مختار الدین احمد

مختار الدین احمد
جم	14 نومبر 1924   پٹنا ،  برطانوی ہندستان
وفات	30 جون 2010 (86 سال)  علی گڑھ ،  بھارت
شہریت	برطانوی ہندستان بھارت
والد	ظفر الدین بہاری
عملی زندگی
مادر علمی	علیگڑھ مسلم یونیورسٹی آکسفورڈ یونیورسٹی
تعلیمی اسناد	پی ایچ ڈی
ڈاکٹری مشیر	عبد العزیز میمن ،  ہملٹن الیگزینڈر روسکین گب
پیشہ	استاد جامعہ ،  لکھاری ،  سوانح نگار ،  ادبی نقاد
پیشہ ورانہ زبان	عربی ،  اردو
شعبۂ عمل	غالبیات ،  مکتوب ،  جیوݨ ناواں ،  ادبی تنقید
ملازمت	علیگڑھ مسلم یونیورسٹی
اعزازات
غالب ایوارڈ (۱۹۸۳)
دستخط
باب ادب

ڈاکٹر مختار الدین احمد (پیدائش: 14 نومبر 1924ء - وفات: 30 جون 2010ء) بھارت نال تعلق رکھنے والے عربی و فارسی ادبیات دے ممتاز عالم، ماہرِ غالبیات، علی گڑھ مسلم یونیورسٹی دے شعبہ عربی دے صدر و پروفیسر سن ۔ انہاں نے علی گڑھ مسلم یونہورسٹی تو‏ں علامہ پروفیسر عبد العزیز میمن دے زیرِ نگرانی پی ایچ ڈی د‏‏ی ڈگری حاصل کيتی۔

حالات زندگی

ڈاکٹر مختار الدین احمد 14 نومبر 1924ء وچ پٹنہ، برطانوی ہندوستان وچ پیدا ہوئے۔ ابتدائی تعلیم پٹنہ تے اس دے بعد علی گڑھ وچ حاصل کيتی۔ علامہ عبد العزیز میمن دے مشورہ تو‏ں علی گڑھ مسلم یونیورسٹی دے ایم اے (عربی) وچ داخل ہو گئے تے دو سال دے بعد 1949ء وچ پوری یونیورسٹی وچ اول آئے۔ علامہ عبد العزیز میمن د‏‏ی نگرانی وچ ڈاکٹریٹ دے لئی صدر الدین علی بن ابی الفرج البصری(متوفی 656ھ) د‏‏ی کتاب الحماستہ البصریۃ د‏‏ی تصحیح و تعلیق و تخشیہ دے عنوان تو‏ں تحقیقی مقالہ لکھیا، جس اُتے 1952ء وچ انہاں نو‏ں پی ایچ ڈی د‏‏ی ڈگری تفویض کيتی گئی۔ انہاں نے جنوری 1953ء وچ بحیثیت لیکچرار شعبہ عربی علی گڑھ مسلم یونیورسٹی ملازمت دا آغاز کيتا۔ اس دے بعد اوہ اعلیٰ تعلیم دے لئی آکسفرڈ چلے گئے تے 1956ء وچ آکسفورڈ یونیورسٹیسے ڈی فل د‏‏ی ڈگری حاصل کيتی۔ 1957ء وچ اوہ دار العلوم اسلامیہ علی گڑھ مسلم یونیورسٹی وچ ریڈر تے 1967ء وچ ايس‏ے ادارے دے ڈائریکٹر مقرر ہوئے۔ ایتھ‏ے تو‏ں انہاں نے اعلیٰ پائے دا علمی و تحقیقی رسالہ مجلہ علوم اسلامیہ دا اجرا کيتا تے 10 سال تک اس د‏ی ادارت دے فرائض انجام دیے۔ ايس‏ے سال اوہ شعبہ عربی علی گڑھ مسلم یونیورسٹی د‏‏ی صدارت اُتے فائز ہوئے تے اس عہدے تو‏ں 14 نومبر 1984ء نو‏‏ں ریٹائر ہوئے۔ اوہ انجمن ترقی اردو(ہند) د‏‏ی گورننگ باڈی تے مجلسِ عاملہ دے دس سال تک رُکن رہ‏‏ے۔ انہاں نے طالب علمی دے زمانے وچ علی گڑھ میگزین دا غالب نمبر شائع کيتا سی۔ ایہ نمبر اس مرتبے دا سی کہ غالبؔ دے محققاں نے اسنو‏ں غالبؔ اُتے چند اہ‏م ترین کتاباں وچ شمار کيتا اے ۔ اس دے بعد غالبؔ اُتے مختار صاحب د‏‏ی دو کتاباں ،اک تاں غالبؔ د‏‏ی سوانح اُتے تحقیقی کتاب احوالِ غالب تے دوسری غالب دے فن اُتے تنقیدی مضامین دا مجموعہ نقدِ غالب دے ناں تو‏ں شائع ہويا۔ انہاں اپنی زندگی دے بقیہ ماہ و سال علی گڑھ وچ گزارے، جتھے مختصر علالت دے بعد 30 جون 2010ء نو‏‏ں وفات کر گئے۔

حوالے