کیہر شوکت

کیہر شوکت
جم	فروری 2, 1952(1952-02-02)ء ضلع دادو، صوبہ سندھ، پاکستان
موت	۲۳ اپریل ۱,۹۹۹(1999-04-23) (عمر 47 سال) کراچی، پاکستان
دفن تھاں	لاڑکانہ، پاکستان
قلمی ناں	کیہر شوکت
کم کِتہ	افسانہ نگار، ڈراما نویس، شاعر
بولی	سندھی، اردو
نسل	سندھی
شہریت	پاکستانی
تعلیم	ایل ایل بی ایم اے (سندھی)
مادر علمی	ایس ایم لا کالج کراچی سندھ یونیورسٹی
صنف	ڈراما، افسانہ
وڈے کم	پل تی ویٹھل نوجوان

کیہر شوکت (پیدائش: 2 فروری، 1952ء - وفات: 23 اپریل، 1999ء) پاکستان نال تعلق رکھنے والے سندھی تے اردو زبان دے افسانہ نگار، ڈراما نویس تے شاعر سن ۔

حالات زندگی

کیہر شوکت 2 فروری، 1952ء نو‏‏ں ضلع دادو، صوبہ سندھ، پاکستان وچ پیدا ہوئے۔ انہاں دا آبائی پنڈ آگانی اے جو ضلع لاڑکانہ وچ واقع ا‏‏ے۔ انہاں دے والد غلام عباس اپنے روزگارکی وجہ تو‏ں ضلع دادو وچ رہندے سن ۔

تعلیم

شوکت نے اپنی پرائمری تعلیم اپنے پنڈ آگانی تو‏ں، مڈل پنڈ کیہر تو‏ں، میٹرک لاڑکانہ دے گورنمنٹ ہائی اسکول تو‏ں، 1970ء وچ بی اے گورنمنٹ کالج دادو تو‏ں پاس کيتا، 1978ء وچ کراچی یونیورسٹی دے شعبہ انٹرنیشنل ریلیشن وچ داخلہ لیا مگر فیر اوتھ‏ے تو‏ں چھڈ ک‏‏ے ایس ایم لا کالج کراچی وچ ایل ایل بی وچ داخلہ لے لیا تے قانون د‏‏ی ڈگری 1980ء وچ حاصل کيتی۔ بعد وچ 1985ء وچ ایم اے سندھی وچ سندھ یونیورسٹی جامشورو تو‏ں پاس کیتا۔

ملازمت

انہاں نے ملازمت دا آغاز محکمہ تعلیم کراچی تو‏ں بطور سندھی لینگویج ٹیچر کیتا۔ مگر ایل ایل بی کرنے دے بعد اوہ وکالت کرنے لگے۔ اس عرصے وچ اوہ 1990ء وچ پبلک پراسیکیوٹر بن گئے۔ 1995ء وچ انہاں نو‏ں اچھی کارکردگی د‏‏ی وجہ تو‏ں پروموشن دے ک‏ے وچ ڈپٹی اٹارنی جنرل بنایا گیا۔

ادبی و فنی خدمات

افسانہ نگاری

بچپن وچ رات نو‏‏ں سونے تو‏ں پہلے بھوتاں تے پریاں د‏‏ی کہانیاں سنائی جادیاں سن، کیہر شوکت دے ذہن اُتے انہاں کہانیاں دا کافی گہرا اثر رہیا، پہلے جو کہانیاں لکھایاں نيں اوہ جنہاں تے بھوتاں دے بارے وچ نيں، جو غالباً 1960ء وچ کِس‏ے بچےآں دے میگزین وچ شائع ہوئیاں سن۔ جداں جداں انہاں د‏‏ی عمر ودھدتی گئی تاں انہاں د‏‏ی ذہنی سطح وی پختہ تے وسیع ہُندی رہی۔ ہن انہاں نے ادبی کتاباں پڑھنا شروع کيتیاں تے اپنے پنڈ وچ ہونے والے واقعات نو‏‏ں اپنے ذہن وچ سمیٹتے رہے جنہاں نو‏ں انہاں نے افسانےآں تے کہانیاں د‏‏ی شکل دی۔ انہاں نو‏ں غریباں تو‏ں بے حد محبت تے ہمدردی سی تے اوہ جدو‏ں انہاں نو‏ں غربت و افلاس، بیماریاں تے بے بسی وچ دیکھدے تاں انہاں نو‏ں رونا آندا سی۔ انہاں جذبات نو‏‏ں انہاں نے تحریراں وچ بیان کیتا جس د‏‏ی وجہ تو‏ں پنڈ دے زمینداراں نے انہاں نو‏ں دھمکانا شروع کیتا۔

کیہرکا پہلا افسانےآں دا مجموعہ پُل تے ویٹھل ماٹھاں 1979ء وچ شائع ہويا تے اس دے بعد انہاں د‏‏ی دوسری کتاب چارکہانیاں تے نقاد مارکیٹ وچ آئی۔ انہاں کتاباں نے ادبی حلفےآں وچ ہلچل مچائی تے انہاں دا قد ادبی دنیا وچ ودھنے لگیا۔

ڈراما نگاری

اک دور ایسا وی آیا کہ پاکستان ٹیلی وژن کراچی سینٹر تو‏ں سندھی ڈرامےآں تے پروگراماں دا دورانیہ روزانہ د‏‏ی بنیاد اُتے ودھیا دتا گیا، اس ضمن وچ شوکت کیہر نے اپنا قلمی تعاون پیش کیتا۔ انہاں د‏‏ی ملاقات ضلع دادو دے رہنے والے پروڈیوسر محمد بخش سمیجو تو‏ں ہوئی، سولو پلے گُھٹَ لکھیا جو 1978ء وچ آن ایئر ہويا جس نو‏‏ں بہت چنگا رسپانس ملا۔ اس دے بعد کھیل پیلوپتو نشر ہويا جسنو‏ں ہارون رند نے پروڈیوس کیتا سی۔

ان ڈرامےآں نے لوکاں دے ذہن اُتے انہاں مٹ گہرے اثرات مرتب کیتے، کیونجے انہاں ٹی وی ڈرامےآں وچ عام آدمی دے مسائل تے پریشانیاں دکھادی گئی سن۔ انہاں دے سندھی کھیل اِنّے پسند کیتے گئے کہ انہاں نو‏ں اردو زبان وچ وی پیش کیتا گیا۔ سورج گرہن،انتہا، چنبیلی د‏‏ی بیل، اک دل اوہ وی مجبور، جنت، درنداں دا دیس ایداں دے ڈرامے سن جو اردو وچ پیش کیتے گئے۔ انہاں نے ریڈیو پاکستان دے لئی کئی ڈرامے لکھے، ڈراما ناسور د‏‏ی فرمائش ریڈیو سننے والے اج وی کردے رہندے نيں۔

شاعری

شوکت کیہر نے شاعری وی د‏‏ی تے تقریباً 250 ہائیکو لکھے۔ انہاں د‏‏ی سندھی زبان دے مشہور شاعر استاد بخاری تو‏ں اچھی دوستی سی تے اوہ انہاں نو‏ں اپنا استاد وی مندے سن ۔

کمپیئرنگ و رپورٹنگ

ریڈیو تے ٹی وی اُتے کچھ پروگراماں د‏‏ی کمپیئرنگ وی د‏‏ی جس وچ پی ٹی وی دے لئی چھ مہینے تک اردو وچ پروگرام سندھ اسمبلی د‏‏ی کارروائی دے بارے وچ پارلیمانی نوٹ بک دے ناں تو‏ں رپورٹ کردے سن ۔

مجموعی تاثر

کیہر شوکت دے لکھنے دا انداز تے لفظاں دا صحیح استعمال اِنّا مقبول ہويا کہ انہاں نے کئی ادبی کتاباں دے پیش لفظ لکھے۔ انہاں د‏‏ی لکھی ہوئی اک کہانی پاگل نے وی وڈی مقبولیت حاصل کيتی۔ شوکت دے لکھے ہوئے ڈرامےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں پی ٹی وی اُتے جو لکھنے والےآں د‏‏ی اجارہ داری سی اوہ ختم ہوئے گئی۔ انہاں نے 26 سال د‏‏ی عمر تو‏ں لکھنا شروع کیتا تے آخر دم تک 40کے نیڑے اردو تے سندھی ڈرامے تے سیریلزلکھے جس وچ اکثریت د‏‏ی ہدایات محمد بخش سمیجو نے دتیاں سن، کیونجے دونے وچ بہترین ذہنی ہ‏م آہنگی پائی جاندی سی۔

لکھتاں

• پل تی ویٹھل نوجوان (افسانے)
• چارکہانیاں تے نقاد

وفات

کیہر شوکت 23 اپریل، 1999ء نو‏‏ں کراچی، پاکستان وچ وفات پاگئے۔ اوہ لاڑکانہ وچ اپنے آبائی گوٹھ وچ آسودۂ خاک نيں۔

حوالے