صدیق
صدیق، یعنی بہت سچ بونے والا، جس دے منہ توں صرف سچائی ہی نکلے تے جھوٹھ کدی سرزد نہ ہوئے۔ قرآن وچ بعض انبیاء نوں اس لقب توں یاد کيتا گیا اے۔ صدیق اکبر دا لقب حضرت علیؑ دے لئی مخصوص اے۔ رسول اللہ صلی اللہ علیہ و آلہ وسلم نے آپؑ نوں صدیق اکبر تے فاروق دا لقب دتا اے۔ صدیقہ تے صدیقہ کبریٰ حضرت فاطمہ زہرا دا لقب اے۔
لغت تے قرآن وچ[سودھو]
صدیقین تن افراد نيں: حبیب بن مری دجار (مومن آل یاسین)، تے حزقیل (مومن آل فرعون) تے علی بن ابی طالب کہ انہاں وچوں تیسرا سب توں برتر اے
"انا عبداللہ و اخو رسولہ و انا الصدّیق الاکبر لا یقولہا بعدی الا کاذب مفتر"۔
(ترجمہ: میں خدا دا بندہ، رسول خدا دا بھائی تے صدیق اکبر آں، میرے بعد کوئی وی ایسا سخن نئيں کہے گا، مگر ایہ کہ اوہ جھوٹھا ہوئے۔
صدیق دا جمع صدیقون تے صدیقین اے۔ صدیق مبالغہ دا صیفہ اے۔ جس شخص دے نال سچائی لازم و ملزوم دی طرح ہوئے یا جس دی رفتار اس دے کردار دی تصدیق کرے اسنوں صدیق کہیا جاندا اے۔ یا اک قول دے مطابق صدیق اس شخص نوں کہیا جاندا اے جس توں کدی جھوٹھ سرزد ہی نہ ہوئے۔ [۱] صدیق قرآن وچ مفرد دی صورت وچ چار بار تے جمع دی صورت وچ دو بار استعمال ہويا اے۔ [۲][۳] قرآن وچ حضرت ابراہیم [۴] تے حضرت ادریس [۵] نوں صدیق تے حضرت مریم نوں صدیقہ[۶] دے لقب توں یاد کيتا گیا اے۔ روایات وچ حضرت علیؑ نوں صدیق [۷] تے حضرت فاطمہ زہراء(س) نوں صدیقہ یا صدیقہ کبریٰ دے لقب توں یاد کيتا گیا اے۔ [۸]
صدیقین دا مقام[سودھو]
راغب دے بقول فضیلت وچ پیغمبراں دے بعد صدیقین دا مقام اے۔ [۹] اہل تشیع حدیثی کتاباں وچ موجود بعض احادیث دے مطابق صدیقہ نوں صدیق دے علاوہ کوئی غسل نئيں دے سکدا۔ ايسے بنا اُتے حضرت علیؑ نے حضرت فاطمہ(س) نوں تے حضرت عیسیٰ نے حضرت مریم نوں غسل دتا۔ [۱۰]
صدیق اکبر[سودھو]
شیعہ تے اہل سنت توں مروی احادیث وچ حضرت علیؑ نوں صدیق اکبر دے عنوان توں یاد کيتا گیا اے تے ایہ لقب آپؑ نوں رسول خداؐ نے دتا اے۔ [۱۱] اک روایت وچ رسول اکرمؐ نے علی ابن ابی طالبؑ، مومن آل فرعون تے حبیب نجار نوں صدیقین دا ناں دتا تے حضرت علیؑ نوں انہاں سب توں بہتر قرار دتا۔ [۱۲]
اہل سنت دے منابع دے مطابق حدیث معراج وچ ایہ لقب ابوبکر نوں وی دتا گیا اے۔[۱۳]بعض نے کہیا اے کہ اوہ جاہلیت دے زمانے وچ اس لقب توں مشہور سن ۔[۱۴] البتہ اہل سنت دے بعض علماء اس حدیث نوں مردود قرار دیندے نيں۔ [۱۵] ابن جوزی نے اس حدیث نوں اپنی کتاب الموضوعات وچ ذکر کيتا اے۔ [۱۶]
شیعہ علماء نہ صرف اس گل نوں مسترد کردے نيں بلکہ اہل سنت دے منابع[۱۷] توں استناد کردے ہوئے اس گل دے معتقد نيں کہ صدیق تے فاروق دونے حضرت علیؑ دے القابات وچوں نيں۔ خود حضرت علیؑ نے وی اپنی خلافت دے دوران بصرہ دے منبر اُتے اس لقب نوں اپنے لئے استعمال کيتا اے۔ [۱۸]
متعلقہ صفحات[سودھو]
حوالے[سودھو]
- ↑ لسان العرب، ج۱۰، ص۱۹۳-۱۹۴
- ↑ المعجم المفہرس، ص۴۰٦
- ↑ نساء، آیہ٦۹
- ↑ سورہ مریم، آیہ ۴۱: وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِبْراہیمَ إِنَّہُ کانَ صِدِّیقاً نَبِیا
- ↑ مریم، آیہ۵٦: وَ اذْکُرْ فِی الْکِتابِ إِدْریسَ إِنَّہُ کانَ صِدِّیقاً نَبِیا۔
- ↑ مائدہ، آیہ ٧۵: مَا الْمَسیحُ ابْنُ مَرْیمَ إِلاَّ رَسُولٌ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِہِ الرُّسُلُ وَ أُمُّہُ صِدِّیقَۃٌ
- ↑ کاشانی، ص۳۴۲؛ صدوق، الامالی، ص۲٧۴؛ صدوق، مسندالرضا، ج۲، ص9
- ↑ ابن شہرآشوب، ج۳، ص۱۳۳؛ امالی، شیخ صدوق، ص٦٦۸
- ↑ لمفردات، ص۲۲٧؛ ریاض السالکین، ج۵، ص۳۳۳
- ↑ افی، ج۳، ص۱۵۹؛ شیخ طوسی، رہتل، ج۱، ص۴۴۰؛ وسائل الشیعہ، ج۲، ص۵۳۰
- ↑ کاشانی، ص۳۴۲؛ صدوق، الامالی، ص۲٧۴؛ صدوق، مسندالرضا، ج۲، ص۹، کنزالعمال، ج۱۱، ص٦۱٦؛ کشف الغمہ، ج۲، ص۱۲؛ المناقب، ابن شہر آشوب، ج۲، ص۲۸٦؛ ابن کثیر، ج۱، ص۴۳۱؛ ابن ابی شیبہ، ج٧، ص۴۹۸؛ ابن ابی الحدید، ج۱۳، ص۲۰۰؛ طبرانی، ج٦، ص۲٦۹
- ↑ بن مغازلی، ص۲۰۰؛ کنزالعمال، ج۱۱، ص٦۰۱
- ↑ ابن قتیبہ، ص۱٦٧؛ ابن اثیر، اسدالغابہ، ج۳، ص۲۰٦؛ ابن سعد، ج۳، ص۱٧۰
- ↑ دروزہ، ص۲٦
- ↑ متقی ہندی، کنزالعمال، ج۱۳، ص۲۳٦؛ ذہبی، میزان الاعتدال، ج۱، ص۵۴۰؛ ابن حبان، المجروحین، ج۲، ص۱۱٦
- ↑ ابن جوزی، ج۱، ص۳۲٧
- ↑ بلاذری، انساب، ج۲، ص۱۴٦؛ ابن قتیبہ، ص۱٦۹؛ طبری، تریخ، ج۲، ص۳۱۰؛ ابن ماجہ، ج۱، ص۴۴؛ نسائی، ص۲۱-۲۲؛ جوینی، ج۱، ص۱۴۰، ۲۴۸؛ ابن ابی الحدید، ج۱۳، ص۲۲۸؛ ابن کثیر، ج۳، ص۲٦؛ سیوطی، الجامع، ج۲، ص۵۰
- ↑ عاملی، ج۲، ص۲٦۳-۲٧۰؛ امینی، ج۲، ص۳۱۲-۳۱۴
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||