشن، کم دا رپانتر اتے کم دا ترجمہ شامل ہن۔ کاپیرائیٹ قانون دے تحت حاصل کیتی گئی سرکھیا دا دائرہ اتے معیاد سرکھیت کم دی نیچر دے نال بدلدی ہے۔

2016 دے کاپیرائیٹ مقدمے وچ، دلی ہائی کورٹ نے کیہا کہ کاپیرائیٹ "اکّ اٹلّ، پرماتما دا دتا ہویا، جاں کوئی قدرتی ادھیکار نہیں ہے جو لیکھکاں نوں اوہناں دیاں رچناواں دی پورن مالکی پردان کردا ہے۔ ایہہ سگوں کلا وچّ گتیودھی اتے ترقی نوں اتشاہت کرن لئی، لوکاں دے بودھک سنشودھن لئی تیار کیتا گیا ہے۔ کاپیرائیٹ دا ادیش گیان دی وادھے وچّ رکاوٹ پاؤنا نہیں ہے سگوں ودھاؤنا ہے۔ اسدا ادیش لیکھکاں اتے کھوجکاراں دی رچناتمک گتیودھی راہیں لوکاں نوں لابھ پہنچاؤنا اتے پریرت کرنا ہے۔" [۸]

کیہو جہے رچنانواں جاں کم دیاں قسماں، اس قانون وچ سرکھیت ہن

[سودھو]

بھارتی کاپیرائیٹ قانون ساہتی رچناواں، ناٹکی رچناواں، سنگیتک رچناواں، فنی رچناواں، سنیمیٹوگراف فلماں اتے دھنی رکارڈنگاں دی سرکھیا کردا ہے۔ [۹]

کاپیرائیٹ ایکٹ 1957 دے تحت کاپیرائیٹ سرکھیا دی معیاد

[سودھو]
  • ساہتی
  • ناٹکی،
  • سنگیتک اتے
  • فنی کم
لکھاری دا جیون کال + سٹھّ سال [۱۰] کیلنڈر سال دی شروعات توں اگلے سال جس وچ لکھاری دی موت ہندی ہے۔
  • اگیات اتے اپنام رچناواں
  • سنیمیٹوگراف فلماں
  • دھنی ریکارڈ
  • سرکاری کم
  • عوامی ادماں
  • قومانتری ایجنسیاں
  • فوٹواں
سٹھّ سالاں تک [۱۰] کیلنڈر سالاں دی شروعات توں اگلے سال جس وچ کم پہلی وار شائع ہویا ہے [۱۱]

غیرملکی کم/رچناواں

[سودھو]

قومانتری کاپیرائیٹ آرڈر وچ ذکر کیتے دیساں دیاں رچناواں دے کاپیرائیٹ بھارت وچ سرکھیت ہن، جویں کہ اجہیاں رچناواں، بھارتی رچناواں دی طرحاں ہی ہون۔ کسے وی کم دی کاپیرائیٹ دی معیاد، اس توں ودھ نہیں ہونی چاہیدی جو اس کم دی میاد اس دے مول دیش وچ منی جاندی ہے۔ [۱۲]

کاپیرائیٹ ایکٹ 1957 دے ماتحت کاپیرائیٹ دی ملکیت

[سودھو]

کاپیرائیٹ ایکٹ 1957 [۱۳] دے تحت کسے رچنا دے لکھاری نوں عام طور 'تے کاپیرائیٹ دا پہلا مالک منیا جاندا ہے۔ حالانکہ، "سیوا دے اقرارنامے" جاں شیگیردی دے ماتحت لکھاری دے روزگار دے دوران کیتے گئے کماں لئی، مالک نوں ہی کاپیرائیٹ دا پہلا مالک منیا جاندا ہے، جیکر اس قرار بابر کوئی وی اقرارنامہ نہ ہووے۔ [۱۱]

سنیکت لیکھن / 'رلّ کے لکھے ہوئے' دی خیال نوں سیکشن 2(z) دے وچ مانتا دتی گئی ہے۔ ایکٹ دا 2(z) جو حاصل کردا ہے کہ " دو جاں دو توں ودھ لیکھکاں دے سہیوگ نال تیار کیتی گئی رچنا جس وچّ اکّ لیکھک دا یوگدان دوجے لیکھک جاں لیکھکاں دے یوگدان توں وکھرا نہیں ہے" ایہہ سنیکت لیکھن دا کم ہے۔ ایہہ خیال نجمہ ہیپتلا بنام اوریئینٹ لونگمین لمٹڈ اتے ہور، ورگے کوٹ-کیساں وچ واضع کیتی گئی ہے۔

بھارت وچ، کاپیرائیٹ ایکٹ 1957 دی دھارا 19 'کاپیرائیٹ دی تعیناتی دے ڈھنگاں' نوں درساؤندی ہے۔ اقرارنامہ (کاپیرائیٹ دی تعیناتی) صرف لکھتی روپ وچ ہو سکدی ہے اتے اس اسائینمینٹ دے وچ کم دی معیاد اتے اسدا کھیتر وی مقرر ہونا چاہیدا ہے جس لئی اسائینمینٹ کیتی گئی ہے۔ [۱۴] جیکر اقرارنامے وچ اسائینمینٹ دی معیاد مقرر نہیں کیتی گئی ہے، تاں اسنوں 5 سال منیا جاوے گا اتے جیکر اسائینمینٹ دی علاقائی سیما مقرر نہیں کیتی گئی ہے، تاں ایہہ بھارت دے کھیتراں تک محدود منیا جاوے گا۔ [۱۵] حال ہی دے اکّ عدالتی فیصلے ( پائین لیبز پرائیویٹ لمٹڈ بنام گیملٹو ٹرمینلز انڈیا لمٹڈ ), وچ دلی ہائی کورٹ دی اکّ ڈویزن بینچ نے اس ستھتی دی تأئید کیتی اتے کیہا کہ جیہناں معاملیاں وچ اسائینمینٹ دی معیاد مقرر نہیں کیتی گئی ہے، معیاد نوں پنج سال منیا جاوے گا۔ اتے کاپیرائیٹ پنج سالاں بعد لکھاری نوں واپس کر دتا جاوے گا۔ [۱۶]

بھارت وچ کاپیرائیٹ النگھنا دے اپواد

[سودھو]

کاپیرائیٹ ایکٹ 1957 کجھ کماں نوں کاپیرائیٹ النگھنا دے گھیرے توں چھوٹ دندا ہے۔ [۱۷] حالانکہ بہت سارے لوک بھارت وچ کاپیرائیٹ اپواداں نوں درساؤن لئی بہتر ورتوں جاں 'فییر یوز' شبد دی ورتوں کردے ہن، ایہہ اصل وچ اس شبد دی غلط ورتوں ہے۔ جدوں کہ امریکہ اتے کجھ ہور دیش مکمل 'صحیح ورتوں' جاں نرپکھّ ورتوں دے اپواد دی پالنا کردے ہن، بھارت کاپیرائیٹ اپواداں متعلق اکّ وکھرا نظریہ رکھدا ہے۔ [۱۸] بھارت اکّ ہائیبرڈ/ رلے ہوئے نظریہ دی پالنا کردا ہے جو دسدا ہے کہ :

  • خاص طور 'تے ذکر کیتے ادیشاں لئی کسے وی کاپیرائیٹ کیتے کم دے نال نرپکھّ لین-دین (فیئر ڈیلنگ) [۱۹] اتے
  • قانون وچ گنیاں گئیاں کجھ خاص سرگرمیاں۔ [۲۰]

حالانکہ یو.ایسّ. وچ اپنائی گئی نرپکھّ ورتوں دی پہنچ نوں کسے وی قسم دی ورتوں لئی لاگوُ کیتا جا سکدا ہے، بھارت وچ اپنائی گئی نرپکھّ ڈیلنگ پہنچ واضع طور 'تے ادیشاں تک محدود ہے، جو کہ اس پرکار ہن :

  1. کھوج، [۲۱] اتے سکھیا، [۲۲] سمیت نجی جاں نجی ورتوں
  2. تنقید جاں تجزیہ، [۲۳]
  3. موجودہ واقعے اتے حال معاملیاں دی رپورٹنگ، عوامی طور 'تے دتے گئے بھاشن دی رپورٹنگ سمیت۔ [۲۴]

حالانکہ کاپیرائیٹ ایکٹ 1957 وچ کتے وی فیئر ڈیلنگ شبد دی تشریح نہیں دتی گئی ہے، پر ' نرپکھّ لین-دین (فیئر ڈیلنگ)' دی خیال نوں وکھ-وکھ فیصلیاں وچ وچاریا گیا ہے، جس وچ اکیڈمی آف جنرل ایجوکیشن v وچ بھارت دی سپریم کورٹ دا فیصلہ وی شامل ہے۔ بی.مالنی مالیا (2009) اتے کیرلا ہائی کورٹ دا فیصلہ سوک چندرن بنام. امینی اماں ۔ [۲۵]

IBomma اکّ ویبسائیٹ ہے جو غیر قانونی ڈھنگ نال مفت وچ فلماں رلیز کردی ہے۔ ایہہ سٹریمنگ سیواواں جویں کہ پرائیم ویڈیو، نیٹفلیکس آدی دیاں فلماں دی نقل کردا ہے۔ حیرانی دی گل ہے کہ لمبے ویلے توں چل رہی اس ٹورینٹ ویبسائیٹ دے خلاف کسے نے وی شکایت درج نہیں کروائی ہے۔ ستمبر 2016 وچ، دلی ہائی کورٹ نے دلی یونیورسٹی دے رامیشوری پھوٹوکاپی سیوا دی دوکان دے کیس وچ فیصلہ سنایا، اکادمک پاٹھ کتاباں دے چیپٹراں دیاں فوٹو کاپیاں ویچیاں گئیاں سن. رامیشوری پھوٹوکاپی سیوا دی دوکان ولوں ایہہ دلیل دتی سی کہ کاپیرائیٹ دی ورتوں "کلا وچّ گتیودھی اتے ترقی نوں اتشاہت کرن لئی ہے۔ جنتا دی بودھک سنشودھن" نے پبلشراں ولوں اپنی جائیداد 'تے وپاری کنٹرول نوں بنائی رکھن لئی اسدی ورتوں نوں پچھاڑ دتا، اس لئی اوہ دوکان ناشر دے کاپیرائیٹ دی النگھنا نہیں کر رہی سی۔ [۸] [۲۲] حالانکہ، دسمبر 2016 وچ، فیصلے نوں الٹا دتا گیا سی اتے عدالت وچ واپس لے جایا گیا سی، ایہہ حوالہ دیندے ہوئے کہ کیس وچ "وچار جوگ مدعے" سن۔ [۲۶]

بھارت وچ کاپیرائیٹ النگھنا دے خلاف مہیا اپچار

[سودھو]

کاپیرائیٹ ایکٹ 1957 تن طرحاں دے اپاء حاصل کردا ہے - انتظامی اپچار، سول اپچار اتے مجرمانہ اپچار۔ [۲۷] قانون دے تحت حاصل کیتے گئے انتظامی اپچاراں وچ کسٹم اہلکاراں ولوں النگھنا کرن والے سمان نوں حراست وچ رکھنا شامل ہے۔ [۲۸] دیوانی اپچار کاپیرائیٹ ایکٹ 1957 دے باب XII دے تحت حاصل کیتے گئے ہن اتے ایہناں اپچاراں وچ کسے وی النگھنا اتے روک جاں حکم، ہرجانہ اتے منافعے دا کھاتہ شامل ہے۔ [۲۹] مجرمانہ اپچار اس قانون دے باب XIII دے تحت حاصل کیتے گئے ہن اتے کاپیرائیٹ النگھنا دے خلاف حاصل کیتے گئے اپاواں وچ جرمانے (200,000 روپئے تک) دے نال قید (3 سال تک) شامل ہے۔ [۳۰]

اختیار کھیتر [مقدمے دا ستھان] کاپیرائیٹ ایکٹ، 1957 دے تحت - 2015 وچ کاپیرائیٹ النگھنا متعلق اختیار کھیتر قانون وچ 2015 دے کیس وچ سپریم کورٹ دے فیصلے ولوں اہم تبدیلی کیتی گئی ہے انڈین پرفارمنگ رائیٹس سوسائٹی لمٹڈ۔ Archived 2022-04-08 at the وے بیک مشین بنام. سنجے ڈالیا Archived 2022-04-08 at the وے بیک مشین - جتھے مدعی رہندا ہے جاں کاروبار کر رہا ہے، اجیہی جگہ 'تے جیکر کاروائی دا کارن پوری طرحاں جاں انشک طور تتے پیدا ہویا ہے تاں مقدمہ اتھے دائر کیتا جانا چاہیدا ہے - مدعی اس آڑ وچ بچاؤ پکھ نوں دور ستھان 'تے نہیں کھچّ سکدا ہے کہ اوہ 'اتھے وی' کاروبار کردا ہے۔ --- قنوناں دی وضاحت - شرارت نیم - اجیہی اساری جو مخالف شرارت نوں وی دباؤندی ہے، اس نوں اپنایا جانا چاہیدا ہے۔

ایہہ وی ویکھو

[سودھو]
  • کاپیرائیٹس دے رجسٹرار (بھارت)
  • قومی ڈیٹا شیئرنگ اتے اسیسبلٹی پالیسی - بھارت سرکار

حوالے

[سودھو]
  1. «Introduction». Copyright Office, Government of India. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۰۶-۰۶-۱۳. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  2. ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ «The Copyright Act 1957». IndianTelevision.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ اگست ۲۰۱۵. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  3. Scaria, Arul George (2014-05-15). Piracy in the Indian Film Industry: Copyright and Cultural Consonance. Cambridge University Press, 47–53. ISBN 978-1-107-06543-7. 
  4. «India. The Copyright (Amendment) Act, 2012 (Act No. 27 of 2012)». WIPO Lex of the World Intellectual Property Organization. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۱۹-۰۷-۲۵. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  5. India Archived 2015-09-06 at the وے بیک مشین, WIPO Lex, World Intellectual Property Organization
  6. «The Indian Copyright Act, 1914» (PDF) – به واسطهٔ World Intellectual Property Organization.
  7. «Copyright Act 1911» – به واسطهٔ The National Archives (United Kingdom).
  8. ۸.۰ ۸.۱ Masnick، Mike (۱۹ ستمبر ۲۰۱۶). «Indian Court Says 'Copyright Is Not An Inevitable, Divine, Or Natural Right' And Photocopying Textbooks Is Fair Use». Techdirt. دریافت‌شده در ۱۹ ستمبر ۲۰۱۶.
  9. Sec. 2(y) of Copyright Act 1957.
  10. ۱۰.۰ ۱۰.۱ Intellectual Property Rights. A Manual. Archived 2023-03-26 at the وے بیک مشین Entrepreneurship Development and IPR unit. BITS-Pilani. 2007.
  11. ۱۱.۰ ۱۱.۱ Sec. 22-29 of the Copyright Act 1957
  12. «International Copyright Order, 1999» – به واسطهٔ Copyright Office, Government of India.
  13. Section 17 of the Copyright Act 1957
  14. Sec.19(2) of the Copyright Act 1957
  15. Sec 19(5) and 19(6) of Copyright Act 1957
  16. «Pine Labs vs Gemalto Terminals» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۰۱۲-۰۲-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۱۰-۲۹. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  17. Sec. 52 of the Copyright Act 1957
  18. Rathod، Sandeep Kanak (۲۸ مئی ۲۰۱۲). «Fair Use: Comparing US and Indian Copyright Law». Jurist. University of Pittsburgh. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰۲۲-۰۱-۲۹. نامعلوم پیرامیٹر دا |url-status= نظر انداز کردا (کمک)
  19. Sec. 52(1)(a) of the Copyright Act 1957
  20. Secs.52(1)(aa)to(zc) of the Copyright Act 1957
  21. Sec. 52(1)(a)(i) of the Copyright Act 1957
  22. ۲۲.۰ ۲۲.۱ Singh، Rocky Soibam (۱۶ ستمبر ۲۰۱۶). «Publishers lose copyright case against DU's photocopy shop». Hindustan Times. دریافت‌شده در ۱۹ ستمبر ۲۰۱۶.
  23. Sec. 52(1)(a)(ii) of the Copyright Act 1957
  24. Sec. 52(1)(a)(iii) of the Copyright Act 1957
  25. Gopalakrishnan, N. S. (2014). Principles of Intellectual Property (in en). Eastern Book Company, 369–393. ISBN 978-81-7012-157-2. 
  26. Jain, Akanksha (2016-12-09). "DU photocopy case: court restores copyright suit by publishers for trial" (in en-IN). The Hindu. ISSN 0971-751X. https://www.thehindu.com/news/cities/Delhi/DU-photocopy-case-court-restores-copyright-suit-by-publishers-for-trial/article16783415.ece. 
  27. Copyright Act 1957
  28. Sec. 53 of the Copyright Act 1957
  29. Sec. 55 of Copyright Act 1957
  30. Secs. 63 and 63A of the Copyright Act 1957

کتاب لسٹ

[سودھو]
  • Das, Jatindra Kumar (2021). Law of Copyright (in en). PHI Learning Pvt. Ltd.. ISBN 978-81-948002-1-7. 
  • The Copyright Act, 1957

ہور پڑھن یوگ

[سودھو]

باہری لنک/کڑیاں

[سودھو]